Türk ÖZETİ| Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 11. Zirvesi Türk Dünyasının Güçlendirilmesi: Ekonomik Entegrasyon, Sürdürülebilir Kalkınma, Dijital Gelecek ve Herkes için Güvenlik temasıyla Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te düzenlendi. Intımak Ordo Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'un başkanlık ettiği toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, TDT Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev katıldı. Teşkilatın gözlemci üyesi olarak zirveye katılan Macaristan Başbakanı Viktor Orban, liderlere hitap etti.
"MACARİSTAN TÜRKİYE'NİN DOĞALGAZ ULAŞTIRDIĞI İLK SINIR KOMŞUSU OLMAYAN ÜLKE OLDU"
TDT'ye 6 yıldır gözlemci üye olarak katıldıklarını belirten Macaristan Başbakanı Viktor Orban,"Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov'un yönetiminde son yıllarda kaydedilen olağanüstü gelişmeyi görüyor ve Cumhurbaşkanını tüm kalbimle kutluyorum. Geçen yıl Macaristan'ın Türk ülkeleriyle ticaret cirosunun ilk kez 5 milyar doları aştığını Cumhurbaşkanlarına bildirmekten memnuniyet duyuyorum. Geçen sene ülkelerinizden 5 binden fazla öğrenci Macaristan Üniversite Bursuna ilk kez başvurdu. Bu yıl ülkemizin enerji arz güvenliğine her zamankinden daha fazla katkı sağladınız. Biz Macarlar, Türkiye'nin doğal gaz ulaştırdığı ilk sınır komşusu olmayan ülke olduk ve Azerbaycan'dan ilk doğal gaz sevkiyatı da Macaristan'a ulaştı" dedi.
"TÜRK ŞİRKETİNİN YATIRIM YAPMASINI MEMNUNİYETLE BEKLERİZ"
Bir Macar petrol şirketinin de Kazakistan'da faaliyet gösterdiği sahada üretime başladığını vurgulayan Orban,"Bunun için hepinize saygıyla teşekkür ediyorum. Cumhurbaşkanlarına, Türk Yatırım Fonu'na olan taahhütümüzü yani 100 milyon doları ödemeye başladığımızı bildiriyorum. Macaristan'da mümkün olduğu kadar çok Türk şirketinin yatırım yapmasını memnuniyetle bekliyoruz ve biz de aynı şekilde ülkelerinizde yatırım yapmak istiyoruz. Son toplantımızda Budapeşte'de bir Avrupa Merkezi Kuraklığı Önleme Enstitüsü kurulmasına karar verdiğimizi belirtmek isterim. Türk Devletleri Teşkilatı'nda birlikte iklim değişikliği sorunlarını paylaşabiliriz. Böyle bir enstitü aslında yeni kuruldu. Enstitü, ilk büyük programını uygulamaya başladı" diye konuştu.
"MACARİSTAN AVRUPA BİRLİĞİ BAŞKANLIĞINI DEVRALDI VE BİR BARIŞ MİSYONU BAŞLATTI"
Günümüzde AB'de iki konunun gündemde olduğunu ifade eden Orban, "Yaklaşık bin gündür devam eden konulardan biri de savaşla ilgili. Diğer tartışma ise her geçen gün düşen Avrupa'nın rekabetçilik gücü meselesi. Avrupa'daki savaşla ilgili konuyla ilişkin Avrupa Birliği'nde hala savaş yanlısı büyük bir çoğunluğun bulunduğunu ifade etmiştim. Tüm askeri uzmanlara göre Avrupa stratejisinin zaten savaş alanında yenilgiye uğratıldığını biliyoruz. Macaristan Temmuz ayında Avrupa Birliği başkanlığını devraldı ve ben de bir barış misyonu başlattım. Çalışmalarıma yardımcı olan Cumhurbaşkanı Erdoğan'a minnettarım. Sonuç olarak Avrupa'da savaş stratejisinin nasıl barış stratejisine dönüştürülebileceği tartışmaları başladı" dedi.
"YENİ BİR AVRUPA STRATEJİSİNE İHTİYAÇ DUYULACAK"
ABD'de Cumhuriyetçilerin seçimde zafer kazandığını belirten Orban, "Bu, biz Avrupalı liderler için Avrupa'nın Ukrayna'ya yönelik askeri ve mali desteği tek başına sürdürüp sürdüremeyeceği sorusunu gündeme getiriyor. Bu konuda ciddi şüpheler var. Dolayısıyla yeni bir Avrupa stratejisine ihtiyaç duyulacak. Bunun ilk adımlarını yarın Avrupalı liderlerin toplantısına ev sahipliği yapacağımız Budapeşte'de atabiliriz, 47 devlet ve hükümet başkanını bekliyoruz. Bu ülkemiz tarihinin en büyük diplomatik olayı olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan da katılımıyla bizleri onurlandıracak. Başa çıkmamız gereken en zor soru, daha önce G7 tarafından kararlaştırılan ve Avrupa Birliği ile ABD tarafından ortaklaşa finanse edilecek olan Ukrayna'ya verilecek 50 milyar euroluk kredinin akıbetinin ne olacağıdır. Ayrıca sizlere Avrupa Komisyonu'nun bir kaç gün içinde kurulacağını da belirtmek isterim. Haziran ayında seçimler vardı, 1 Aralık'a kadar yeni komisyonu kurmak istiyorum" diye konuştu.
"TÜRK DÜNYASI İLE AVRUPA ARASINDAKİ İŞ BİRLİĞİNİ GÜÇLENDİRECEK TÜM GİRİŞİMLERİ DESTEKLİYORUZ"
Brüksel'in Türk dünyasına yönelik tutumunda köklü bir değişiklik beklemediğini vurgulayan Orban, "Hala mesafeli bir yaklaşıma hazırlanmamız gerektiğini düşünüyorum. Türk dünyası ile Avrupa arasındaki iş birliğini güçlendirecek tüm girişimleri destekliyoruz" dedi.
"Avrupa ekonomilerinin rekabet edebilirlik göstergeleri ciddi biçimde kötüleşiyor"
AB'deki bir diğer büyük sorunun da rekabet edebilirlikle ilgili olduğunu kaydeden Orban, "Avrupa ekonomilerinin rekabet edebilirlik göstergeleri ciddi biçimde kötüleşiyor. Yarından sonra Budapeşte'de de bu konuyu da görüşeceğiz. Rekabetçilik gücü meselesini ve ekonomik tedbir konularını masaya yatıracağız. Umarız başarılı oluruz. Sizi önümüzdeki yılın ilk yarısında Budapeşte'de yapılacak bir sonraki resmi olmayan toplantıya davet etmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz. Sizleri misafirimiz olarak ağırlamak bizim için büyük bir onur olacaktır" ifadelerini kullandı.
ORBAN'A "TÜRK DÜNYASI ALİ NİŞANI" VERİLDİ
Zirvenin sonunda Zirve Bildirisi ve Kararları imza töreninin ardından liderlerin katılımı ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban'a TDT'nin gelişmesine sağladığı katkılarından dolayı Türk Dünyası Ali Nişanı takdim edildi.
Editor : Şerif SENCER
