Uçakların; ÖZETİ| kanatları, motorları, iniş takımları, gövdeleri ve kuyrukları çeşitli farklılıklar gösterir.
Peki delta kanat tasarımı, yolcu uçaklarında neden tercih edilmez?
Uçaklardaki kanatlar; düz, üçgen, ileriye veya geriye doğru eğimli olabilir.
Ayrıca kanatların şekli, büyüklüğü ve gövde üzerindeki konumu, uçakların hız, denge, kaldırma kuvveti ve manevra takibini belirgin biçimde etkiler. Örneğin düz kanatlar, düşük hızda yüksek kaldırma kuvveti oluşturması açısından avantajlıdır.
Fakat bu kanat tipi, yüksek hızda hareket eden uçaklar için uygun değildir. Çünkü düz kanatlarda havanın akış yönü, kanada dik olduğundan havanın oluşturduğu sürtünme kuvveti yüksek olur.
Şimdilerde yüksek hızda hareket eden uçaklarda genellikle geriye doğru eğimli kanatlar kullanılır. Bu kanat tipinde oluşan hava sürtünmesi düşüktür. Bu da uçakların daha yüksek hızlarda hareket etmesine imkan verir.
Fakat geriye doğru eğimli kanatları olan uçaklarda düşük hızlardaki uçuş, dengeli olmaz.
Bu tasarımda kanadın geriye doğru ne kadar yatık olduğu, uçağın özelliklerini belirgin şekilde etkiler. Öte yandan ticari yolcu uçaklarında kanat eğimi dengelidir.
Bu sayede hem hava sürtünmesi düşüktür hem de düşük hızlarda uçuş dengelidir. Geriye doğru belirgin şekilde eğimli olan kanatlar, büyük oranda savaş uçaklarında kullanılır.
Bu kanat tasarımında düşük hızlarda uçuş dengeli olmadığından, savaş uçakları havalanırken ve alçalırken yüksek hızda hareket eder.
Delta kanat tasarımı, esasen geriye doğru eğimli kanatların gelişmiş şeklidir.
Kanatlara yukarıdan bakıldığında, uçağın arka bölümünde bir üçgen şekli görülür. Genellikle sesten hızlı hareket eden hava araçlarında, örneğin savaş uçaklarında tercih edilir.
Ses hızı aşıldığında oluşan ses dalgası, kanatlara etki eden sürtünme kuvvetinin belirgin şekilde artmasına sebep olur. Delta kanatların genellikle sesten hızlı hareket edebilen uçaklarda tercih edilmesinin nedeni, uçak ses hızında iken oluşan ses duvarı sebebiyle hava sürtünmesindeki artıştan daha az etkilenmeleridir.
Delta kanat bugüne kadar ticari olarak hizmet vermiş Concorde ve Tupolev Tu-144 yolcu uçaklarında kullanılmıştır. Fakat günümüzde hizmette olan süpersonik (sesten hızlı hareket eden) bir yolcu uçağı yoktur.
Kaynaklar: Tubitak Bilim Genç, Science Directİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz:
Editor : Şerif SENCER
