Yaklaşık ÖZETİ| iki milyar yıl önce büyük bir cisim hızla Dünya’ya doğru yaklaşarak, Güney Afrika’nın Johannesburg kenti yakınlarındaki bir bölgede gezegene çarptı. Çok büyük ihtimalle bir asteroit olan bu cisim, günümüzde gezegenin bilinen en büyük kraterini oluşturdu. Bilim insanları, önceki araştırmalara dayalı olarak Vredefort krateri şeklinde bilinen bu çarpışma yapısının saniyede 15 kilometre hızla giden ve yaklaşık 15 kilometre çapındaki bir cisimle oluştuğunu büyük oranda kabul ediyor.
Populer Science Türkiye'deki yazıya göre Rochester Üniversitesinde yürütülen yeni bir araştırmaya göre çarpan cisim çok daha büyük olabilir ve gezegen çapında yıkıcı sonuçlar meydana getirmiş olabilir. Journal of Geophysical Research bülteninde yayımlanan araştırma bu büyük çarpışmanın daha doğru şekilde anlaşılmasını sağlıyor. Araştırma ayrıca bilim insanlarının, hem geçmişte hem de gelecekte Dünya ve diğer gezegenlerdeki çarpışma olaylarını daha iyi canlandırmasına yol açabilir.
ÇAPI YAKLAŞIK 172 KİLOMETRE OLAN BİR KRATER MEYDANA GETİRDİ
John Hopkins Üniversitesinde doktora öğrencisi olan Natalie Allen, “Dünya üzerindeki en büyük çarpışma yapısını anlamak büyük önem taşıyor” diyor. Allen, Rochester Üniversitesinde yüksek lisans yaptığı sırada Dünya ve çevre bilimleri yardımcı profesörü olan Miki Nakajima ile yürüttüğü önceki bir araştırmaya dayanan yeni makalenin birinci yazarı.
Boyutu 15 kilometre olan ve saniyede 15 kilometre yol alan bir cisim, çapın yaklaşık 172 kilometre olan bir krater meydana getirirdi. Fakat bu miktar, Vredefort kraterine yönelik mevcut tahminlerden çok daha düşük. Bu yeni tahminler, yeni jeolojik bulgulara ve çarpışma gerçekleştiği sırada yapının esas çapının 250 ila 280 kilometre arasında olduğunun tahmin edildiği ölçümlere dayanıyor.
66 MİLYON YIL ÖNCE DİNOZORLARI YOK EDEN ASTEROİTTEN DAHA BÜYÜK
Allen, Nakajima ve meslektaşları, kraterin güncellenmiş boyutuyla eşleşen canlandırmalar yürütmüş. Elde ettikleri sonuçlar, 250 kilometre boyutundaki bir krateri açıklamak için çarpan cismin çok daha büyük olması (20 ila 25 kilometre) ve saniyede 15 ila 20 kilometre hızla gitmesi gerektiğini göstermiş.
Bu durum, Vredefort kraterini oluşturan cismin 66 milyon yıl önce dinozorların yok olmasına yol açan ve Chicxulub kraterini oluşturan asteroitten daha büyük olduğu anlamına geliyor. Söz konusu çarpışmada, dünya çapında zararlı etkiler meydana gelmişti. Çarpışma dinozorları öldüren Kretase-Paleosen yok oluş olayına sebebiyet vermenin yanında sera gazı ısınmasına, yaygın orman yangınlarına, asit yağmuruna ve ozon tabakasının yok olmasına yol açmıştı.
Vredefort krateri çok daha büyükse ve çarpışma Chicxulub kraterini oluşturan çarpışmadan daha enerjikse, Vredefort çarpışması dünya çapında çok daha feci sonuçlara sebep olmuş olabilir.
www.idrak34.comEditor : Şerif SENCER
