Yeni ÖZETİ| yapılan bilimsel bir çalışma Toxoplasma gondii (Toksoplazma) adı verilen bir parazit türünün vahşi hayvanlarda davranışsal etkilerini gözler önüne serdi. Toxoplasma gondii parazitin vücuda girmesiyle oluşan bir hastalık türü olarak tanımlanıyor. Parazit bazı hayvanların vücutlarında bulunuyor ve bu hayvanların etlerinin pişirilmeden ya da az pişirilmiş şekilde yenmesiyle insanlara aktarılıyor.
200'den fazla Kuzey Amerika kurdu üzerinde yapılan bir analize göre yaygın bir parazitle enfekte olan kurtların, enfekte olmayanlara göre bir sürüye liderlik etme olasılığı daha yüksek oldu. Bunun yanında enfekte olan hayvanların sürülerini terk etme ve kendi baÅŸlarına düşmanlarına saldırma olasılığının yüksek olduÄŸu bulundu.Â
YAYGIN PARAZİT SÜRÜ LİDERİ OLMA DURUMUNU DEĞİŞTİRİYOR
Söz konusu parazit, bulunduÄŸu hayvanı çok daha cesur hale getiriyor. Bu sebeple sürüye liderlik etmek gibi baskın özelliklerin kazanılmasında veya aktarılmasında etkili oluyor. Liderlik dışında aynı zamanda Toxoplasma gondii bulaÅŸtığı hayvanın hayatta kalmasını artıran bir mekanizmanın da oluÅŸmasını saÄŸlıyor.Â
AraÅŸtırma sonuçları biraz karışık olsa da temelde örneÄŸin, parazitin bulaÅŸtığı bir kedi varsa, davranışı deÄŸiÅŸebiliyor ve normalinin dışında davranışlar sergileyebiliyor. Kemirgenlerde ise durum biraz daha farklı oluyor. Bu kedi korkusunun azalması ve keÅŸif davranışlarının artması gibi bir dizi deÄŸiÅŸikliÄŸi beraberinde getiriyor.Â
Söz konusu durum memeliler için de geçerli olabiliyor. Eğer bir memeli enfekte olmuş bir hayvanı yemişse potansiyel olarak parazit o canlıya da geçebiliyor. Kas ve beyin dokusunda yarı aktif/uyur pozisyonda kistler oluşturan bu parazitler, insanların da üçte birini kronik olarak etkileyebiliyor.
Bunlara ek olarak vahÅŸi yaÅŸamda bu durumun sonuçları tam bilinmiyordu.Â
Nature'ın haber olarak aktardığı Communications Biology'de yayınlanan çalışmada Kenya'da enfekte olmuş sırtlanların aslanlar tarafından yenme olasılığı daha yüksek hale geldiği sonucunu ortaya çıkarttı. Bir diğer yandan Montana Üniversitesi'nde yaban hayatı ekolojistleri olan Connor Meyer ve Kira Cassidy, enfeksiyonu vahşi kurtlardaki davranışlarla ilişkilendirebileceklerini buldular.
Yaklaşık 27 yıldır Yellowstone Ulusal Parkı'nda yoğun bir şekilde toplanan gri kurtlara yönelik verileri inceleyen bilim insanları Yellowstone'daki bazı kurtların paraziti taşıdıkları bilinen pumaların yakınında yaşadıkları ve bazen onlardan av çaldıklarını keşfettiler. Kurtlar bunun yanında kedileri veya dışkılarını yiyerek enfekte olabiliyor.
Ekip, her ÅŸeyleri ince ayrıntısına adar kayıt altına alınan tam 229 kurdun 256 kan örneÄŸini inceledi. Meyer ve Cassidy, enfekte kurtların, yeni bir sürüyü yönetmek için kendi sürülerini terk etme olasılığının, enfekte olmayanlara göre 11 kat daha fazla olduÄŸunu ve sürü lideri olma olasılıklarının 46 kat daha fazla olduÄŸu sonucuna ulaÅŸtı.Â
Bu kurtlar genellikle sürüde zamanla tek baÅŸlarına avlanmaya baÅŸlıyor.Â
Connor Meyer, "Bu sonucu aldık ve birbirimize aÄŸzımız açık baktık" diyor. "Bu, düşündüğümüzden çok daha büyük."Â
Utah Eyalet Üniversitesi'nden kurt uzmanı biyolog Dan Macnulty, çalışmanın vahşi hayvan popülasyonlarının ekolojisi ve davranışları üzerinde sahip olabileceği etkiye dair ikna edici kanıtlar sağladığını düşünüyor.
Ekip ilerleyen dönemde enfeksiyonun kurtların üreme olasılığını başarılı bir şekilde artırıp artırmayacağını ve ekosistemler düşünüldüğünde düşük veya yüksek enfeksiyon oranlarının etkilerinin neler olabileceğini incelemeyi ümit ediyor. Tahmin edilenden farklı sonuçlara ulaşan ekip parazitlerin etkilerinin ve rollerinin zannedilenden çok daha büyük olduğunu vurguluyor.
Editor : Åžerif SENCER