Ortalama ÖZETÄ°| 7-8 yıl, evde iyi bir bakımla 11-12 yıla kadar yaÅŸamını sürdürebilen muhabbet kuÅŸlarının yanında bir muhabbet kuÅŸu türü olan papaÄŸanlar için ise bu süre, türüne göre deÄŸiÅŸmekle birlikte 50 yıla kadar ulaÅŸabilir.Â
Bilinenin aksine oldukça hassas olan bu kafes hayvanlarının, çeşitli hastalıklara yakalanması bir hayli kolay, iyileşmesi de bir o kadar zorlu olabilir. Bu dostlarımızın uzun bir yaşam sürmesi ve sağlıklarını koruyabilmeleri için ihtiyaçları olan ilgiyi göstermeli, onları her daim gözetim altında tutmalıyız.
Soğuk algınlığı, astım, ishal, bronşit gibi rahatsızlıklar sadece insanlara özgü değil.
Muhabbet kuÅŸları, hepimizin aÅŸina olduÄŸu ve daha önce geçirdiÄŸi bu tarz hastalıklara yakalanabilir. En sık görülen rahatsızlıklar arasında olan soÄŸuk algınlığı, kuÅŸların bulunduÄŸu ortamın sıcak-soÄŸuk dengesinin doÄŸru ayarlanamamasından kaynaklanır.Â
Ä°nsanlar gibi zaman zaman bazı maddelere karşı alerjik reaksiyon gösterebilmelerinin yanında, astım ve bronÅŸit gibi çeÅŸitli solunum yolu hastalıklarına maruz kalabilirler. Bu tarz rahatsızlıklarda aÄŸzını sürekli açıp kapatan kuÅŸ, kuyruÄŸunu sürekli olarak sallama eÄŸilimindedir.Â
İshal durumunda ise beslenme programının yeniden düzenlenmesi gerekir. Sadece ince yem ve yulafla beslenmesi gereken kuşa, haşlanmış patatesle de takviye yapılır. Temiz su ve temiz yem kullanımı, bu hastalığın iyileşme sürecinde oldukça önemli bir etken.
Ayrıca kuÅŸlar, kanser ve tümör gibi hastalıklarla da savaÅŸabilir.Â
KuÅŸların ara ara tüy deÄŸiÅŸtirdiÄŸini biliyoruz ama ya bu tüy dökümü hiç bitmiyorsa?Â
Muhabbet kuÅŸlarının ve papaÄŸanların haftalarca hatta aylarca tüy dökmesine sebep olan Fransız tüy dökümü, henüz dünyaya yeni gelen yavruları etkisi altına alır.Â
Bu hastalık ölümcül değildir fakat ilerlediği takdirde kuşların uçmalarını engelleyecek hale gelebilir.
Yalnızca kuşlarda görülen bir hastalık türü: Polyoma.
Genellikle genç kuÅŸları etkisi altına alan ve ölümcül olma özelliÄŸi taşıyan Polyoma virüsü, papaÄŸanlarda da görülmekle birlikte ağırlıklı olarak muhabbet kuÅŸlarında rastlanır.Â
Virüse sahip bir kuÅŸtan diÄŸerine geçen Polyoma'nın belirtileri; karında ÅŸiÅŸlik, kilo kaybı, kusma ve iÅŸtahsızlık ÅŸeklinde seyreder. Bu virüsten korunmanın en etkili yolu aşıyken, virüse yakalanmış bir kuÅŸ için bilinen herhangi bir tedavi bulunmamakta.Â
Üreme, taşınma ya da arkadaşının ölümü gibi stresli durumlara maruz kalan kuşlarda görülebilen "Pacheco hastalığı".
Ağırlıklı olarak papaÄŸanlarda ortaya çıkabilen, uyuÅŸukluk, titreme ve yeÅŸil dışkı gibi semptomların varlığıyla anlaşılan bu rahatsızlık viral ve ölümcüldür. Stres altında kalan kuÅŸlarda kendini gösteren Pacheco, genellikle sümük ve dışkı ile bulaşır.Â
Erken teÅŸhis oldukça önemlidir. Tedavi edilmediÄŸi takdirde kuÅŸu etkisi altına alan bu virüs, böbreklerde kalıcı hasar bırakır.Â
Kuşunuzun sesinde bir kalınlaşma hissediyorsanız sebebi Guatr olabilir.
ÇoÄŸu kuÅŸ türünde görülebilen guatr, özellikle muhabbet kuÅŸlarında sıklıkla rastlanır. ÇeÅŸitli beslenme hatalarından kaynaklanabidiÄŸi gibi kuÅŸların iyot tüketiminin yetersiz oluÅŸuyla da ortaya çıkabilir.Â
KuÅŸlarda denge problemi yaratan "Romatizma".
Banyonun ardından ıslak ya da nemli tüylerle geceyi geçiren kuÅŸlarda ağırlıklı olarak ortaya çıkabilen romatizma, kuÅŸların tüneklerinde tutunamayıp düşmesine sebep olur. Düştükten sonra ayaÄŸa kalkamadıkları gözlemlenir, hatta yürümekte zorluk çekerler.Â
KuÅŸlardan insanlara bulaÅŸan hastalıklar kategorisine giren Psittakoz, bir diÄŸer adıyla "PapaÄŸan AteÅŸi".Â
Kuşlarda sık rastlanan rahatsızlıklardan olan papağan ateşi, genellikle papağanlarda görülür. Nefes darlığı ve göz çapaklanması en yaygın belirtilerindendir.
Ayrıca grip ile benzerlik gösteren bu rahatsızlıkta kuÅŸ, hasta olduÄŸundan haberdardır ve baÅŸkalarına bulaÅŸmasına engel olmak için insanlardan ve diÄŸer canlılardan uzaklaÅŸma eÄŸilimindedir.Â
Ä°nsanlara bulaÅŸması durumunda ateÅŸli zatürre gibi ağır bir gribal enfeksiyonla kendini gösterir. PapaÄŸan, kafesin bir köşesine çekilmesiyle dikkati çeker ve karantina altında iyileÅŸme sürecine hazırlanmalıdır.Â
Parazit içeren organizmaların sebep olduğu "Knemidocoptes Akarları".
Bu organizmalar, hava yolu ile taşınarak muhabbet kuşlarının gaga ve bacaklarına bulaşır. Kuşlarda görülen pul pul dökülmeler ve küçük oyuklar bu hastalığın habercisi olabilir.
Bunun yanında kuşların vücudunda yaşayan iç parazitler de zaman zaman bazı hastalıklara davetiye çıkarabilir. Bu parazitlerin belirtileri halsizlik, iştah kaybı ve ishaldir.
KuÅŸunuz, kaşınmaktan tüylerini yolma derecesine getiriyorsa "Kırmızı Akar" isimli dış parazitlerin etkisi altında olması muhtemeldir.Â
Bir baÅŸka parazitin sebep olduÄŸu bu rahatsızlık, kuÅŸların kanatlarının içinde yaÅŸar. Kırmızı Akarlardan muzdarip olan canlı, kaşıntısını hafifletmek için tüylerini yolmaya çalışır. Bu tarz rahatsızlıkların önüne geçmek için ise kuÅŸ ve kafes temizliÄŸine oldukça dikkat edilmelidir.Â
Kafes temizliÄŸine dikkati çeken baÅŸka bir rahatsızlık ise "Giyardiya Kisti".Â
PapaÄŸanlarda bir kistin sebep olduÄŸu ve bir kuÅŸtan diÄŸerine bulaÅŸarak geçen Giyardiya, antibiyotik ile tedavisi mümkün bir hastalık. KuÅŸu bu hastalıktan korumanızın en etkili yolu ise yaÅŸadığı ortamın temizliÄŸini düzenli olarak yapmak.Â
Muhabbet kuşlarının deri ve tüy sağlığını etkisi altına alan "Ema Sendromu".
Ema, kanatlarda morarma ve kabuklanmayla ortaya çıkar. Bu sendroma sahip kuÅŸlarda kan izlerine rastlamak da mümkün.Â
Yemek yemeyi bırakan ve stresten tüylerini yolma eÄŸiliminde olan bir kuÅŸunuz varsa "depresyon" geçiriyor olabilir.Â
Dışarıdan gözlemlenebilen hastalıkların aksine, depresyon içerden bir sebeple ortaya çıkar. Bu noktada kuÅŸ sahiplerine çok iÅŸ düşüyor. KuÅŸunuzun kendini iyi hissetmesi ve modunun yükselmesi için çaba sarf etmezseniz, bu depresyon ölümle sonuçlanabilir.Â
Acil bir müdahale gerektiren "Çiçek hastalığı".
KuÅŸların göz çevresi, gaga ve ayaklarında belirtileri görülen çiçek hastalığı, oldukça bulaşıcıdır. Gerekli olan tedavi hızlı bir ÅŸekilde uygulanmazsa kuÅŸ, kısa süre içinde hayatını kaybedebilir.Â
"Kursak Ä°ltihabı", bir diÄŸer ölümcül hastalıklardan.Â
Muhabbet kuÅŸlarını, yakalandıklarında bir hayli etkisi altına alan kursak iltihabı, çeÅŸitli sebze ve meyvelerdeki zirai ilaç kalıntıları sebebiyle ortaya çıkan bir hastalık.Â
Gaganın kirli görünümü, pembeleÅŸmiÅŸ bir cilt ve iÅŸtah kaybı bu hastalığın belirtileri arasında. Kursak iltihabına yakalanan bir kuÅŸun ortalama yaÅŸam süresi ise 3-5 gün aralığında.Â
DiÅŸi kuÅŸların üreme organlarına saldıran "Kahverengi Hipertrofisi".Â
YaÅŸlı ve diÅŸi kuÅŸlarda görülen bu hastalık, hormonal bir bozukluktur. Üreme organlarında tümör oluÅŸtuÄŸunda ve bu hormonal deÄŸiÅŸiklikler gerçekleÅŸtiÄŸinde, muhabbet kuÅŸunun burun deliklerinin yer aldığı bölümdeki cere kısmının renk deÄŸiÅŸtirdiÄŸi görülür. Â
Belirtilerinin aynı olması sebebiyle birbirine karıştırılabilen "Mantar ve Uyuz".
Muhabbet kuÅŸlarında rastlanan mantar hastalığı, kızarıklık, pullanma ve tüylerin bitliymiÅŸ gibi gözükmesiyle kendini gösterir.Â
Uyuz rahatsızlığında ise Knemidocoptes isimli akarlar, kuÅŸların ayaklarında ve gagalarında ortaya çıkar. Deri kıvrımlarına yerleÅŸen bu parazitler, kızarık ve pullanmanın yanında derinin kalınlaÅŸması ve çatlaması ile ayırt edilebilir.Â
Dostlarımızın saÄŸlığı için düzenli takip ve gözlem, yapabileceÄŸimiz en iyi ÅŸeydir. DoÄŸru ve birebir teÅŸhise, yalnızca veteriner hekimlerin muayenesi doÄŸrultusunda ulaÅŸabileceÄŸimizi hatırlatmak oldukça önemlidir.Â
Kaynaklar: Candan Veteriner Kliniği, Avrasya Veteriner Kliniği, Dost (Hayvanları Koruma Derneği), Vet Class Veteriner Kliniği, Anatolia Pet, Miyhav
Editor : Åžerif SENCER