Jimmy Carter dönemi 12 Eylül darbesi: Bizim çocuklar yaptı diyerek desteklemişlerdi

Haber7

12 ÖZETİ| Eylül 1980 darbesinde ‘Bizim çocuklar başardı’ mesajı ile anılan Amerika’nın 39. Başkanı Jimmy Carter hayatını kaybetti. 1977-1981 yılları arasında görev yapan Carter Türk demokrasisinin kara lekesi olarak anılan 12 Eylül darbesi döneminde ABD Başkanıydı. 

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in askeri darbe ve sıkıyönetim ilan etmesiyle darbe gecesi  CIA Türkiye Masası İstasyon Şefi Paul Henze Türkiye’deki askeri müdahaleyi duyduktan sonra ‘Bizim çocuklar başardı’ konuşması dönemin olayları arasında yerini almıştı.

Dönemin ABD Başkanı Carter ABD Dışişleri Başkanına ‘Türkiye’de neler oluyor?’ sorusunu sormuş, bakan ise ‘Bizim çocuklar darbe yaptı’ demesi ile ABD’nin rolü merak edilmişti.

Paul Henze ise ‘söylemedim, uydurma’ diyerek kendini savunmuş ancak 1997 yılında yayınlanan arşiv görüntülerinde ise başka bir diplomata ‘Bunu Ankara’daki çocuklar yaptı’ dediği ortaya çıkmıştı.

BİDEN DARBE ÖNCESİ ANKARA'DA KİRLİ PAZARLIĞA OTURDU

Dönemin Ankara Büyükelçisi James Spain darbeden birkaç saat sonra askeri liderleri iyi tanıdıklarını ve Türkiye’nin politikalarında herhangi bir endişeye yol açacak değişiklik yaşanmadığını ifade ettiği belgeler de ortaya çıkmıştı.

Ayrıca ABD’nin 44. Başkanı Joe Biden’de darbeden kısa bir süre önce ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi heyetinin başında ve Avrupa İşleri Başkanı olarak Ankara’da bulunmuş, ABD’nin isteklerini Türkiye’ye iletmişti.

AMAÇ YUNANİSTAN'IN NATO'YA KABUL EDİLMESİYDİ

ABD 80 darbesi öncesinde askeri taleplerde bulunmuş, Yunanistan'ın 1974 Kıbrıs Harekâtı protesto için çıktığı NATO’nun askeri kanadına dönüşüne dair Türkiye’nin vetosunu kaldırmasını istemişti.

İran ile kötü ilişkiler yürüten ABD ise İran’da İslam Devrimi sonrasında ABD bölgede önemli müttefiklerini de kaybetmişti. ABD ise Türkiye’nin veto kararını kaldırmasını ısrar ederken Sovyetler Birliği ve İran’ı denetlemek için İncirlik’ten uçak kaldırmak istemişti.

Türkiye ABD’nin isteklerine cevap vermeyince Beyaz Saray durumdan rahatsız oldu.

Kenan Evren darbe ile yönetime el koymasından sonra 6 Ekim günü Carter, NATO Avrupa Komutanı olan Bernard Rogers’a Evren ile görüşme emri verdi ve kirli pazarlık başladı. Amaç Yunanistan’ı NATO’ya dahil etmekti. İkili arasındaki görüşmede ise diğer iki madde açıklanmadı.