
Dün Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan yapılan açıklama herkesi korkutmuÅŸtu. Irak'ta ortaya çıkan, besi hayvanlarına özgü SAT-2 serotipi ÅŸap hastalığını taşıyan ilk vakanın Türkiye'de tespit edildiÄŸini, 8 iÅŸletmede kordon-karantina dahil tüm tedbirlerin alındığını açıkladı. Hayvanların yurt dışına giriÅŸ çıkışları yasaklandı. Peki ÅŸap hastalığı insanlara bulaşıyor mu? Et yerken artık iki kere düşüneceÄŸiz.Â
Hastalığın öldürücülüğü yüksek değil
Ankara Ãœniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Ãœyesi Dr. Osman Safa Terzi, hastalığın özellikle sığır, koyun, keçi gibi hayvanlarda görüldüğünü belirterek, "Hastalık bulaÅŸan hayvanlarda ağız boÅŸluÄŸunda, dilde ve diÅŸ etlerinde içi sıvı dolu lezyonlar oluÅŸmaktadır. Akabinde lezyonlar patlıyor ve yerini iyileÅŸmeye yanaÅŸmayan ülser yaraları alıyor. Bu süreçte dolayısıyla hayvanlar oral yolla beslenme konusunda çok ciddi sıkıntı yaşıyorlar. Hastalığın öldürücülüğü yüksek deÄŸil; fakat bulaÅŸma oranı çok yüksek. Dolayısıyla bir sürü içerisinde ya da coÄŸrafi bölgede bir hayvana bulaÅŸtıktan sonra baÅŸka yollarla direkt ya da indirekt yollarla kolay bulaÅŸabilme kapasitesine sahiptir. Bu da hastalığın özellikle ekonomik manada çok ciddi kayıplara sebep verebilecek potansiyeli bulunuyor" diye konuÅŸtu.Â
Ä°nsanlara da bulaÅŸabiliyor
SAT-2 serotipi ÅŸap virüsünün insanlara da bulaÅŸabildiÄŸini vurgulayan Dr. Terzi, "Enfekte hayvanlarla temas söz konusu olduÄŸunda bulaÅŸma görüyoruz. Aynı zamanda enfekte hayvanların geliÅŸigüzel kesimlerde iç organlarının doÄŸaya bırakılması söz konusu olduÄŸunda da maalesef bulaÅŸma olduÄŸunu görüyoruz. Dolayısıyla virüsün sıcaklığa karşı bir duyarlılığı var. Yüksek sıcaklıklarda çok kısa süre içerisinde inaktivite olma durumu var. Uygun sıcaklık ya da düşük sıcaklık ortamlarında da hızla üreme kapasitesine sahip. Bir hayvanın iç organı ya da sakatatı bir yere bırakıldığında insan bununla temas ettiÄŸinde bulaÅŸ söz konusu oluyor. Fakat insanlarda çok ciddi bir hastalık tablosu oluÅŸturmuyor. Ağız boÅŸluÄŸunda aft benzeri yaralar olduÄŸunu biliyoruz" dedi.Â
Çok ciddi bir verim kaybına yol açıyor
Hastalıkta ekonomik konunun çok önemli olduÄŸunu kaydeden Dr. Terzi, "Bir sürüde bir hayvanın enfekte olması demek, çok kısa süre içerisinde diÄŸer hayvanların da enfekte olması anlamına geliyor. Evet virüsün çok ciddi öldürücü etkileri yok; ancak bir çiftlik hayvanının çok kısa süreler içerisinde bile yeteri kadar beslenememesi demek ciddi manada verim kaybı demek oluyor. Bunlara mahal vermemek için bir an önce önlem alınması ve hastalığın yayılmasının engellenmesi gereklidir. Bu aynı zamanda uluslararası ticaret konularını da etkilemektedir. Ãœlkemizde et ve süt hayvancılığı yapılmaktadır. Bir çiftlik hayvanının çok kısa sürelerde bile beslenmesi bir sekteye uÄŸradığında bu çok ciddi bir verim kaybı demektir. ÖrneÄŸin, bir inek günde 25 kilogram süt veriyor diyelim. Bir gün içerisinde bu süt veriminin 5 litreye düşmesi, bu sürecin 10 gün sürmesi çok ciddi manada problem oluÅŸturuyor. Ya da bu hastalık sebebiyle sürüde hayvanların genel olarak bir verim kaybına uÄŸraması ciddi ekonomik kayıplara sebebiyet veriyor" diye konuÅŸtu.Â
Viral hastalıklardan korunmada aşılamanın önemine dikkat çeken Dr. Terzi, şunları söyledi:
"EÄŸer aşılama yoluyla bir korunma saÄŸlanamamışsa ya da bir bulaÅŸma ihtimali söz konusu ise bu konuya hemen müdahale edilmesi gerekiyor ki bulaÅŸma oranı minimum seviyelere çekilsin. Bu yüzden ilk etapta yapılması gerekenler Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından gerçekleÅŸtirildi. Hayvan hareketlerinin kısıtlanması ya da hayvanların toplu olarak bulunduÄŸu yerlerde enfekte hayvanların bulunmamasının saÄŸlanması gibi önlemler alınması gerekli ve bakanlığımız tarafından da bu önlemler alınmaktadır. Ayrıca buradaki suÅŸ yeni olduÄŸu için bu yeni suÅŸa karşı bir aşılama programı geliÅŸtirilmiÅŸ durumda. BildiÄŸim kadarıyla bakanlığımız yeni suÅŸa karşı aşının üretimini tamamladı ve ÅŸu anda hızla piyasaya sevkiyat halinde. Aşılamanın bir an önce yapılması demek, yeni enfekte olacak hayvanların sayısının azalması manasına geliyor. Hastalığın görüldüğü bölgeler hızla karantina altına alınıyor ve bu bölgedeki hayvanların baÅŸka bölgeye nakli engelleniyor" dedi.Â
Editor : Åžerif SENCER