
TUSAÅž ÖZETÄ°| Genel Müdürü DemiroÄŸlu, KAAN'ın teslimat tarihi, Blok-10 üretim süreci, projenin muhtemel ortakları ve millî uçağın Amerikan F-22'den üstünlükleri hakkında çarpıcı ifadeler kullandı.Â
Demiroğlu, en az 100 adedi Türk Hava Kuvvetleri'ne olmak üzere ilk etapta 250-300 adet KAAN üretmeyi tasarladıklarını açıkladı.
İşte Mehmet Demiroğlu'nun ifadelerinden önemli satır başları;
BÄ°Z BU MOTORU MUTLAKA YAPACAÄžIZÂ
KAAN ve HÃœRJET'te Amerikan menÅŸeili motorlu kullanıyoruz. Ãœlkeler arasındaki iliÅŸkiler şüphesiz bizi de etkiliyor.Â
F-16 alımı sürecindeki geliÅŸmeler bizi olumlu yönde etkileyecektir diye umut ediyoruz. Ama gerek olası ambargolara karşı gerekse de bizim kendi ürünlerimizi geliÅŸtirmenin bir gereÄŸi olarak motor konusunda TRMotor ve TEI ÅŸirketlerimizde ilgili çalışmaları yapıyoruz.Â
Åžu anda KAAN motoru, TEI ve TRMotor ortaklığıyla epeyce merhale kat etmiÅŸ vaziyette devam ediyor. Hedefimiz 2030'ların başında 5. ve 6. nesil uçağı destekleyecek bir motorla KAAN'ı üretmeye devam etmektir.Â
Ambargolar konusunda çok fazla yorum yapmaya gerek yok, inÅŸallah öyle bir ÅŸey olmaz. Olursa da biz yine kendi tedbirlerimizi alarak kendi ürünlerimizi yapmaya devam edeceÄŸiz.Â
Biz bu motoru yaparız. Bunu yapmak kolay demiyorum. Ama TRMotor ve TEI'deki arkadaşlardan kime sorsanız 'bunu yaparız' diyeceklerdir, ki ben de öyle diyorum, yapacağız. Biz dünyada 5. nesil savaş uçağı üreten 4 ülkeden biriyiz.
ASIL KAAN UÇUÅžLARI 2025 YILINDAÂ
KAAN'da Blok-10 dediÄŸimiz ilk teslimatı içeren model 2025'te ortaya çıkacak. Bu uzun bir yolculuk. Ä°lk versiyona koyacağınız alt sistemlerin niteliÄŸine göre testiniz ve uçuÅŸ zarflarınız deÄŸiÅŸecektir. Bu belki 2030'ların sonuna kadar devam edecek bir geliÅŸtirme yolculuÄŸu.Â
'Blok' yaklaşımıyla yol alıyoruz. Şunu yapmak istemiyoruz; bütün her şeyiyle bitirelim KAAN'ı ve öyle teslim edelim. Hayır.
Åžu anda Hava Kuvvetlerimizin kullanabileceÄŸi, envanterdeki uçaklardan daha iyi olmak ÅŸartıyla, getirdiÄŸimiz ilk aÅŸamada teslimatı yapacağız. Biz buna KAAN Blok-10 diyoruz.Â
KAAN'ın ilk deneme uçuÅŸları devam ediyor. Esas test uçuÅŸu 2025'te baÅŸlayacak. Bu uçuÅŸlar 2028'e kadar, hatta sonrasında da devam edecektir.Â
Ä°lk uçuÅŸtan sonra 5 yıl içerisinde teslimat aÅŸamasına getirebilmek gerçekten zorlayıcı bir süreç. 2028'de 20 KAAN teslimatı hedefliyoruz. Aksaklıklar çıkıyor mu, çıkacak, hepsini çözeceÄŸiz.Â
2028 hedefimiz sürüyor. Åžu an itibariyle 'geciktik' diyebileceÄŸimiz bir aksaklığımız yok. Ama 'olmaz' da diyemeyiz. Ä°nÅŸallah 2028 yılının sonuna doÄŸru KAAN teslimatını görürüz.Â
Ä°LK ETAPTA 150 UÇAK Ä°HRAÇ EDÄ°LÄ°RÂ
Blok-10 ve sonrasındaki KAAN modeli arasındaki farklar gizli bilgi kapsamına giriyor, açıklayamam.
Ama ÅŸunu söyleyebilirim. Ä°lk teslimattaki uçaklar envanterde bulunan uçaklardan çok daha iyi olacak: Görünmezlik, hız, radar bakımından. AESA radarlı olacak, 100 kilometrenin üzerinde görüş saÄŸlıyor.Â
Bu arada, geliÅŸtirdiÄŸimiz teknolojileri, envanterimizdeki uçaklara da uyguluyoruz. F-16'lara AESA radarı takıyoruz ama KAAN'ınki elbette çok daha büyük ve çok daha uzun mesafeli olacak.Â
ROKETSAN, SAGE ve diÄŸer firmaların geliÅŸtirmiÅŸ olduÄŸu mühimmatları isterlere ve önem sırasına göre KAAN'a entegre ediyor olacağız. Her bir blokta KAAN'ın kabiliyetleri artacak. Bu ÅŸekilde üretime devam edeceÄŸiz.Â
Ä°lk etapta Türk Hava Kuvvetleri için 100 adedin üzerinde KAAN üretimi yapmayı planlıyoruz. En az bu kadar bir sayıyı da dost ve müttefik ülkeler için üretmeyi hedefliyoruz.Â
Åžu anda KAAN'la ciddi olarak ilgilenen ülkeler var. Onlarla beraber çalışarak onların da ihtiyaçlarını karşılayacak ÅŸekilde, onlar için 150 adet KAAN şeklinde sayı versem herhalde hata yapmış olmam.Â
Ä°lerleyen yıllarda öncelikle kendi Hava Kuvvetlerimizin ihtiyaçlarını karşılamak ÅŸartıyla toplamda 250-300 arasında bir üretim planlıyoruz diyebilirim.Â
KAAN'IN ORTAKLARI YAKINDA RESMÄ°YET KAZANIR
KAAN'a 4-5 ülkeden ciddi bir ilgi var. Bu ilgi ilk uçuÅŸtan sonra daha da görünür hale geldi. Suudi Arabistan Savunma Bakanı Halid bin Selman'ın TUSAÅž'a gelmesi, projelerimizle ve özellikle KAAN'la ciddi olarak detaylı ilgilenmesi bunun bir göstergesi.Â
KAAN'la bu ÅŸekilde ilgilenen baÅŸka ülkelerimiz de var. Ama projeye hangi seviyede ve ne zaman katılacaklar konusu biraz daha çalışma gerektiriyor.Â
Biz ÅŸuna eminiz ki KAAN bizim coÄŸrafyamızın projesi haline geldi, geliyor. Çok uzak olmayan bir zaman içerisinde, belki bu yıl, belki de gelecek yıl KAAN projesine resmî katılımları göreceÄŸimizi düşünüyorum.Â
KAAN ile Amerikan F-22 sık sık karşılaÅŸtırılıyor. 30 yıllık bir geçmiÅŸi bulunan F-22 yapıldığı dönemin en iyi teknolojilerini barındırıyordu. Fakat 30 yılda dünya çok deÄŸiÅŸti. Elektronik alt sistemler, elektronik harp sistemleri çok geliÅŸti ve radarlar da çok geliÅŸti.Â
Birebir karşılaştırma yapmak çok zor, çünkü ABD F-22'yi satmıyor hiçbir yere... Hiçbir bilgi yok. Ama bizim KAAN'ımız en az o kadar olacak. Hatta bazı özellikleri daha da iyi olacak. Bu özelliklerin de hangileri olduğu önümüzdeki dönemde kamuoyuyla paylaşılır. Bunlardan bir tanesi radarlar diyebilirim. Göreceğiz.
'6. NESÄ°L'DE Ä°LK SIRADA BÄ°Z OLACAÄžIZ
6. nesil konsepte KAAN'la devam edeceğiz. Çünkü KAAN buna uygun olarak tasarlandı.
6. nesil uçağın en önemli özelliÄŸi nedir diye sorsak, insanlı ve insansız sistemlerin birbiriyle konuÅŸtuÄŸu, insansız sistemlerin KAAN tarafından komuta edildiÄŸi, data ve sensör füzyonu dediÄŸimiz teknolojilerin kullanıldığı, network üzerinde çalışan, birbirleriyle yapay zeka tabanlı iletiÅŸim kuran, karar verebilen, insana mümkün olduÄŸu kadar az ihtiyaç duyan ama gerektiÄŸi yerde komuta-kontrolü bırakan bir sistem olarak ortaya çıkıyor.Â
Åžu anda 6. nesil tam da tanımlanmış deÄŸil esasında. Bu konu Halid bin Selman'ın ziyareti sırasında da gündeme geldi.Â
BaÅŸpilotumuz Barbaros DemirbaÅŸÂ "Biz bu konuda lideriz" diye bir cümle sarf etti. Prens de bunun nasıl olabildiÄŸini sorunca, ÅŸunu dedi: Bizim ÅŸu anda ANKA-3'ümüz var, KIZILELMA'mız var, KAAN'ımız var, Süper ÅžimÅŸek'imiz var, 6. nesil asset'lerimiz var. Bunlar öyle her ülkede yok.Â
Biz 6. nesli ÅŸu anda simülasyon üzerinde çalışmaya baÅŸladık bile. Dolayısıyla bir bu konuda da liderliÄŸe oynadığımıza inanıyoruz.Â
Önce başladık, hızlı çalışacağız ve 6. nesil konusunda dünyada ilk 3'ten biri kesinlikle biz olacağız ama belki de birinci sırada olacağız. Onu da göreceğiz hep beraber.
Editor : Åžerif SENCER