Haber7
Marketlerde ÖZETİ| kilosu 30 TL’ye kadar yükselen kuru soğan fiyatlarındaki aşırı yükseklik kamuoyunun gündemindeki yerini koruyor. TÜİK verilerine göre, kişi başı yıllık 21 kilogramı tüketilen ve mutfakların olmazsa olması kuru soğan fiyatlarının neden bu kadar yükseldiği ise merak edilen başlıklar arasında.
Kuru soğan fiyatlarında yaşanan yükselişin arkasında ise birden fazla sebep ön palana çıkıyor.
KURU SOĞAN FİYATLARI NEDEN YÜKSELDİ?
Soğan fiyatlarındaki yükseliş 2022 yılının sonunda hızlandı. 2022 yılında, üreticide takip edilen ürünler arasında fiyatı en çok artan yüzde 603,3 ile kuru soğan olmuştu. Mart 2023’e kadar da soğan fiyatlarında artış aylık olarak sürdü. Mart ayında da önceki aya göre fiyatı en çok artan ürün yüzde 22,42 ile soğan oldu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, Üretici fiyatlarındaki artışların en önemli sebebi girdi maliyetlerinin artması olduğunu açıklamıştı. Buna ek olarak Bayraktar, kuru soğanda arzın azalmasının da fiyat artışında diğer bir faktör olduğunu belirtmişti.
Uzmanlar, kuru soğan fiyatlarının yükselmesinde birçok etkenin rol oynadığına dikkat çekiyor. Bunlar arasında kuraklık, üretimde kullanılan mazot, gübre ve tohum maliyetlerindeki artış, üretimde kullanılan araç-gereç ve lojistik maliyetlerinde artışların olduğuna dikkat çekiyor.
Ancak bu fiyat artışına neden olan faktörlerin sadece ekonomik çerçevenin içindeki arz talep ve girdi maliyetlerinin yükselmesinin kaynaklı nedenlerin yanında Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkisi ve ‘stokçuluk’ iddiaları da var.
HATAY VE ADANA EN ÇOK SOĞAN ÜRETİLEN İLLER ARASINDA
Türkiye’de yıllık 2 milyon tonu aşkın soğan üretimi gerçekleştiriliyor. Bu rakam Türkiye’yi kuru soğan üretiminde dünyada ilk 10 ülke arasına sokuyor. Soğan üretiminde en büyük payı, üretimin 5'te 1'lik bölümünü gerçekleştiren Ankara alıyor. Bu illeri Amasya, Eskişehir, Hatay, Adana, Çorum, Tokat ve Bursa izliyor.
Kuru soğan üretiminin yüzde 12’ye yakın kısmının gerçekleştirildiği Adana ve Hatay'da, 6 Şubat'taki depremin ardından tarımın etkilenmesinden kaynaklı yaşananlarda fiyatlar üzerinde etkili oldu.
Bazı uzmanlara gör ise kuru soğanın kilosunu 30 TL’ye çıkaran ‘anlamsız’ fiyat artışının nedeni elverişli koşullarda aylarca stoklanabilecek olan kuru soğanın bazı kesimler tarafından stoklanması ve iç piyasaya sürülmemesi.