02-04-2023 13:18
“Uyandımkuşların ÖZETİ| ince sesine/ Seherle birlikte iniler durur/ Ses verdimsesine bilircesine/ Âşıkın derdini yeniler durur.”Kuşlarlakonuşan bir adamdır Veysel. İnsan kuşlarla konuşur mu? Konuşur.Kuşlarla, toprakla, sazla, yaprakla, bir insanın bakışıylakonuşur Veysel. Ne zarafet! Anadolu’da açan çiçekleri yüceTanrıçalara sunan kaç kişi var böyle! Âşık Veysel denilince“edep erkân, sükutu lisan” dememek mümkün değil. Kimdir ÂşıkVeysel? Nedir ardında duran bu derinliğin adı? Âşık Veysel’i“âşık” yapan bu mayanın adı nedir? O mayaAlevilik-Bektaşiliktir. Varoluşun tamamına derin bir muhabbetduyan bu geleneğin meyvesidir Veysel. Korku ahlakının değil aşkahlakının meyvesidir.TOPRAKTANÖRTÜVeysel’inşiirleri kimi zaman okuyucuya açıktır kimi zaman değildir. Bazışiirleri anlaşılmak için daha fazla özen ister. Kara toprakşiiri onlardan biridir;“Bütünkusurumuzu toprak gizliyor/ Merhem çalıp yaralarımı düzlüyor/Kolun açmış yollarımı gözlüyor/ Benim sadık yârim karatopraktır.”ŞiirdeVeysel, toprağın insana yegâne dost olduğunu söyler. Toprakbize, koyun, kuzu, süt, ekmek verip beslemektedir. Bu toprak Âdem’iyaratan topraktır ve her gün bizi de besleyerek yaratma işinisürdürmektedir. Peki kusurlarımızı nasıl gizler bu toprak?Veysel’in burada kastettiği toprak, bedenimizdir. İnsan bedeni,insanın düşüncelerini örten bir topraktır. Bazen düşüncelerimizöteki insanların duymasını bilmesini istemeyeceğimiz kadarsorunlu olabilir. Şayet zihinlerimizin üzerinde bir beden örtüsüolmasa nasıl da yalanlar söylediğimiz ortaya çıkar ve kocadünyada yapayalnız kalırdık. Neyse ki Veysel’in dediği gibi‘’Toprak bütün kusurlarımızı gizliyor.’’SAZ İLE YAPILAN BAL"Sen petek misali Veysel de arı/ İnleşir beraber yapardık balı/ Ben bir insanoğlu sen bir dut dalı/ Ben babamı sen ustanı unutma.”Alevi-Bektaşigeleneğinde “Ali sırrı arı sırrıdır”, diye çokça dilegetirilen bir söz vardır. Arının marifeti bal yapmasında yatar.Bal, geleneğe göre sohbetin simgesidir. Sohbetten kastedilen şeybir araya gelip laflamak değildir, sohbet burada ilahi kelamanlamında kullanılır. İlahi kelam, antik Yunan’ın ateşli sözyani logos dediği şeydir. İlahi kelam, dinleyeni dönüştürücüetkiye sahip olduğu için ateşli sözdür. Ali’den çıkan kelamher ne ise kişiyi dönüştüren kelamdır. Veysel sazıylakonuşuyor: ‘‘inleşir beraber yapardır balı.’’ Saz, ilahiolanın dile getirilmesinde ‘’Âşık’’a yarenlik yapar hattaöyle ki ‘’Telli Kuran’’ olup karşımıza çıkar.AŞKINBÖYLESİ“Güzelliğinon para etmez/ Bu bendeki aşk olmasa/ Eğlenecek yer bulamaz/Gönlümdeki köşk olmaza.”Buşiir başlangıçta bir güzele meydan okuma gibi görünse deaşıkla maşukun nazla niyazı olarak değerlendirilebilir. Hattaokumayı başka aşamalara taşımak da mümkün; gönül denilenköşk “güzel”in eğlendiği yani durduğu yerdir ve güzelolanla aşk halinin doğrudan ilişkisi vardır. Şayet bir “güzel”aranacaksa onun yeri gönül denilen köşktür ve güzel kendiniaşkta gösterendir.“Sendenaldım bu feryadı/ Bu imiş dünyanın tadı/ Anılmazdı Veyseladı/ O sana âşık olmasa.”UNESCO2023 yılını Âşık Veysel yılı ilan etti. 2021 yılına da‘’Hacı Bektaş, Yunus Emre ve Ahi Evren’’ yılı demişti.Türkiye’nin dünyaya açılan kapısı nedir, bu çok açık;ozanlara, aşıklara, “72 milleti bir bilmeyen bizden değildir”diyenlere selam olsun!
Editor : Şerif SENCER
Editor : Şerif SENCER
