Listenin ÖZETÄ°| ilk sıralarında yer almak ise sanıldığı kadar kolay deÄŸil. Zira liste hazırlanırken dikkat edilen kriterler arasında gelir - emlak fiyatları oranı ve Dünya Mutluluk Endeksi sıralamasında kaçıncı sırada olunduÄŸu gibi faktörler yer alıyor. Â
Dünya Mutluluk Endeksi, yüzümüzün bir türlü gülmediÄŸi listelerden biri. GeçtiÄŸimiz yıl listenin 112. sırasındaydık, bu yıla ise 106. sıraya kadar yükseldik. Yani sadece mutlu olmadığımız için bile Ä°ÅŸ - YaÅŸam Dengesi Endeksi sıralamasında bir hayli geriye düştüğümüzü söylemek mümkün.Â
İş - Yaşam Dengesi Endeksi, çalışanların ne kadar mutlu olduğuyla doğrudan ilişkili.
Çalışanların mutluluÄŸu, Ä°ÅŸ - YaÅŸam Dengesi Endeksi sıralamasını belirleyen en büyük etkenlerden biri. Zira bu endeksi belirleyen etkenlerin ortak noktası da bu. İş - YaÅŸam Dengesi Endeksi sıralaması belirlenirken dikkat edilen kriterler şöyle:Â
Dünya Mutluluk Endeksi sıralaması,  Cinsiyet EÅŸitsizliÄŸi Endeksi sıralaması, Ortalama çalışma saatleri, Asgari yasal yıllık izin, Emlak fiyatının gelire oranı, Uzak ve hibrit çalışmaya açık pozisyonların oranı, DoÄŸum izni politikası, KiÅŸi başına düşen park ve tabiat koruma alanları, İşsizlik oranı, GüneÅŸ ışığı saatleri.ÂYukarıdaki kriterler baz alınarak hazırlanan listedeki ilk 25 ÅŸehri arasında maalesef Türkiye’den herhangi bir ÅŸehir yer almadı. Ä°lk sırada Kopenhag - Danimarka, ikinci sırada Helsinki – Finlandiya, üçüncü sırada ise Stockholm - Ä°sveç yer aldı.Â
Peki çalışanların en mutlu olduÄŸu ÅŸehirlerde çalışma koÅŸulları nasıl? Â
1. Kopenhag, Danimarka
Danimarka’da çalışanlar, esnek çalışma saatlerine ve en az beÅŸ haftalık yıllık izin olanağına sahipler. Ãœstelik iÅŸsizlik oranları da %2,4’lük oranla pek çok Avrupa ülkesinden çok daha düşük.Â
Aynı zamanda Danimarka’nın çalışılabilecek en iyi ÅŸehirlerden birine sahip olmasının bir diÄŸer sebebi de doÄŸum sonrası hem anneye hem babaya 52 haftalık doÄŸum izni hakkı tanınıyor olması. Â
Ãœlke genelinde çalışma saatlerine iliÅŸkin herhangi bir kural bulunmuyor. Şehrin genelinde haftalık 37 saatlik çalışma sistemi uygulanıyor ancak bu çalışma saati iÅŸveren ve çalışanlar arasında yapılan toplu sözleÅŸmeler ile belirleniyor.Â
2. Helsinki, Finlandiya
Dünya Mutluluk Endeksi sıralamasında birinci sırada yer alan Finlandiya da, yine Danimarka’da olduğu gibi ebeveynlere eşit doğum izni imkânı tanınıyor. Aynı zamanda yıllık beş haftalık yıllık izinle çalışanların yorgunluğunu atması ve tamamen dinlenmiş bir şekilde işe dönmesi sağlanıyor.
Kişisel yaşamına da zaman ayırmak isteyen çalışanlar için de pek çok şirket tarafından hibrit veya uzaktan çalışma olanağı tanınıyor. Aynı zamanda tüm bunlar esnek çalışma saatleriyle destekleniyor.
Haftalık 40, günlük 8 saati geçmeyecek ÅŸekilde ayarlanan çalışma saatleri sebebiyle de çalışan kiÅŸilerin kiÅŸisel hayatlarına zaman ayırması saÄŸlanıyor. Üstelik daha kısa çalışma saatleri uygulamak isteyen iÅŸletmeler için de herhangi bir engel bulunmuyor. Bu sebeple ülkenin pek çok yerinde çalışma saatlerinin daha kısa olduÄŸu iÅŸletmeler mevcut. Â
3. Stockholm, İsveç
Pek çok müze ve külterel yapıya sahipliÄŸi yapan Stockholm’de de uzaktan ve hibrit çalışma imkânı tanıyan iÅŸ yerleri büyük bir çoÄŸunlukta. Elbette çalışanlar da ÅŸehirde diledikleri gibi gezip eÄŸlenebiliyorlar çünkü 25 gün yıllık izin hakkına sahipler. Â
Åžehirdeki iÅŸ merkezlerinin %46'lık bir kısmı uzaktan ve hibrit çalışma imkânı sunuyor. Stockholm’deki ÅŸirketlerin çoÄŸunluÄŸunda, çalışma saatleri 09:00-16:00 veya 10:00-15:00. Haftalık 40 saatlik çalışma sistemi yaygın olsa da kimi yerlerde fazladan mesai yapılabiliyor. Elbette ki fazla mesai yapan çalışanlar, ücretlerini de alıyor. Â
DoÄŸum izni hem anne hem baba için toplam 480 gün olarak belirlenmiÅŸ. Böylece anne de baba da 240 günlük ücretli izinleri sayesinde çocuklarının en çok ihtiyaç duyduÄŸu dönemde yanında olabiliyor. Aynı zamanda yine çalışan ebeveynlere, çocuklarının hastalanması durumunda da izin veriliyor ve maaÅŸlarının %80’i devlet tarafından ödeniyor.Â
4. Oslo, Norveç
Dünya Mutluluk Endeksi sıralamasında altıncı sırada yer alan Oslo, genel olarak oldukça pahalı bir ÅŸehir. Aynı zamanda da çalışanların en yüksek maaşı aldığı ÅŸehirlerden biri, bu sebeple de insanlar yüksek yaÅŸam kalitesine sahip ve zorlanmadan geçimlerini sürdürebiliyor. Â
Örneğin bir plan yaptınız veya bir kursa yazıldınız ama aynı zamanda yeni bir işe de girdiniz. Oslo'daki pek çok şirket, esnek çalışma saatleri imkanı tanıyarak; çalışanlarının çeşitli aktivitelere katılmasına ve kişisel yaşamlarına göre iş hayatlarını da şekillendirebilmelerine izin veriyor. Haftalık 40, günlük 9 saatlik çalışma sistemi uygulanıyor ve fazla mesaiye kalmanız halinde de ücretiniz yine devlet güvencesi altında ödeniyor.
5. Auckland, Yeni Zelanda
Avrupa ülkeleri dışında ilk 10’a girebilen tek ÅŸehir olma özelliÄŸine sahip Auckland’de insanlar ortalama 26,3 saat çalışıyor. Tam zamanlı çalışanlar yılın dört haftası ücretli izin ve 11 gün resmî tatil hakkına sahip. Auckland’in iÅŸsizlik oranı %3,2 ile ülke geneline kıyasla bile oldukça düşük. Â
Yeni Zelanda genelinde haftalık 5 gün, 40 saatlik çalışma sistemi uygulanıyor. Yine ücret karşılığında fazla mesai yapılabiliyor.Â
6. Göteborg, İsveç
Çalışanların sosyal yaÅŸantılarına önem veren bir diÄŸer ülke de Ä°sveç. Göteborg ÅŸehrinde yaÅŸayan insanlar, 25 gün yıllık izin hakkına sahip. Aynı zamanda ÅŸehirdeki iÅŸ ilanlarının %42’si uzaktan veya hibrit çalışma imkânı sunuyor. Böylece çalışanlar kendi sosyal yaÅŸamlarına vakit ayırabiliyor.Â
7. Reykjavik, Ä°zlanda
BaÅŸkent Reykjavik, doÄŸasıyla olduÄŸu kadar yaÅŸam kalitesiyle de büyük bir üne sahip. Åžehirdeki iÅŸverenlerin büyük bir kısmı esnek çalışma saatlerini benimsemiÅŸ durumda. Ä°ÅŸ ilanlarının %46’sı da uzaktan veya hibrit çalışma imkânı sunuyor. Â
Aynı zamanda bu esnek çalışma saatleri 24 gün yıllık izin ve 12 gün resmî tatil hakkıyla da destekleniyor. Böylece çalışanlar özel hayatlarına da zaman ayırabiliyor. Ãœstelik kuzey ışıklarını da yılda 7-8 ay boyunca izleme fırsatları var.Â
8. Viyana, Avusturya
Açık hava etkinlik alanları, zengin kültürel faaliyetleri ve eÅŸsiz dokusuyla Viyana; hem çalışılıp hem yaÅŸanabilecek en iyi ÅŸehirlerden bir diÄŸeri. BaÅŸkentte ücretsiz saÄŸlık ve eÄŸitim de dahil olmak üzere pek çok ücretsiz sosyal hizmet sunuluyor. Â
Çalışanlar, çalıştıkları saate göre ortalama 5 haftalık yıllık izin ve 13 gün resmî tatil imkânına sahiptir. Yalnızca %2,3’lük iÅŸsizlik oranına sahip bölgede hibrit ve esnek çalışma saati olanağı tanıyan iÅŸ yerlerinin sayısı da her geçen gün artmaktadır. Â
9. Edinburgh, İskoçya
Yıllık 28 günlük izin ve 39 haftalık ücretli doğum izni imkânı sunulan Edinburgh, çalışanların eşsiz tarihi güzelliklerini ziyaret etmelerine olanak tanıyor.
Çalışanların sosyal hayatlarına verdiÄŸi önem sayesinde de bu listede ilk 10’a girmeyi baÅŸaran ilk BirleÅŸik Krallık ÅŸehri olmayı baÅŸardı.Â
10. Belfast, Kuzey Ä°rlanda
Listedeki en düşük yaÅŸam maliyetine sahip ÅŸehirlerden biri Belfast. Insanlar, kazandıkları parayla rahat bir ÅŸekilde yaÅŸayabiliyor ve kazandıkları paraya kıyasla mülk fiyatları da oldukça dengeli. Nitekim doÄŸum izni ve yıllık izin konusunda da oldukça cömert bir ÅŸehir. Â
Gelelim bize... Türkiye neden bu listede yok?Â
Elbette ülkemizin de bu listede olmasını, hatta birinci sırada yer almasını hepimiz gönülden isterdik. Ancak maalesef listede yer alacak kadar iyi bir iş - yaşam dengesine sahip değiliz.
ÖrneÄŸin listedeki pek çok ÅŸehirde kira ve ev fiyatları, insanların aldıkları maaÅŸa göre dengeli. Türkiye için bunu söylemek ise henüz mümkün deÄŸil. Zira "Alan alıyor!" diyenlerden çok; ev alamayan, hatta kiraya bile çıkamayan birey var.Â
İşsizlik oranlarına baktığımızda ise listedeki hemen her şehirde %2-3'lük bir oran varken; Türkiye’de işsizlik oranı %9,7 olarak açıklandı. Yine pek çok ülkenin aksine; ülkemizde hala tam bir cinsiyet eşitliği söz konusu değil. Bazı meslekler "kadınlar", bazı meslekler "erkekler" için algısını da bir türlü yıkamadık.
Türkiye'de çalışan insanların büyük bir kısmı yasal yıllık izin hakkını kullanamıyor veya bu hakka resmi olarak hiç sahip olmuyor. Tatil de yapmıyorlar, ne yapıyorlar? Fazla mesai yapıp, ücretini al(a)mıyorlar... Maalesef ki ülkemizde çok sayıda insanın yaşadığı durum bu. Denetlemeden kaçan, denetlenmeyen veya "bir yolunu bulan" pek çok şirket, binlerce çalışanının parasını yiyor. Uzaktan veya hibrit çalışma imkanıysa çoğu çalışan için hayalden öte değil.
Yani Elalemin Jhon'ları Ryan'ları her sabah kalkıp güneşi selamlıyorken; bizim sabahtan akşama kadar çalışan işçimizin güneşi görecek hali bile kalmıyor. Tüm bunlar birleştiğinde de elbette bu gibi listelerde ülkemizin adını görmemiz pek mümkün olmuyor.
Editor : Åžerif SENCER