Araştırmacılar ÖZETİ| bu bulgunun, Ay'ın iç kalbinin katı mı yoksa erimiş mi olduğuna dair uzun süredir devam eden tartışmaların çözülmesine yardımcı olacağını ve Ay'ın ve dolayısıyla Güneş Sistemi'nin tarihinin daha doğru bir şekilde anlaşılmasına yol açacağını umuyor.
"Fransa'daki Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden astronom Arthur Briaud liderliğindeki ekip, "Sonuçlarımız, iç çekirdeğin varlığını göstermesi sayesinde Ay'ın manyetik alanının gelişimini sorguluyor ve Güneş Sistemi'nin ilk milyar yılındaki Ay bombardımanının zaman çizelgesi hakkında önemli bilgiler getiren küresel bir manto devrilme senaryosunu destekliyor" diye yazdı. Güneş Sistemi'ndeki nesnelerin iç bileşimini araştırmak en etkili şekilde sismik verilerle gerçekleştirilir.
LAZER İLE AY'IN PROFİLİNİ ÇIKARDILAR
Briaud ve meslektaşları bunu kesin olarak anlamak için uzay görevlerinden ve Ay lazer menzil deneylerinden veri toplayarak çeşitli Ay özelliklerinin bir profilini çıkardılar. Bunlar arasında Dünya ile olan yerçekimi etkileşiminden kaynaklanan deformasyon derecesi, Dünya'ya olan uzaklığındaki değişim ve yoğunluğu yer alıyor.
Daha sonra, gözlemsel verilerle en yakın eşleşmeyi bulmak için çeşitli çekirdek tipleriyle modelleme yaptılar. Birkaç ilginç bulgu elde ettiler. İlk olarak, Ay hakkında bildiklerimize en çok benzeyen modeller, Ay mantosunun derinliklerindeki aktif devrilmeyi tanımlamaktadır.
Bu, Ay'ın içindeki daha yoğun malzemenin merkeze doğru düştüğü ve daha az yoğun malzemenin yukarı doğru yükseldiği anlamına gelir. Bu aktivite uzun zamandır Ay'ın volkanik bölgelerindeki belirli elementlerin varlığını açıklamanın bir yolu olarak önerilmektedir.
AY'IN ÇEKİRDEĞİ DÜNYA'NIN ÇEKİRDEĞİNE ÇOK BENZİYOR
Ekibin araştırması, kanıtlar çetelesine bir nokta daha ekliyor ve Ay çekirdeğinin Dünya'nınkine çok benzediğini, dışta akışkan bir tabaka ve içte katı bir çekirdek olduğunu buldular.
Modellemelerine göre, dış çekirdeğin yarıçapı yaklaşık 362 kilometre (225 mil), iç çekirdeğin yarıçapı ise yaklaşık 258 kilometre (160 mil). Bu da Ay'ın tüm yarıçapının yaklaşık yüzde 15'ine denk geliyor. Ekibin bulduğu iç çekirdeğin yoğunluğu da metreküp başına yaklaşık 7.822 kilogram. Bu da demirin yoğunluğuna çok yakın.
İlginç bir şekilde, 2011 yılında NASA Marshall gezegen bilimcisi Renee Weber liderliğindeki bir ekip, Ay çekirdeğini incelemek için Apollo verileri üzerinde o zamanki son teknoloji sismolojik teknikleri kullanarak benzer bir sonuç buldu.
Yaklaşık 240 kilometre yarıçaplı ve metreküp başına yaklaşık 8.000 kilogram yoğunluğa sahip katı bir iç çekirdeğe dair kanıtlar buldular. Briaud ve ekibi, elde ettikleri sonuçların daha önceki bulguları doğruladığını ve Dünya benzeri bir Ay çekirdeği için oldukça güçlü bir durum oluşturduğunu söylüyor.
Ay'ın oluştuktan kısa bir süre sonra, yaklaşık 3,2 milyar yıl önce azalmaya başlayan güçlü bir manyetik alana sahip olduğunu biliyoruz. Böyle bir manyetik alan, çekirdekteki hareket ve konveksiyon tarafından üretilir, bu nedenle Ay çekirdeğinin neyden yapıldığı, manyetik alanın nasıl ve neden kaybolduğu ile derinden ilgilidir.
İnsanlığın nispeten kısa bir süre içinde Ay'a dönme umudu göz önüne alındığında, belki de bu bulguların sismik olarak doğrulanması için uzun süre beklememiz gerekmeyecek. Araştırma Nature'da yayınlandı. Bu makalenin bir versiyonu ilk olarak Mayıs 2023'te yayınlandı.
Editor : Şerif SENCER
