Uzayın ÖZETİ| en büyük gizemlerinden birisi olan karanlık madde hakkında çalışmalar hızla devam ederken bugün bilim dünyasından yeni bir haber geldi. Nature Astronomy dergisinde yayımlanan araştırmaya göre bilim insanları, Samanyolu Galaksisi’nin içindeki uydu galaksi Sagittarius hakkındaki gizeme bir açıklama buldu.
Yeni keşif, gökbilimcilerin uzun süredir karanlık madde hakkındaki destekledikleri bir teorinin aksine bir kanıt sunan nitelikteydi. Peki neydi bu teori? Bu keşif, bilim dünyasına ne anlatıyor? Gelin, detaylara bakalım.
Önce gizemin ne olduğunu anlatalım:
Galaksimizin merkezi, yukarıdaki görselde bulunan mor bölümlerle temsil edilen bir çift gama radyasyon kabarcığı ortaya çıkarıyor. Bu fenomen, on yıl önce keşfedilmiş olsa da kökeni halen gizemini koruyordu. Bu radyasyon kabarcıklarına ‘Fermi kabarcıkları’ deniyordu.
Bu kabarcıkların Güney kısmındaki en parlak bölgelerinden biriyse ‘Fermi kozası’ olarak adlandırılıyordu. Bu yapı, yukarıdaki görselde yakınlaştırılmış olarak görülebiliyor. Söz konusu yapının, bir zamanlar galaksimizde yaşanan bir süpernova olayının sonucu olduğuna inanılıyordu.
İşte o yapı, aslında uydu galaksinin yaydığı radyasyonun bir sonucuydu:
Bilim insanları, GAIA ve Fermi uzay teleskoplarından elde edilen verileri inceleyerek yukarıda bahsettiğimiz yapının kaynağını tespit etmeyi başardı. Söz Fermi kozasının kaynağının uydu galaksi Sagittarius’tan kaynaklandığı açıklandı.
Peki Sagittarius’un gama ışını radyasyonunun kaynağı ne?
Sagittarius, gaz ya da yıldıza yer vermediğinden galaksiden çıkan gama ışını radyasyonunun birkaç muhtemel sebebi olduğu düşünülüyordu. Bu nedenlerden biri olduğuna inanılan milisaniye pulsarları, yeni keşifle en büyük açıklama olarak nitelendirilmeye başladı. Öte yandan bu kanıt, diğer teori olan radyasyonun karanlık maddeden kaynaklandığı teorisine de ters düşen bir kanıt oldu.
Milisaniye pulsarı nedir?
Pulsarlar, içinde bulundukları gök yapılarının çekirdeği ve 'kalbi' olarak nitelendirilmekte ve kalp atışları gibi uzaya radyo dalgaları gönderen nötron yıldızlarıdır. Milisaniye pulsarları ise yaklaşık 1-10 milisaniye aralığında dönel periyotları olan pulsarlara verilen isimdir. Bu pulsarların kökeni hakkında ne fazla kabul gören teori, çok hızlı dönen ikili sayı sistemine yakın çift yıldızlardan gelen maddelerin toplanması aracılığıyla hızlanmış nötron yıldızları olmalarıdır.
www.idrak34.com
Editor : Şerif SENCER
