Emeklilikte ÖZETİ| yaşa takılanlara (EYT) yönelik yasal düzenlemenin kapsamı belirlenirken SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı açısından bir ayırım söz konusu olmayacak. Bağ-Kur'lu kadınlar 7200, erkekler 9000 prim günü ile emekliliğe hak kazanacak. Bağ-Kur kapsamında işyeri açan, şirket ortağı olup primini donduranlar bu süreleri canlandırarak prim gün sayısını primlerine ekletebilecek.
EYT için büyük heyecan sürerken, emekliliğe hazırlanan SSK (4A), Bağ-Kur (4B), Emekli Sandığı (4C) statüsünde çalışanların hazır süreci devam ediyor. Prim borcu nedeniyle durdurulan sigortalılık süreleri ihya talebinde bulunulan tarihteki asgari ücret üzerinden yapılıyor. Prim borcu olan Bağ-Kur'luların sigortalılık süreleri 2008, 2015, 2018 ve 2021 yıllarında çıkarılan yasal düzenlemelerle durdurulmuştu.
1 GÜNLÜK PRİM 74.41 TL
İhya için başvuruda bulunduktan sonra üç ay içinde ihya tutarının tamamının ödenmesi gerekiyor. Bağ-Kur'luların asgari ücret zamlanmadan ihya yapmasında fayda bulunuyor. Bu haktan, ölen Bağ-Kur'luların hak sahibi yakınları da yararlanarak dul ve yetim aylığı bağlatabilecek. Bu yıl için en düşük günlük prime esas kazanç tutarı 216 lira olup bir günlük prim tutarı da bunun yüzde 34.5'i olan 74.41 liraya karşılık geliyor. Yurtdışı askerlik, doğum, askerlikte kısmi borçlanma yapılırken Bağ-Kur'luların durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamının primini yatırmak gerekiyor.
PRİM BORCU OLMAMASI GEREKİYOR
Sabah'ın haberine göre, Bugüne kadar yapılan açıklamalara göre 8 Eylül 1999 tarihinden önceki koşullarla emeklilik hakkı verilecek. Bu tarihten öncesi SSK'lılarda emeklilik koşulları 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim gününün, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur'lu kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim gününün tamamlanması şeklinde olacak. Bağ-Kur'luların EYT'den yararlanabilmesi için dilekçe verdiği tarih itibarıyla kendi sigortalılığı nedeniyle prim borcunun da olmaması gerekiyor. Bu kişilerin emeklilik dilekçesi borcu ödedikleri tarihte geçerli sayılacak. Emekli aylığı borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacak.
SSK İLE EMEKLİLİĞE HAK KAZANANLAR
Bir dönem Bağ-Kur'lu olup SSK veya Emekli Sandığı'nda çalışmaya devam edip emekliliği hak kazananlar için de prim borcu kuralı geçerli olacak.
Bu sosyal güvenlik statüsünden emekliliğe hak kazansalar dahi geçmişte Bağ-Kur prim borcu varsa emekli olunamayacak. Örneğin, 5300 gün SSK'lı çalışması olan EYT'li normalde tek başına bu hizmet süresiyle emekli olabilir.
Bu kişinin 300 gün Bağ-Kur prim borcu varsa, emekli olabilmesi için borcunu ödemesi istenecek.
EYT'Yİ AZ FARKLA KAÇIRANLAR
Bugüne kadar açıklanan tarih itibarıyla EYT'yi gün, hafta ile kaçıranlar da bulunuyor. Uzmanlara göre günle, haftayla kaçırılanlar için kademeli bir yararlanma imkânı sunulabilir.
Emekli olmak için aranan primi doldurmaya 5, 10 gün, birkaç ay kalanlar için primlerini tamamlayacağı tarihte yasadan yararlanma imkânı sunulabilir. Bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı Meclis'te gündeme gelebilir.
Editor : Şerif SENCER
