Türkler ÖZETÄ°| 11. yüzyıl ile birlikte Anadolu’ya gelmeye baÅŸlamış ve 1071 Malazgirt zaferi sonrası bu süreç hızlanmıştır. Kendi aralarında bazı küçük örgütlenmeler kursalar bile en azından dini olarak ortak bir paydada buluÅŸmadıkları ve Ä°slamiyetin yayılması istendiÄŸi için ahi teÅŸkilatı kurulmuÅŸtur. Ahi teÅŸkilatı Osmanlı Devleti ile özdeÅŸleÅŸmiÅŸ olmasına raÄŸmen aslında geçmiÅŸi çok daha eskiye dayanır.
Ahi teÅŸkilatı için bir esnaf örgütüdür tanımını yapmak doÄŸru ancak bu örgüt dini temelli olduÄŸu için farklı bir açıdan deÄŸerlendirmek de gerekir. Zaman zaman Osmanlı’ya zarar verdiÄŸi bile söylenen ahi teÅŸkilatı aslında Türk - Ä°slam geleneÄŸinin de baÅŸlangıcıdır. Gayrimüslimlerin ticari hayata girmesi ile birlikte yok olan ahi teÅŸkilatı nedir, ne zaman kuruldu gibi merak edilen soruları gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.
Ahi teşkilatı nedir, ne zaman kuruldu, görevleri nelerdir? Ahi teşkilatı nedir?Ahi teşkilatını kim kurdu?Ahi teşkilatı ne zaman kuruldu?Ahi teşkilatı neden kuruldu?Ahi teşkilatının görevleri nelerdir?Ahi teşkilatının ilkeleri nelerdir?Ahi teşkilatının kurulmasının sonuçlarıAhi teşkilatı ne zaman kaldırıldı?Ahi teşkilatı Osmanlı için zararlı mıydı?
Ahi teÅŸkilatı, Anadolu’da Türkler tarafından kurulmuÅŸ ilk esnaf birliÄŸidir. Bu birlik, Müslüman Türklerden oluÅŸmaktaydı. TeÅŸkilata katılanlara eÄŸitim verilir ve bir meslek sahibi olmaları saÄŸlanırdı. Ahi teÅŸkilatına girmek için pek çok kural olduÄŸu gibi bu birlikte kalabilmek için de uyulması gereken kurallar vardı. Osmanlı Devleti’nin kurulmasında ahi teÅŸkilatının son derece önemli bir rolü vardır.
Ahi teÅŸkilatını kim kurdu?BaÄŸdat’ta önemli Ä°slam alimlerinden ders alan Ahi Evran, 1205 yılında Anadolu’ya geldi. Burada Hacı BektaÅŸ-ı Veli ile tanışan Ahi Evran, Türkler arasında Ä°slamiyetin o kadar da yaygın olmadığını ve olanlar arasında da bir birlik olmadığını gördü. Hem bu birliÄŸi saÄŸlamak hem de Türkler arasında Ä°slamiyetin daha hızlı yayılması için Hacı BektaÅŸ-ı Veli’nin teÅŸvikiyle ahi teÅŸkilatını kurdu.
Kesin olarak bilinmemekle beraber ahi teÅŸkilatının ilk kez KırÅŸehir’de kurulduÄŸu düşünülüyor. Ahi kelimesi Arapça kardeÅŸ anlamına gelmektedir. Bu açıdan ahi teÅŸkilatının bir kardeÅŸlik birliÄŸi olduÄŸunu söylemek mümkün. Hacı BektaÅŸ-ı Veli’nin teÅŸvikiyle kurulmuÅŸ olan bu birlik, Türklerin Ä°slam anlayışının temelini oluÅŸturan BektaÅŸilik geleneÄŸine baÄŸlıdır.
Ahi teÅŸkilatı ne zaman kuruldu?Ahi Evran’ın Anadolu’ya geliÅŸinin 1205 yılında olduÄŸu pek çok kaynakta net bir ÅŸekilde söyleniyor. Ancak ahi teÅŸkilatının tam olarak ne zaman kurulduÄŸu biliniyor. Osmanlı Devleti’nin 1299 yılında kurulduÄŸunu ve ahi teÅŸkilatının bu kuruluÅŸta önemli bir rolü olduÄŸunu düşünürsek aradaki birkaç on yıllık süreçte ahi teÅŸkilatının kurulmuÅŸ olduÄŸunu söylemek mümkün.
Ahi Evran, BaÄŸdat’ta eÄŸitim gördüğü sırada Araplar tarafından kurulmuÅŸ bir esnaf birliÄŸi olan Fütüvvet TeÅŸkilatı'ndan etkilenmiÅŸtir ve bunun bir benzerini Anadolu’da kurmak istemiÅŸtir. Fütüvvet TeÅŸkilatı, tıpkı ahi teÅŸkilatı gibi esnaflara belirli kurallar koyuyor ve onların Ä°slami deÄŸerlere uygun olarak ticaret yapmalarını saÄŸlıyordu.
Ahi teşkilatının da birincil kuruluş amacı, esnafın İslami kurallara uygun ticaret yapmasını sağlamaktır. Ancak diğer bir önemli kuruluş amacı, Türkler arasında İslamiyeti yaymaktır. Müslüman olmayanlar ahi teşkilatına giremiyorlardı. Bu teşkilata giremeyen esnaflar pek çok avantajdan faydalanamadıkları gibi daha yüksek vergi ödemek zorunda kalıyorlardı.
Osmanlı Devleti’nin kurulması ile birlikte ahi teÅŸkilatının önemi arttı çünkü Osmanlı bir Ä°slam devletiydi ve ticaretin de buna uygun ÅŸekilde yapılması isteniyordu. Ahi teÅŸkilatı kendi içinde bir usta - çırak iliÅŸkisine sahip olduÄŸu için bu teÅŸkilat dışında kalanlar halk tarafından da güvenilir olarak görülmüyordu. Hatta bu nedenle ahi teÅŸkilatının zaman zaman Osmanlı ekonomisine zarar verdiÄŸi bile söylenmektedir. Elbette bu deÄŸerlendirmeyi yapacak olan kiÅŸiler uzman tarihçilerdir.
www.idrak34.com
Editor : Åžerif SENCER
