Anksiyete Bozukluğu Nedir, Beyni Nasıl Etkiler?

Anksiyete ÖZETİ| bozukluğu, normal bir sinir veya öfke gibi değildir. Aşırı korku ve endişe ile karakterize bir durumdur, bu nedenle bunu yaşayan kişiler, sürekli tetiktedir. Neden mi? Çünkü bu durumdan muzdarip insanlar, her daim tehlikelere karşı dikkatli olmaları gerekiyormuş gibi hisseder.

Ancak bu his ellerinde olan bir şey olmadığı için onu kontrol de edemezler. Peki bu psikolojik rahatsızlığın sempatik sinir sistemine (ne olduğunu aşağıda detaylıca anlatıyorum) yaptığı etki nedir? Yaygın görülen anksiteye bozukluğu çeşitleri nelerdir? Uzmanlara göre ilaç tedavisi mi, yoksa farklı terapi yöntemleri mi tercih edilmeli? Bu yazımızda bu soruların cevaplarını veriyoruz.

Anksiyete bozuklukları yetişkinlerin yaklaşık olarak %30'unu hayatlarının bir döneminde etkileyebilir. 

Anksiyete bozukluğuna sahip kişiler, gündelik hayatlarında kontrol edemedikleri ve çoğu zaman gerçekçi olmayan endişeler yaşıyor. Yani bir nevi kuruntu gibi. Ayrıca kaygılandıkları şeyler de birden farklı konular olabiliyor. Aynı anda birçok şeyin stresini üzerlerinde hissedebiliyorlar.

Mesela ABD'de erkeklerin %5'ine kıyasla kadınların %8'inin, yaşamlarının bir evresinde bu durumla daha sık karşılaştıkları görülüyor. Aslında bu durum genetik, kişisel yaşam deneyimleri (mesela sevilen birinin kaybı gibi travmatik bir durum yaşamayı örnek verebiliriz), kişilik özellikleri ve beyin yapısı gibi faktörlerden kaynaklanabiliyor. 

Anksiyetedeki en önemli durum, bireyin gelecekte yaşanabilecek bir hadise kaynaklı endişe duyması. Yani bunu deneyimleyenler için olmayan bir şeyin sancısını çekiyorlar da diyebiliriz. Mesela yaygın anksiyete bozukluğunda, kişinin duyduğu kaygı, günlük yaşamını aksatır. Şöyle ki kişi aşırı gergin olma durumundan dolayı hemen yorulabilir ve konsantre olmakta güçlük çekebilir. Sürekli üzerindeki sorumlulukları düşünür ve bunları yerine getiremeyeceğinden korkar. Misal; kişi en ufak bir tamir, tadilat işini bile aylar öncesinden düşünmeye başlayabilir. 

Bir diğer kaygı bozukluğu türü ise panik ataktır.

Buradaki en temel semptom, fiziksel ve psikolojik olarak hissedilen yoğun stresin bir anda atak şeklinde ortaya çıkması. Bu panik durumunda, kalp çarpıntısı, aşırı terleme-titreme, nefes darlığı, boğuluyormuş gibi hissetme, göğüs sıkışması, baş dönmesi, baygınlık, vücutta bir yerin uyuşması, bir anda sıcak basması, mide bulantısı, kontrolü kaybetmiş hissetme, ölüm korkusu gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Bu durumu şiddetli yaşayanlarda kalp krizi riski de görülebilir. Genelde 20-24'lü yaşlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu ataklar, bir sebepten ortaya çıkabildikleri gibi, sebepsizce de oluşabilir.  

Bir diğer anksiyete türü olan fobilere de değinelim.

Burada belirli bir nesneden, durumdan veya etkinlikten aşırı derecede korku duyulması söz konusudur. Üstelik bu korku süreklidir, öyle kolay geçmez. Uzmanlar hep şunu söyler: ''Bu durumdan muzdarip hastalar, yaşadıkları fobinin farkındadır ancak üstesinden gelme konusunda başarılı değildir''.