Erzurum’un, Pontid ve Anatolid tektonik bölgeleri arasında, Doğu Anadolu Yığışım Karmaşığı içerisinde, Balkanlardan Türkiye’nin doğusuna ve buradan da İran’a uzanan önemli bir metalojenik kuşak içerisinde yer aldığı ifade edilen çalışmada “Bölgede izlenen volkanik ve plütonik kayaçlar baz metal ve epitermal yataklar açısından önem arz etmektedir.
Genel Müdürlüğümüzün Erzurum ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda önemli metalik maden ve endüstriyel hammadde yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır. Metalik madenler bakımından ildeki en önemli metalik madenler bakır, molibden, krom ve civa cevherleşmeleridir. İldeki önemli bakır-molibden cevherleşmesi İspir ilçesinde % 0.31 Cu ve % 0.022 Mo tenöre ve 73.600.000 ton muhtemel rezerve sahip Ulutaş (Vank) Cu-Mo cevherleşmedir. Narman ilçesinde bulunan civa yatağı geçmiş yıllarda bir süre işletilmiştir.
Aşkale ilçesi ile Palandöken silsilesi krom bakımından önemli potansiyele sahiptir. Buradaki toplam krom rezervi yaklaşık 300.000 tonun üzerindedir. Bu rezervin 200-250 bin tonu işletilmiştir.” denildi.
Pasinler perlit bakımdan zenginEndüstriyel hammaddeler bakımından Erzurum’un özellikle jips, perlit, tuğla-kiremit ve mermer açısından önem arz ettiği söylenen çalışmada şu ifadelere yer verildi, “Ilıca, Aşkale ve Pasinler ilçeleri tuğla-kiremit ve perlit bakımından önemli potansiyellere sahiptir. Bu ilçelerde iyi kalitede toplam 15 milyon ton jeolojik tuğla-kiremit rezervi bulunmaktadır.
Pasinler ilçesi ise özellikle perlit bakımında zengin rezerve sahiptir. İlçede genleşme oranı 4.5 ile 12 arasında değişen yaklaşık 117 milyon ton görünür+muhtemel perlit rezervi bulunmaktadır. Jips yatakları il genelinde genellikle Oltu, Aşkale, Narman ve Tortum ilçelerinde yoğunlaşmıştır.
Buralardaki toplam rezerv 20 milyon ton civarındadır. İspir ilçesinde mermer olarak değerlendirilebilecek potansiyele sahip volkanik ve magmatik kayaçların varlığı bilinmektedir. Karayazı ilçesinde de Şakirköy sahasında kaplama ve döşeme taşı olarak kullanılabilecek nitelikte 4.531.800 ton görünür mermer rezervi bulunmaktadır.
Bunların dışında Oltu ilçesindeki üst Kretase yaşlı birimlerde siyah renkli, parlak, organik kökenli ve süs eşyası olarak kullanılan, adını da Oltu ilçesinden alan oltutaşı ilin bir diğer doğal zenginlik kaynağı olarak göze çarpmaktadır. Oltutaşı ile ilgili ilçede gelişmiş bir sektör bulunmaktadır.”
Bölge altın ve bakır açısından önemliMTA Genel Müdürlüğü tarafından geçmiş yıllarda Oltu-Olur, Pasinler-Tekman ve Tortum- Narman yörelerinde gerçekleştirilen genel jeokimyasal prospeksiyon çalışmaları sonucunda birinci derecede önemli baz metal anomalileri tespit edildiği hatırlatılarak, “Bu anomali sahalarının baz ve değerli metaller açısından değerlendirilmesi amacıyla Erzurum-Van-Ağrı-Kars bölgesinde 2004-2008 yıllarında Oltu-Narman-İspir-Tortum yörelerinde genel ve tahkik jeokimyasal etütler, detay maden jeolojisi haritası ile sondajlı ve yarmalı arama çalışmaları yapılmıştır.
Bu çalışmalar sonucunda bakır ve altın açısından önemli olan İnanmış, Ayyıldız, Dutlu ve Mahmutçavuş sahalarının ruhsatları Genel Müdürlüğümüze kazandırılmıştır. Bu sahalarda yapılan sondajlı ve yarmalı arama çalışmalarında bakır ve altın açısından önemli zonlar ve değerler elde edilmiştir.” diye konuşuldu.
Erzurum’da jeotermal kaynaklar değerlendirilmeli
Erzurum’da çok sayıda jeotermal alan da bulunduğu hatırlatılan çalışmada, “Uzunahmet, Pasinler, Pasinler-Asboğa, Köprüköy, Ilıca, Horasan-Çermik bunlardan bazılarıdır. Pasinler sahasından elde edilen akışkan otel, hamam ve kaplıca tesislerinde kullanılmaktadır.
Köprüköy jeotermal alanında 2 adet kaynak bulunmaktadır. Bunlar, Kızılçermik ve Deliçermik kaynaklarıdır. Kızılçermik alanında 4 adet kaynak bulunmaktadır. Ilıca jeotermal alanında Kaplıca kaynağı 39C sıcaklığa ve 4 l/s debiye, İstasyon kaynağı, 33C sıcaklığa ve 1 lt/sn debiye, Kazutlar kaynağı ise 27C sıcaklığa ve 1 lt/sn debiye sahiptir. Sulardan kaplıca amaçlı yararlanılmaktadır.
Horasan-Çermik jeotermal alanında Çermik kaynağı 45C sıcaklığa ve 3-5 lt/sn toplam debiye sahiptir. Su ilkel tesislerde kaplıca amaçlı kullanılmaktadır.” diye açıklama yapıldı.
Editor : Şerif SENCER
