Bütçesi ÖZETİ| sıfır kilometreotomobile yetmeyenleriçin tek çözüm ikinci elotomobil satın almak. Uzun yıllarboyunca bu piyasa, gazete ilanları,galericiler ve tanıdıktan almayoluyla ilerlemişti. 2000’li yıllardakurumsal ikinci el firmalarıylatanıştık. Kurumsal ikinci elfirmaları tüketiciye daha fazlagüven verse de pazarın çok küçükbir kısmını ellerinde tutuyorlardı.Hasarları alıcıya söylenmeyen, ağırhasarlı ya da pert olduğu haldetamir edilip hasarsız diye satılanhatta iki aracı birleştirilmesiylesatışa sunulan, kilometre bilgisideğiştirilen ikinci el otomobillernedeniyle binlerce dava açıldı.Bu sorunun çözümü için Eylül2020’de 8 yaşını ve 160 bin km’yigeçmemiş ikinci el otomobillerinsatışından önce ekspertizfirmalarından rapor alınması şartıgetirildi. Uygulamanın sorunlarıçözeceği öngörülse de beklendiğikadar etkili olmadı.
Bazı kötü niyetli ekspertiznoktaları satıcılarla yaptıklarıanlaşmayla araçtaki kritikkusurları raporlamazken bazılarıda üstünkörü incelemeylearaçlardaki hasarları tespitedemiyor. İkinci el pazarında ensık duyulan şikâyetlerden biriağır hasarlı araçların tamir edilipsatılmasıyla ilgili. Otomobillerinçarpışma güvenliğiyle ilgili enkritik parçası yaşam alanınısaran ve araçtaki yolcularıkorumaya çalışan güvenlikkafesi. Darbe şiddetini yaşamalanının dışına yönlendirmeyeçalışan şasi bileşenlerinin A, B,C ve varsa D sütunlarının hasaralması durumunda ısıl işlemletamir edilmemesi gerekiyor.Çünkü ısıl işlem yapıldığındametalin dayanımı çok azalıyor veçarpışmalarda beklenen direncigösteremiyor. Türkiye’de birçokağır hasarlı ve pert otomobiltamir edilerek satışa sunuluyor.Bu tamir edilmiş araçlar birdaha benzer şiddette bir kazayakarışırsa yaralanma ve ölümleryaşanabiliyor. Depremde birçokotomobil ağır hasar aldı. Buaraçların çevre illerden gelenlertarafından satın alındığı vetamir edilmek üzere sanayisitelerine götürüldüğü biliniyor.Üzerlerine bina çöken, tüm gövdeve şasilerinde hasar oluşan buaraçların tamir edilmeden geridönüşüme yollanması gerekirkentamir edilip satılacak olması ciddibir tehlike yaratıyor.
HAVA YASTIĞI SORUNLARI
Kurumsal ikinci el firmalarınınyöneticileri de kendi ekspertizlerisırasında özellikle havayastıklarıyla ilgili sorunlara sıkçarastladıklarını söylüyor. Dahaönce kaza yapmış, hava yastıklarıaçılmış otomobiller kaskosigortalıysa pert olarak kabulediliyor. Bu araçlar tamir edilirkençoğunlukla yeni hava yastığıtakılmıyor, havayastığı yerinebez parçaları konulabiliyor, havayastığı arıza uyarısı vermemesiiçin elektronik önlemler alınıyor.
Yetkililerin verdiği bilgiye görekendi şirketlerine ekspertizegelen araçların en az yüzde 5’iniağır hasar, pertten dönmüş,hava yastıkları patlamış araçlaroluşturuyor. Deprem bölgesindekiaraçların tamir edilip satışasunulmasıyla bu oranın artacağıda çok açık. Bir diğer önemlisorun da deprem bölgesindekiağır hasarlı lüks araçların, çevreülkelerden gelen aynı modelotomobillerle şasi ve motornumarası değişikliği yapılması.Otomobil piyasasında “change” adıverilen bu işlemle yurtdışındangelen otomobilin belgeleri hasarlıaraçla değiştirilip satılıyor.
‘FİYATLAR DÜŞMÜYOR’
İkinci el pazarındason iki ayda fiyatlardayaklaşık yüzde 10oranında artış yaşandı.Car Data CEO’suHüsamettin Yalçın, fiyatartışına rağmen ikinci elpazarında yavaşlama olmadığınıbelirterek “İlk 2 ayda yaklaşık 700bin adet tekil satış gerçekleşti. Sıfırkilometre otomobil satışlarınınartmasıyla takasa gelen araçsayısı arttığı için ikinci el arzı daartıyor. Arz artışının arkasındakibir diğer etken de özellikle deprembölgesindeki araç sahiplerinin dahagüvenli şehirlere göç etme isteğiylearaçlarını satmaları. Arz artıyorolsa da fiyatlar düşmüyor” dedi.
Editor : Şerif SENCER
