Kripto ÖZETİ| para camiasının hacimsel bazda en büyük ikinci kripto varlık olan Ethereum, bu sektörde gördüğünüz diğer tüm kripto para ve token'lardan farklı. Hatta Bitcoin ile Ethereum arasında bile devasa farklar var. Şöyle abartılı bir cümle kursak da yanlış olmaz: Ethereum olmasaydı, bugün binlerce token konuşuyor olmazdık.
Peki Ethereum'u bu kadar özel yapan şey ne? Bir kripto para birimi nasıl oluyor da teknik anlamda tarihin ilk kripto para birimi olan Bitcoin'den çok daha değerli olabiliyor? Gelin, hep birlikte bu meseleyi masaya yatıralım.
Kısaca açıklayalım: Bitcoin nedir?
2008 yılından beri hayatımızın içinde olan Bitcoin, aslında bir blockchain ağıdır. Ödemelere odaklanan bu ağ, herhangi bir kişi veya kuruma da bağlı değildir. Kodlarla oluşturulan ve şifrelenmiş olan bu kripto para birimi, ödemeler dışında başka bir şey için kullanılmaz. İşte Bitcoin, en basit haliyle böyle anlatılabilir.
Peki Ethereum nedir?
2015 yılında piyasaya sürülen Ethereum, aslında Bitcoin ile ortak özelliklere sahiptir. Bir blockchain ağı olarak hizmet veren Ethereum, merkeziyetsiz olmakla birlikte özel güvenlik katmanlarına sahiptir. Ancak, Ethereum'u bugünlere getiren esas şey, "akıllı kontrat" özelliğidir. Bitcoin'in sahip olduğu tüm özellikleri zaten bünyesinde taşıyan Ethereum, aslında Bitcoin'den fazlasına sahiptir.
Devam edelim: Akıllı kontrat nedir?
1990'lı yıllardan beri konuşulan akıllı kontratlar, Ethereum'un kullanıma sunulmasıyla gerçek olgular haline gelmiştir. Akıllı kontrat dediğimiz şey, iki taraf arasındaki bir sözleşmenin algoritmalar ile onaylanması işlemidir. O kadar faydalıdır ki hayatınızı kolaylaştıracak bir şeyler mi icat etmek istiyorsunuz, hemen akıllı kontratlarla ilgili bir projeye odaklanın.
Herkesin anlayacağı dilden konuşalım. Bugün bir ev satın alacağınız zaman, bulunduğunuz yerdeki tapu dairesine gidersiniz; ikinci el araç alım-satımları içinse noterlikler kullanılır. İşte akıllı kontratlar, bunlar gibi devlet dairelerine gitme gereksinimini ortadan kaldırır. Her şey bilgisayar başında kayıtlı olarak tamamlanır. Ancak akıllı kontratlarda geriye dönme mekanizması yoktur. Yani yapılan bir işlem geri alınamaz.
Diyebilirsiniz ki noterin işi farklı, tapu dairesinin işi farklı. Haklısınız ancak akıllı kontratlar bunlar için özel olarak programlanabilir. Ayrıca; Ethereum üzerine kurulan hizmetler, istenirse birden çok akıllı kontrat yönetecek şekilde geliştirilebilir. Buradan şöyle bir ayrım yapabiliriz: Ethereum eşittir Windows işletim sistemi, akıllı kontrat içeren herhangi bir hizmet eşittir Google Chrome.
Ethereum'un programlanabilir yapısı, bu ağ üzerine kurulu oyun ve hizmetler geliştirilmesini sağladı.
Ethereum, isteyen herkes tarafından özel olarak yapılandırılabilen bir yapıya sahiptir. İşte bu da onu Bitcoin'den ileriye taşımaktadır. Bugün eğer isterseniz, Ethereum ağında özelleştirmeler yaparak kendinize özel bir oyun tasarlayabilirsiniz.
Merkeziyetsiz finans (DeFi) denilen şeyler de Ethereum ağı üzerine kurulmuş olan yapılardır. Ve tüm bunlara ek olarak, kripto para camiasının bir dönem trend hale getirdiği NFT'ler, bugün aslında Ethereum sayesinde var olmuşlardır.
Bitcoin ile Ethereum, neyi amaçlamaktadır?
Bitcoin, hayatımızın içine yerleşmek ve tıpkı Türk lirası veya dolar gibi aktif olarak kullanılabilen bir para olmayı amaçlamaktadır. Ethereum'un amacı ise para olmak değildir.
Ethereum, merkeziyetsiz hizmetler geliştirilsin, bu hizmetler kullanılsın istemektedir. İşte bu hizmetlerdeki işlem ücretleri, Ethereum'un esas amacıdır. Ekip, işlem ücretleri üzerinden para kazanmak istemektedir.
Son olarak, "Ethereum" kelimesi yanlış anlamda telaffuz edilmektedir!
"Ethereum" kelimesi, pek çok zaman kripto paraymış gibi anılmaktadır. Ancak bu doğru bir şey değildir. Ethereum dediğimiz tabir, blockchain ağının ta kendisidir. Bu ağın yerel para birimi ise Ether'dir (ETH). Ancak hem borsalar hem de yatırımcılar, bu ayırımı pek de önemsememektedirler.
Editor : Şerif SENCER
