Gökyüzünde ÖZETİ| aniden beliren devasa bir ateş topu; hızla atmosferi yararak ilerliyor, Güneş’i engelliyor, gezegeni sarsıyor, muazzam bir toz bulutu ve aşırı sıcaklık.
Hayal etmesi bile korkunç bu senaryo, 2024 YR4 ile maalesef bilim kurgu filmlerinden gerçeğe dönüşebilir. NASA’nın son güncellemesine göre 54 metre çapındaki bu asteroitin Dünya’ya çarpma ihtimali 3,1’e yükseldi.
Asteroit 2024 YR4’ün çarpma ihtimali ne?
2024 YR4, 27 Aralık 2024’te keşfedildi ve yapılan hesaplamalara göre 22 Aralık 2032’de Dünya’ya çarpma olasılığı taşıyor. Çapı yaklaşık 54 metre olan bu gök cismi, 8 megatonluk bir patlama gücüne sahip.
62 bin 350 km hızla çarpacağı düşünülse de bunu tabii ki atmosfere giriş açısı, kesin boyutu ve bileşimi gibi çeşitli faktörler belirleyecek.
Böylesine bir çarpma da Hiroşima’ya atılan atom bombasının yaklaşık 500 katına eş değer bir yıkım demek. Peki, Türkiye’nin herhangi bir yerine çarpması durumunda nasıl bir tablo ile karşılaşırız?
Türkiye’de bir şehre çarparsa ne olur?
Asteroitin çarpışma etkisi tabii ki düştüğü bölgeye bağlı olarak değişir ama biz büyükşehirleri ele alarak başlayalım.
Yoğun nüfuslu büyükşehirlerden İstanbul’a çarpması durumunda oluşacak şok dalgasıyla merkez üssünden yaklaşık 13,7 km yarıçapındaki çoğu binayı yerle bir eder ve neredeyse herkes ölür.
Taksim’den bu mesafeyi ölçersek de haritada gördüğünüz gibi Beykoz’dan Sarıyer yakınlarına kadar pek çok yer etkisi altına alınıyor.
Burada patlasa, şiddeti ile yaklaşık 40 km uzaklıktaki yerlerde camları kırıp yaralanmalara yol açabilecek kadar büyük olurdu .
Patlamanın hemen ardından gelecek sıcaklık dalgası çevresindeki her şeyi de saniyeler içinde yakabilir. Bu da İstanbul gibi yoğun nüfuslu bir şehirde devasa yangınlar demek.
Denize düşmesi durumunda da benzer bir senaryo karşımıza çıkabilir. 30 metreleri bulan bir tsunami dalgası ile karşılaşabiliriz ki bu da birçok ilçeyi sular altında bırakır.
Ankara ve İzmir için de benzer senaryolar geçerli. Özellikle Ankara gibi denizden uzak bir şehirde asıl tehlike yangınlar, bina yıkımları ve hava basıncı olurdu.
Bursa gibi daha orta ölçekli şehirler için de bir bakalım.
Bursa’da 13,7 km şok dalgası hemen hemen şehir merkezinin hepsini kapsıyor. Yakın ilçeleri ise biraz sıyırıyor. Bu durumda bırakın yangınları, şehirdeki tüm binaların yıkılmasını; Bursa’yı neredeyse haritan siliyor, nüfus sadece uzak ilçedekilerden ibaret oluyor.
40 km şiddeti ise uzak ilçelere varıncaya kadar merkez dahil şehrin neredeyse birçoğunu etkisi altına alıyor. Mudanya, Kestel gibi şehir merkeziyle neredeyse bir olmuş her yer etkileniyor.
Çarpma sonrası Türkiye’nin durumu
Hâl böyle olursa Türkiye büyük bir afet bölgesi olacağı için dünya çapında yardım çağrıları yapılır. Alışkınız da zaten… Büyükşehirlerden birine düşmesi durumunda ise Türkiye’nin ekonomik merkezi ciddi anlamda zarar görür. Borsa, lojistik ve sanayinin vay hâline.
Peki, çarpma önlenebilir mi?
%3,1 çarpma olasılığı olsa da bardağın dolu tarafından bakarsak %96,9 oranında ıskalama durumu da var. Asteroitin yörüngesi hakkında daha fazla şey öğrendikçe mevcut risk seviyesine göre çarpma olasılığı belki de sıfıra düşebilir.
İyi bir haber daha: Önümüzdeki aylarda bu asteroiti incelemek, risklerini ve gerçek boyutunu öğrenmek için en güçlü teleskop James Webb Uzay Teleskopu için acil kullanma yetkisi çıkarıldı.
Küçük çaptaki asteroitlerin yörüngesi çift asteroit yönlendirme testleri ile değiştirilmeye çalışılsa da 2024 YR4 için durumun ne olacağını önümüzdeki günlerde daha net olarak göreceğiz.
Kaynaklar: Live Science, Forbes, Daily Mail, How Stuff Works"Türkiye'de ya böyle olsa neler olurdu?" konseptindeki diğer içeriklerimiz:
Editor : Şerif SENCER
