Lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler ile ilgili yasalar son dönemde bir çok ülkenin gündeminde. Bu hakların başında karşı cinsten insanların evliliklerinin resmi olarak kabul edilmesi geliyor. Aynı şekilde gey ve lezbiyenlerin evlat edinme hakkı da çokça tartışılıyor. Peki hangi ülkelerde gey ve lezbiyen evliliklerine izin var.
Eşcinsel evlilikleri izin veren ülkeler
Dünya üzerinde Lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender evliliklerine izin veren 20'ye yakın ülke bulunuyor. Bu ülkelerde Lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender evlat edinme dahil tam haklara sahip. Evlilik ve hakların tam olarak verildiği 18 ülke şöyle:
Arjantin, Belçika, İngiltere, Brezilya, Danimarka, Fransa, Kanada, İspanya, İsveç, İzlanda, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Güney Afrika, Uruguay , Portekiz ve Yeni Zelanda.
Eşcinselliğin yasaklandığı ülkeler
İslam Konferansı Örgütü'ne üye, 57 ülke arasından 33 ülkenin yalnızca altısında eşcinsellik yasal; 4 ülkede durum belirsiz. 23 ülkedeyse, eşcinsellik idam, hapis, para, kırbaç veya sopa cezası ile cezalandırılıyor.
Türkiye'de eşcinsellik yasal ama...
Türkiye'de eşcinsellik yasal haliyle diğer ülkeler gibi cezai bir yaptırım yok. Ancak Türkiye'de eşcinsel evliliği veya evlat edinme hakkı bulunmuyor. Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek, Kazakistan ve Kırgızistan da eşcinsellik yasal ama hakları yok.
Ülke ülke eşcinsellerin yasal durumu
Rapora göre, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 33 ülkede, eşcinsellerin yasal durumu şöyle:
Afganistan: Yasadışı (Belirsiz). Taliban döneminde idam ile cezalandırılan eşcinselliğin 2005 yılı itibari ile yasal konumu belirsizliğini korumakta. Ama bu konuda herhangi bir olumlu gelişme olması beklenmiyor.
Arnavutluk: Yasal. Komünist rejim döneminde eşcinselliğe hapis cezası öngören Arnavutluk Ceza Yasası 20 Ocak 1995'te değiştirilerek eşcinselliği suç olmaktan çıkardı.
Azerbaycan: Yasal. Azerbaycan Mayıs 2000'de eşcinsel eylemleri suç olmaktan çıkarttı.
Bahreyn: Yasadışı. Hapis cezası. Eşcinselliğe 10 yıla kadar hapis cezası öngörülmekte.
Bangladeş: Yasadışı. Hapis cezası. Bangladeş Ceza Yasası'nın 377 nolu maddesi eşcinsel eylemlerde bulunanlara 10 yıl ile ömür boyu hapis cezası öngörüyor.
Birleşik Arap Emirlikleri: Yasadışı. İdam veya hapis cezası. 7 farklı emirlikten oluşan Birleşik Arap Emirlikleri'nde hem federal ceza yasası hem de Dubai, Abu Zabi, Ras al-Haima ve Sarga Emirlikleri'nin yerel ceza yasaları eşcinselliği suç olarak kabul etmektedir. Federal yasa eşcinselliğin idam ile cezalandırılmasını öngörürken yerel emirlikler farklı cezalar öngörmektedir. Eşcinsellik Abu Zhabi Emirliği yerel ceza yasasında 14 yıl hapis ile, Dubai Ceza Yasası'nda 10 yıl hapis ile cezalandırırken diğer iki emirlikte değişen hapis cezaları öngörülmektedir. Eşcinsel ilişki sırasında yakalanan bir şahısın yerel veya federal ceza yasaları bağlamında yargılanıp yargılanmayacağı başsavcının vereceği karara bağlıdır.
Bosna-Hersek: Yasal. 28 Kasım 1998'de kabul edilen yeni ceza yasası eşcinselliğe referans vermemektedir.
Cezayir: Yasadışı. Hapis ve Para Cezası. 19 Haziran 1984'de güncellenen Cezayir Ceza Yasası'nın 388 nolu maddesi eşcinselliğe 2 ay ile 1 yıl arası hapis cezası ile 500 ila 2000 Dinar para cezası öngörüyor.
Endonezya: Belirsiz. Her ne kadar 2004 yılı itibari ile Endonezya Ceza Yasası'nda eşcinsellik ile ilgili bir madde bulunmasa da Adalet Bakanlığı'nın eşcinselliği cezalandırmak için çalışmalarda bulunduğu bildirildi.
Fas: Yasadışı. Hapis ve Para Cezası. Fas Ceza Yasası'nın 489 nolu maddesi eşcinselliğe 3 yıla kadar hapis cezası ve 1000 dirhem para cezası öngörüyor.
Filistin: Yasadışı. Hapis Cezası. Filistin Yönetimi'ne bağlı güvenlik güçlerinin yakalanan eşcinsellere işkence yapması ve hapis cezasına çarptırması çok yaygın olduğu ve aileleri tarafından bu nedenle öldürülmelerinin olağan karşılandığı birçok uluslararası insan hakları raporunda belirtilmekte.
Irak: Belirsiz ama yasadışı olarak kabul ediliyor. Her ne kadar Saddam Hüseyin döneminde 1969 yılında kabul edilen ceza yasası eşcinsellikten bahsetmese de, 2001 yılında Irak Devrim Muhafızları Konseyi'nin aldığı karar ile eşcinselliğin idam ile cezalandırılmasına karar verildi. Saddam Hüseyin'den sonraki yeni dönemde eşcinselliğin yasal durumu belirsizliğini korumaya devam etmesine rağmen bu konuda herhangi bir olumlu gelişme beklenmiyor.
İran: Yasadışı. İdam veya kırbaç cezası. 1991 yılında gözden geçirilen İran İslam Ceza Yasası eşcinselliği dört kategoride değerlendiriyor:
1. Erkek Eşcinselliği (Anal İlişki): Eğer eşcinsel eylem anal ilişki ile gerçekleşiyorsa yetişkinlere ceza idam olarak veriliyor. Eğer yetişkin değillerse 74 kırbaç ile cezalandırılıyorlar.
2. Tafhiz (yani birbirine sürtünerek eşcinsellik ilişkide bulunmak) 100 kırbaç ile cezalandırılıyor. Eğer aynı şahıs bu eylemi dört kez gerçekleştirirse idam ediliyor. Eğer iki erkek aynı örtü altında çıplak yatarlarsa cezaları 99 kırbaç olarak eğer birbirlerini şehvet ile öperlerse 60 kırbaç ile cezalandırılıyor.
3. Lezbiyenizm: İki yetişkin arasında lezbiyen ilişki gerçekleşmesi halinde ceza 100 kırbaç olarak veriliyor. Eğer aynı şahıs bu eylemi dört kez gerçekleştirirse idam ediliyor.
4. Gayrimüslimler de Müslümanlar ile aynı cezai yaptırımlara tabidirler.
Katar: Yasadışı. Hapis veya kırbaç cezası.1971 yılında yürürlüğe giren Ceza Yasası eşcinselliği 5 yıla kadar hapis ve kırbaç ile cezalandırıyor.
Kazakistan: Yasal. Kazakistan'da 1997 yılında eşcinsel eylemler suç olmaktan çıkarıldı.
Kırgızistan: Yasal. Uluslararası Af Örgütü'nün bildirdiğine göre, Kırgızistan, 1 Ocak 1998 tarihinde kabul ettiği yasa ile, eşcinsel seksi yasallaştıran dokuzuncu eski Sovyet Cumhuriyeti oldu.
Kuveyt: Yasadışı. Hapis cezası var. Eşcinselliğe 7 yıla kadar hapis cezası öngörülmekte.
Libya: Yasadışı.Hapis cezası. Libya Ceza Yasası'nın 407(4) nolu maddesi eşcinselliğe 3 ile 5 yıla kadar hapis cezası hapis cezası öngörmektedir.
Lübnan: Yasadışı. Hapis cezası veriliyor. Lübnan Ceza Yasası'nın 534 nolu maddesi eşcinselliğe 1 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
Malezya: Yasadışı. Hapis, para veya sopa cezası uygulanıyor. Malezya Ceza Yasası'nın 377 no'lu bölümü eşcinselliği 20 yıla kadar hapis, para ve sopa ile cezalandırılmasını öngörüyor.
Mısır: Yasadışı.Hapis cezası var. Her ne kadar yasalarda direkt bir referans olmasa da eşcinsellik yasadışı olarak kabul ediliyor. 1 Mart 2004'de İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün yayınladığı rapora göre, Mısır yönetimi eşcinsel ilişkiye giren bireyleri tutuklamaya ve onlara sistematik işkence yapmaya devam ediyor.
Nijerya: Yasadışı. İdam cezası. Laik yasa sisteminin geçerli olduğu eyaletlerde Nijerya Ceza Yasası'nın 42. bölümü eşcinselliğe 14 yıl hapis cezası öngörüyor. Şeriat hükümlerinin geçerli olduğu eyaletlerde ise eşcinselliğe taşlanma yolu ile idam cezası veriliyor.
Umman: Yasadışı. Hapis cezası. Eşcinselliğe 1 yıla kadar hapis cezası öngörülmekte.
Özbekistan: Yasadışı. Hapis cezası. Özbekistan ceza yasasının 120 nolu maddesine göre erkekler arası eşcinsel ilişki halen suç teşkil etmektedir ve üç yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir. Adı geçen maddede kadınlara yönelik herhangi bir referans yoktur.
Pakistan: Yasadışı. İdam, kırbaç veya hapis cezası. Zamanında laik sayılacak yasalara sahip olan Pakistan'da 1990 yılında şeriat hükümleri geçerli kabul edildi. Buna göre eşcinsellik duruma göre iki yıl hapis cezası, 100 kırbaç veya idam ile cezalandırılıyor.
Sudan: Yasadışı. İdam, sopa veya hapis cezası. 2005 yılına gelindiğinde Hıristiyan azınlığın halen katliamlara ve zoraki sürgünlere tabi tutulduğu Sudan'da iktidarı darbe ile ele geçiren ordu 1985 yılında şeriat hükümlerini yürürlüğe koydu. Buna göre eşcinsellik hapis, sopa veya idam ile cezalandırılıyor.
Suriye: Yasadışı. Hapis cezası var. Eşcinselliğe 1 yıla kadar hapis cezası öngörülmekte.
Suudi Arabistan: Yasadışı. İdam, kırbaç veya hapis cezası. Şeriat hükümlerinin geçerli olduğu ve eşcinselliğin yasa dışı olduğu Suudi Arabistan'da yakalananlar hapis, ömür boyu hapis veya idam edilerek cezalandırılıyor.
Tacikistan: Yasadışı. Hapis cezası. Madde 125.1'e göre erkekler arası eşcinsel ilişki halen suç teşkil etmektedir. Adı geçen maddede kadınlara yönelik herhangi bir referans yoktur. Eskiden yetişkin erkekler arasındaki eşcinsel ilişkiye idam cezası verilirken Sovyetler Birliği'nin yıkılmasından sonra değiştirilen ceza yasalarına göre 25 yıla kadar hapis öngörülmektedir.
Türkiye: Yasal. Eşcinsel eylemleri cezalandıran hiçbir cezai hüküm yoktur.
Türkmenistan: Yasadışı. Hapis cezası. Madde 126.1'e göre erkekler arası homoseksüel ilişki halen suç teşkil etmektedir. Uluslararası gözlemciler bu maddenin halen yürürlükte olup olmadığını tespit edememişlerdir.
Ürdün: Belirsiz. 1951 yılında kabul edilen ceza yasasında eşcinsellikten bahsedilmemesine karşın uygulamada eşcinselliğin herhangi bir yaptırıma uğrayıp uğramadığı belirsizdir.
Yemen: Yasadışı. İdam veya hapis cezası. Eşcinsellik hapis veya idam ile cezalandırılmakta."
Editor : Şerif SENCER
