Organ ÖZETİ| Nakli Uzmanı Prof. Dr. Onur Yaprak, her 3 kişiden birinde görülebilen karaciğer yağlanması ile demans arasındaki ilişki hakkında konuştu.
Prof. Dr. Yaprak, karaciğer yağlanması ve obezitenin toplumda gittikçe artan bir sorun olduğunu belirterek “Karın çevresinde artma ile karakterize intraabdominal ve visseral yağlanması olanlarda karaciğer yağlanması daha fazladır. Karaciğer yağlanması olanların yüzde 22.5’inde diyabet, yüzde 70’inde kolesterol yüksekliği, yüzde 40’ında hipertansiyon ve yüzde 40’ında metabolik sendrom ilişkisi mevcuttur.
Son yıllarda karaciğer yağlanmasının da aslında tüm vücudu etkileyen sistemik inflamasyonun bir sonucu olması nedeni ile yağlanma ile birlikte eş zamanlı gelişen hastalıklara ait çok sayıda araştırma yapılıyor. Karaciğer yağlanması olan kişilerde diyabet, kanser ve koroner arter hastalıklarının daha fazla saptanması çok bilinen bir bilgi oldu. O kadar ki karaciğer yağlanması olanlarda ölüme yol açan hastalıkların başında kalp ve damar hastalıkları gelmektedir” diye konuştu.
“KARACİĞER YAĞLANMASI BEYNİ DE ETKİLİYOR”
Son yıllarda çalışmaların odaklandığı diğer bir organın da beyin olduğuna değinen Prof. Dr. Yaprak, “Yapılan çalışmalarda aksini iddia eden çalışma sonuçları da bulunmuş olmasına rağmen çoğu çalışma karaciğer yağlanması olanlarda bellek ile ilgili beyin fonksiyonlarının da etkilendiğine dair sonuçlar bulmuştur. Popülasyona dayalı bir çalışma, karaciğer yağlanmasının genel demans riskinde yüzde 16'lık bir artışa yol açtığı sonucuna ulaşmıştır.
Altta yatan mekanizmalara bakıldığında, karaciğer yağlanmasında oluşan inflamasyon ve sitokinlerin beynin bağışıklık hücreleri olan mikroglia hücrelerinde aktivasyona yol açması ve beyinde karmaşık bir bağışıklık tepkisine yol açması olası nedenlerden biri olarak düşünülmektedir. Bunun dışında karaciğer yağlanması kişilerde suçlanan bozulmuş bağırsak florasının ve geçirgen bağırsak durumunun beyni de etkilediği ileri sürülmektedir. Bir diğer mekanizma ise karaciğer yağlanması olanlarda görülen ve koroner arter hastalığına da yol açan endotel hasarıdır. Tıpkı kalpte olduğu gibi beyin damarlarında da iltihap ve tıkanmalar neticesi beyinde oluşan mikro infarktüslerin demansa yol açtığı ileri sürülmüştür” ifadeleri kullandı.
“TOPLUMDA DEMANS ORANI YAKLAŞIK YÜZDE 4.7”
Prof. Dr. Onur Yaprak, açıklamalarını şu şekilde sonlandırdı:
“Son olası mekanizmada ise karaciğer yağlanması olan kişilerde Alzheimer hastalığından sorumlu tutulan amiloid plaklarını temizleyen bir proteinin sentezlenmesinin yağlanma nedeni ile bozulduğu düşünülmektedir. Küresel olarak toplumda demans oranının yaklaşık yüzde 4.7 olduğu tahmin edilmektedir ve demans vakalarının yüzde 60 ila 80'i amiloid ve nörofibriler yumakların patolojik beyin birikimi ile karakterize Alzheimer hastalığından kaynaklanmaktadır. Özetle, karaciğer yağlanmasının erken evrelerinde bile mevcut olan metabolik sorunlar sinir hücre hasarı gelişimine katkıda bulunur ve çok sayıda hastayı demans geliştirme riski altında bırakabilir. Başka çalışmalarda da karaciğer yağlanması ile beyin yaşlanması arasında olası bir bağlantıya işaret edilmiştir.”
Editor : Şerif SENCER
