TÜİK ÖZETİ| geçen yılın son çeyreği ve 2022 yılına ilişkin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) verilerini bugün saat 10.00'da açıklayacak. Dördüncü çeyrek için büyüme tahminlerin medyanı yüzde 3 seviyesinde bulunuyor.
Ekonominin 2022'de yüzde 5.2 büyümesi beklenirken ticaret pazarlarındaki yavaşlama ve büyük yıkım yaratan depremin ardından 2023 yılı büyüme tahminleri yüzde 2.8 seviyesine geriledi.
Ekonomi geçen yıl ilk çeyrekte yüzde 7.5 ikinci çeyrekte yüzde 7.7 büyümüş ardından üçüncü çeyrekte büyüme yüzde 3.9'a yavaşlamıştı. Bu dönemde TL'deki değer kaybı ve Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı ile küresel ticaret pazarlarında daralan talep gündemdeydi.
Reuters anketinde 2023 GSYH büyümesi için medyan tahmin yüzde 2.8 seviyesinde bulunurken tahminler yüzde 1.2 ila yüzde 3.9 arasında yer alıyor. Bu 2022'ye göre büyümede oldukça belirgin bir yavaşlama anlamına geliyor. Hükümetin deprem öncesi ise bu yıl için büyüme hedefi yüzde 5 seviyesindeydi.
Veri gündeminde büyüme ile birlikte Hazine'nin önümüzdeki 3 aya ilişkin borçlanma programı izlenecek. Siyasi gündemde ise TBMM'de MHP, HDP ile CHP grup toplantıları yer alıyor.
Güncel verilere göre 44 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği, neredeyse 15 milyon kişiyi etkileyen depremlerin ardından seçimlerin ertelenebileceği tartışmaları başlamıştı. Daha sonra ise AKP tarafında deprem öncesi seçim planını sürdürme yönünde eğilim güçlenmişti.
Felaketin ardından devlet kurumlarının hazırlıklı olmadığı ya da kurtarma çalışmalarında yetersizlik olduğu yönünde hem bölge sakinleri hem de tüm ülke genelinde iktidara yönelik eleştiriler artarken, depremin ardından 2023 seçimi ve iktidar partisine olan etkisi önem kazandı.
Bu sürece, haftasonu futbol müsabakalarındaki seyircilerin hükümeti protesto ederek istifaya çağırması ve Erdoğan'ın dün "helallik" istemesi de eklendi. Sosyal medyada #helaletmiyorum etiketi ile yapılan paylaşımlar Türkiye'de en çok yapılan paylaşımlar arasında dün ilk sırada yer aldı.
Bu kapsamda partilerin grup toplantılarında seçim tarihi ve gündemine ilişkin olası söylemleri piyasalarda yakından takip ediliyor.
Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) depremle birlikte yaklaşık üç hafta aranın ardından çalışmalarına bugün emeklilikte yaşa takılanlara yönelik düzenleme ile başlayacak. Düzenlemenin ilk yıl için bütçeye maliyeti 194 milyar TL olarak öngörülüyor.
REZERV KAYBI 1 MÄ°LYAR DOLAR BEKLENÄ°YOR
TL depremden sonra yatay bir seyir izlese de, TCMB rezervlerinde depremden sonraki iki haftadaki 7 milyar dolarlık düşüş, depremin "stabil kur politikasını" da oldukça zorladığını gösteriyor.
TCMB'nin toplam brüt rezervi iki haftada 7 milyar düşüşle 17 Şubat itibarıyla 122.6 milyar dolara geriledi. Aynı dönemde net rezervleri 21.4 milyar dolar piyasanın hesaplamalarla takip ettiği swaplar hariç net döviz rezervi ise eksi 45 milyar dolar civarında.
Depremin üçüncü haftasına ilişkin resmi veri Perşembe günü açıklanacak. Reuters'ın düzenli olarak hesaplamalarına başvurduğu üç ekonomist 24 Şubat itibarıyla TCMB'nin toplam rezervlerinde 0.8 ila 1.3 milyar dolar arasında düşüş hesaplıyor.
TCMB'nin en az PPK kararları hatta bazen daha çok etkili olan yeni makroihtiyati düzenlemelere gidip gitmeyeceği piyasalarda takip ediliyor. Deprem sonrası artan altın ve döviz talebi nedeniyle bankacılar, yeni dış kaynak ya da döviz talebi azaltıcı yeni önlemler bekliyorlar.
DÖVİZLERDE SON DURUM
Dolar/TL yeni zirve seviyesi cuma günü hacimsiz piyasada görülen 18.9515 oldu. Kur bu sabah saat 08.41'de 18.8855/18.8860 seviyesinde.
Serbest piyasada 19,9900 liradan alınan Euro'nun satış fiyatı ise 19,9920 lira olarak belirlendi.
Dün Euro'nun satış fiyatı ise 20,0130 lira olmuştu.
Öte yandan güne 1,0608 ile başlayan Euro/dolar paritesi saat 09:24 itibarıyla yüzde 0,19 azalışla 1,0588'dan işlem görüyor. Dün en düşük 1,0533, en yüksek 1,0620 seviyelerini gören Euro/dolar, günü 1,0609 seviyesinde kapattı. Euro/dolar, 27.02.2023 tarihinde 1,0533 ile son bir ayın en düşük, 02.02.2023 tarihinde ise 1,1033 ile son bir ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
DEPREMÄ°N EKONOMÄ°K ETKÄ°LERÄ°
Ekonomistlerin ve ekonomi yetkililerin ilk hesaplamaları depremin toplam maliyetinin 50 milyar doları aşacağını gösteriyor.
Dünya Bankası da dün, depremlerin Türkiye'de 34.2 milyar dolarlık fiziksel zarara yol açtığını ancak toplam yeniden yapılandırma masraflarının bu miktarı artırabileceğini açıkladı.
Deprem sonrası enflasyon tahminleri öncesine göre yaklaşık 5 puan arttı. Bölgenin ülke tarımında yüzde 16 civarında payının bulunması, en belirgin etkinin gıda enflasyonunda olabileceğini gösteriyor. Enflasyonda ayrıca 2 milyondan fazla kişinin deprem bölgesinden ayrılmış olmasının diğer illerdeki kira gibi kalemlere etkisi de öne çıkıyor.
Editor : Åžerif SENCER
