Göz ÖZETİ| Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Selçuk Sızmaz, erken veya doğum yaşına göre küçük doğan bebeklerde meydana gelen, retina damarlarının gelişim bozukluğu olarak tanımlanan “Prematüre retinopatisi (ROP)” hakkında bilgiler verdi. Prematüre doğumun bilinen en önemli risk faktörü olduğunu belirten Prof. Dr. Sızmaz hastalığın meydana gelişi ve seyrindeki muhtemel mekanizmaların halen tam olarak aydınlatılamadığını da ifade etti. Prof. Dr. Sızmaz “Tüm prematüre bebeklerde retinopati gelişmediğinin bilinmesi gerekiyor. Gelişenlerin de büyük kısmı takiplerde kendiliğinden geriliyor. Ancak sayısı az da olsa hastaların bir grubunda, meydana gelen ROP’un tedavisiz kalması durumunda kalıcı görme kaybı meydana gelebilir” dedi.
“32 HAFTADAN ÖNCE DOĞAN BEBEKLER TARANMALI”
Risk altındaki bebekleri zamanında tespit ederek takiplerini yapmak ve gerektiğinde tedaviye sevk edebilmek üzere, kriterleri ülkelerin sağlık sistemlerinin gelişmişlik düzeyine göre değişebilen, ROP tarama programları uygulandığını söyleyen Prof. Dr. Sızmaz, “Bu tarama programları ile amaçlanan, risk altındaki bebekleri tespit ederek onları tedavi gereksinimi açısından yakından takip edebilmek; öte yandan da ROP yönünden risk taşımayan bebekleri de tespit ederek gereksiz muayenenin önüne geçebilmektir. Risk taşımayan bebeklerin ROP tarama programlarının dışında tutulması hem ekonomik bir külfetin hem de muayenenin bebekte neden olabileceği fiziksel strese bağlı olumsuzlukların önüne geçecektir” diye konuştu.
“MUAYENE ZAMANI BEBEĞİN DOĞUM YAŞINA BAĞLI”
Prof. Dr. Sızmaz, Türkiye’de ROP yönünden taranması gereken bebeklerin “32 gebelik haftasının ve/veya 1500 g altında doğmuş bebekler” olduğunu dile getirdi. ROP tarama muayenelerinin başlangıç zamanının bebeğin doğum yaşına göre değiştiğini belirten Prof. Dr. Sızmaz şunları söyledi:
“İlk muayene 25 haftanın altında doğanlarda, doğumdan 6 hafta sonra; 25-27 hafta arasında doğanlarda (annenin son adet tarihine göre) 31. haftada; 27 haftadan sonra doğanlarda ise, doğumdan 4 hafta sonra yapılmalıdır. Takip eden muayenelerin zamanlaması bebeğin klinik seyrine ve retinal damarlanmanın ilerleyişine göre planlanır. Retinanın normal damarlanması tamamlandığı zaman ROP tarama muayeneleri sonlandırılacaktır.”
“ROP’LU BEBEKLERDE İLERİDE DE GÖZ SORUNLARI GELİŞEBİLİR”
Tarama muayenelerinin öneminin yenidoğan yoğun bakım ünitesinden taburcu olunurken aileye ayrıntılı şekilde anlatılması ve muayenenin her aşamasında ailenin en iyi şekilde bilgilendirilmesi ve rızasının alınması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Sızmaz, "Görme kaybına ilerleme riski taşıyan bebeklerde tedavi kararı verilir. Bu bebekler için lazer fotokoagulasyon halen ROP’ta altın standart tedavidir. Tedavi genel anestezi altında uygulanır. Kendiliğinden düzelen - retinal damarlanmanın normal şekilde geliştiğinden emin olunan - olgular normal bebekler gibi takip edilir. Tedavi gerektiren ROP’lu bebeklerin ileriki yaşlarında yüksek miyopi, şaşılık, göz tansiyonu, erken katarakt veya çeşitli retina problemleri gelişebilir. Ancak bahsettiğimiz göz sorunlarının hepsinin tedavisi mümkünken, tedavisiz kalan ROP’un görme kaybı ile sonlanacağının bilinmesi çok önemlidir. O nedenle durum hakkında aile, mutlaka bilgilendirilmelidir" ifadelerini kullandı.
www.idrak34.comEditor : Şerif SENCER
