Geçtiğimiz ÖZETİ| aylarda, ABD'nin Teksas eyaletinde Dinozor Vadisi Eyalet Parkı'nda 113 milyon yıl öncesine ait dinozor izleri bulunmuştu. Kuraklık sebebiyle ortaya çıkan bu izlerin, "Acrocanthosaurus" adındaki bir dinozor türüne ait olduğu açıklandı.
Dinozorun ortalama 5 metre boyunda ve 7 ton ağırlığında olduğu tahmin edildi. 140'ından 60'ının rahat bir şekilde göründüğü bu ayak izlerinin bunca sene bozulmaması da herkesi şaşırtmıştı.
Peki nasıl oluyor da bu izler bozulmadan günümüze ulaşıyor?
Canlılar çamurlu bir yolda adım atarken, ayaklarının veya ellerinin altındaki zemin basınçtan sıkışır. Ayak izleri çeÅŸitli katmanlara ulaÅŸabilir. Zamanla bu ayak izlerinin içleri minik çakıllarla veya kumlarla dolar. Bir süre sonra dolan yerler taÅŸlaÅŸmaya baÅŸlar.Â
TaÅŸlaÅŸan ayak izleri milyonlarca yıl korunabilir ve üzerindeki katmanlardan dolayı insanlar onları fark edemez. Ta ki, kuraklığın etkisiyle zeminin üstüne çıkana kadar.Â
Ayak izlerinin fosile dönüşmesi için çeşitli etkenler bulunur.
Zeminin kıvamı ve yoğunluğu, ayak izlerinin şeklini, boyutunu ve derinliğini etkiler. Kusursuz bir iz için zemin çok sert veya yumuşak olmaması gerekir.
EÄŸer zemin çok sertse, çıkan baskı belli belirsiz olur. Detayları göstermez ve ÅŸeklin neye benzediÄŸine dair pek bilgi vermez. Zemin çok yumuÅŸaksa, izler kolayca bozulabilir ya da kendi içine çökebilir.Â
Dinozorların ayak izleri bize ne anlatır?
Dinozorların ayak izleri de bir tür fosildir. Bu izler onların canlı olduğu zamanki etkinliklerinin kanıtıdır ancak onların pir parçası değildir. Bu izlere bakan bilim insanları, boyutlarını ve şekillerini inceleyerek hangi dinozor grubuna ait olduğunu tahmin edebilirler. Ek olarak, iki veya dört ayak üzerinde durduklarını da anlayabilirler.
Ä°zlerden varsayım yapmaya çalışan arkeologlar, coÄŸrafi konumu ve çevredeki kayaların yaşını da göz önünde bulundurarak daha doÄŸru tahminlerde bulunabilirler.Â
Kaynaklar: Natural History Museum, Science Focus, National Park Service.
Editor : Åžerif SENCER