Başkanlığın ÖZETİ| sosyal medya hesabından yapılan bilgilendirmede, "M çiçeği testi ne zaman yaptırılmalı?", "M çiçeği belirtileri nelerdir?", "M çiçeği belirtileri olan kişi ne yapmalı?", "M çiçeği nasıl tedavi edilir?" gibi merak edilen sorulara yanıt verildi.
️M-Çiçeği testi ne zaman yaptırılmalı?
️M-Çiçeği belirtileri nelerdir?
️M-Çiçeği belirtileri olan kişi ne yapmalı?
️M-Çiçeği nasıl tedavi edilir?
M-Çiçeği (MPox) hastalığına ilişkin merak edilenler ️ pic.twitter.com/Wmk09bI35u
Hastalığa ilişkin paylaşılan sorular ve yanıtları şöyle:
M ÇİÇEĞİ NEDİR?
M çiçeği, klinik olarak daha hafif olmasına rağmen, semptomları geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzeyen, nadiren ölümcül olabilen, hayvandan insana bulaşan viral bir hastalıktır. İnsandan insana da bulaşabilmektedir.
M ÇİÇEĞİ TESTİ NE ZAMAN YAPTIRILMALI?
M çiçeği olduklarını düşünen veya M çiçeği olan biriyle yakın temaslı olan kişiler, bir sağlık kuruluşuna danışmalı ve kişiye test yapılıp yapılmamasına doktor tarafından karar verilmeli.
M ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
M çiçeği genellikle ateş, solunum sistemi semptomları (boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük gibi), baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, büyümüş lenf nodları ve hastalığa özgü karakteristik cilt döküntüleri olarak belirti gösterir.
M ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ OLAN KİŞİ NE YAPMALI?
Yeni veya açıklanamayan bir cilt döküntüsü fark edilince bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Sağlık kuruluşuna başvuruncaya ve test sonuçları çıkana kadar başkalarıyla yakın temastan (cinsel temas dahil) kaçınılmalı. Test sonucu pozitifse, temiz ve sağlam cilt görünümüne kavuşana kadar (cilt döküntüleri kabuklanıp düşerek iyileşecek) hasta kendini izole etmeye devam etmeli. Hasta, ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük belirtileri ortadan kaybolana kadar izole olmaya devam etmeli.
Hasta, kendini izole ederken başkalarıyla temastan kaçınmalı (cinsel temas dahil), sadece hekime görünmek için veya acil durumlar için dışarı çıkmalı, toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçınmalı. Hasta, izolasyondan çıkması gerektiği durumlarda, cilt döküntülerini kapatmalı ve yüze iyi oturan bir maske takmalı.
M çiçeği virüsü, cilt döküntüsü, kabuklar, vücut sıvılarına doğrudan temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. M çiçeği virüsü, uzun süreli, yakın temas, cinsel temas ile kişiden kişiye bulaşabilir.
Bazı hastalar, M çiçeği belirtileri başlamadan 1-4 gün önce de virüsü başkalarına bulaştırabilir.
M ÇİÇEĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
M çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi bulunmuyor ancak virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar, M çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değil.
EVCİL HAYVANIMA M ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BULAŞABİLİR Mİ?
M çiçeği, zoonotik (hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilen) bir hastalıktır ancak şu anda M çiçeği virüsü için evcil hayvanlar yüksek risk taşımıyor.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ: M ÇİÇEĞİ SALGINI KONTROL ALTINA ALINABİLİR VE DURDURULABİLİR
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, "Yeni M çiçeği salgını kontrol altına alınabilir ve durdurulabilir. Bunu yapmak için uluslararası kuruluşlar, ulusal ve yerel ortaklar, sivil toplum kuruluşları, araştırmacılar, üreticiler ve üye ülkeler arasında koordineli bir eylem gerekir." dedi.
Ghebreyesus, DSÖ üyesi ülkelerin M çiçeği virüsüyle (mpox) ilgili bilgilendirildiği toplantının açılışında konuştu.
2022'de küresel M çiçeği salgınının başlamasının ardından DSÖ'ye 100 binden fazla doğrulanmış vaka bildirildiğini söyleyen Ghebreyesus, Afrika'da M çiçeği vakalarında benzeri görülmemiş bir artış yaşandığını bildirdi.
Ghebreyesus, "Bulaşma artık Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde yoğunlaşıyor ve 2024'te bildirilen vakaların yüzde 90'ı burada. Sadece bu yıl 575 ölüm de dahil 16 binden fazla şüpheli vaka görüldü." diye konuştu.
"klad 1b" türünün hızla yayılması nedeniyle M çiçeği virüsünü "uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu" olarak ilan ettiğini hatırlatan Ghebreyesus, geçen ay daha önce vaka bildirilmeyen ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ne komşu Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda'nın yanı sıra Tayland ve İsveç'ten "klad 1b" türü vakaların bildirildiği ifade etti.
KÜRESEL M ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ STRATEJİK HAZIRLIK VE MÜDAHALE PLANI
Ghebreyesus, DSÖ ve ortaklarının koordineli küresel, bölgesel ve ulusal çabalar yoluyla M çiçeği salgınını durdurmak için "Küresel M çiçeği virüsü Stratejik Hazırlık ve Müdahale Planı" geliştirdiğini kaydederek, "Plan, kapsamlı gözetim ve müdahale stratejilerinin uygulanmasına, araştırmanın ilerletilmesine ve tıbbi karşı önlemlere eşit erişimin sağlanmasına, zoonotik bulaşmanın en aza indirilmesine ve toplulukların salgın önleme ile kontrolüne aktif olarak katılmalarının sağlanmasına odaklanıyor." ifadelerini kullandı.
Virüse karşı hazırlıklı olmak ve müdahalenin temel alanlarında koordinasyonu geliştirmek için çok çeşitli uluslararası, bölgesel, ulusal ve yerel ortaklarla çalıştıklarına işaret eden Ghebreyesus, DSÖ Afrika Bölge Ofisinin, en fazla ihtiyacı olduğu Afrika Bölgesi'nde, Afrika Birliği Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (Africa CDC) ile işbirliği içinde M çiçeği müdahale çabalarının koordinasyonuna ortaklaşa öncülük edeceğini kaydetti.
Ghebreyesus, "Yeni M çiçeği salgını kontrol altına alınabilir ve durdurulabilir. Bunu yapmak için uluslararası kuruluşlar, ulusal ve yerel ortaklar, sivil toplum kuruluşları, araştırmacılar, üreticiler ve üye ülkeler arasında koordineli bir eylem gerekir." değerlendirmesinde bulundu.
M ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ
M çiçeği virüsü, fareler ve sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor. Virüs genelde yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklara neden oluyor.
Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor.
DSÖ, "maymun çiçeği hastalığı (Monkeypox)" ismini, 2022'de ırkçılık ve ayrımcılık kaygısıyla "mpox" olarak değiştirmişti.
Editor : Şerif SENCER
