Astronomların ÖZETİ| ilgilendiği konulardan biri de gezegenlerin oluşumu. Bu süreci ortaya çıkarmanın hem gezegenimizi daha iyi anlamaya yardımcı olacağına inanılıyor. Bu çalışmalarda odaklanılan bir yapı, gelişmekte olan bir bebek gezegeni barındırıyor.
Bilim insanları geliştirdikleri yeni yöntemler sayesinde protogezegen disklerinde saklı olan küçük gezegencikler ortaya çıkarılabiliyor. Son araştırmada da bu tür bir çalışma kullanılırken, bir gezegenin doğumuna şahit olma fırsatı da doğmuş oldu.
Önce her şey gerçekten de gaz ve toz bulutuymuş
Daha önce çok sık duyduğumuz “Her şey önce bir gaz ve toz bulutuydu” ifadesinin doğruuğunu kanıtlarcasına, bilim insanları belli bir yörüngede dönen ve yoğunlaşmış gaz ve toz bulutlarını inceleyerek bebek gezegenleri ortaya çıkarmaya çalışıyor. Bu oluşum halindeki yapılara protogezegen diski adı veriliyor. Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden astronomların geliştirdiği yeni yöntem sayesinde, Güneş Sistemi içinde yer alan Satürn ya da Neptün’e benzer boyutlarda olması beklenen bir bebek gezegen ortaya çıkarıldı. Bu keşif, 14 Eylül tarihli The Astrophysical Journal Letters adlı dergide de yayımlandı.
Keşfin ardından 518 ışık yılı mesafedeki LkCa 15 adlı diski incelemeye koyulan araştırmacı Feng Long ve ekibi, yaptıkları çalışmalarda 2019 yılından bu yana disk hakkında elde edilen verileri derleyerek işe başladı. Sonrasında yapılan çalışmalarda, bu gaz ve toz bulutunun içinde bir değişiklik olduğu gözlemlendi. Bir madde kümesi ve bir yay yapısı, birbirleri ile 120 derece açı oluşturacak şekilde hareket ediyordu.
1 ila 3 milyon yıl kadar önce doğmuş olabilir!
Bilim insanları, bu tür açıların kendiliğinden oluşmadığını, ayrıca diski oluşturan maddelerin de kendi yıldızları ve bir gezegen tarafından oluşturulan kütle çekim alanında belli bir döngüye sahip olduklarını ortaya çıkardı. Yapılan matematiksel modelleme çalışmaları da, kümelenen madde ile oluşan yay biçimi arasında 60 derecelik bir açıyla bir gezegen olması gerektiğini ortaya koydu. Bu gezegenin boyutu ise şimdilik Satürn ya da Neptün boyutlarında. Yaşı ise 1-3 milyon yıl arasında olduğu tahmin ediliyor. Yani kozmik ölçekte düşünürsek, neredeyse az önce doğmuş bir gezegen bile diyebiliriz.
www.idrak34.com
Editor : Şerif SENCER
