Son ÖZETİ| dönemde özellikle en büyük kâğıt para olan “200 TL”de yaşanan adet bazındaki büyük artış bu gelişmeyi net olarak gösteriyor. Bu paranın durumuna özellikle 2018’den yani “tek adam”lık (cumhurbaşkanlığı hükümeti) sisteminin resmi başlangıcından bu yana bakmak ise yaşanan süreçte ortaya çıkan sonuçları daha çarpıcı şekilde anlatıyor.
Nisan 2023 sonu itibarıyla Nisan 2018’e kıyasla tedavüle verilen 200 TL’lik banknot sayısı yüzde 603.8 artarak 170 milyon 456 bin 576 adetten 1 milyar 199 milyon 594 bin 983 adede ulaştı. 200 TL sayısı son bir yılda ise yüzde 88 yükseldi. Kâğıt paralarla ilgili diğer detaylar da ilginç sonuçlar içeriyor. Örneğin adet bazında en yüksek ikinci artışın olduğu kâğıt para, TL’deki değer kaybı nedeniyle artık iyice bozuk para (madeni para) haline dönüşen 10 TL. Bu paranın sayısı Nisan 2018’den bu yana yüzde 125.8, son bir yılda yüzde 43.1 artışla 488 milyon 662 bin 305’e adede çıktı.
TÜFE YÜZDE 279
Bunların dışında 2018’den bu yana 100 TL sayısı yüzde 75.1 artışla 1 milyar 322 milyon 696 bin 495 adet, 50 TL sayısı yüzde 33.8 artışla 455 milyon 810 bin 338 adet, 20 TL sayısı yüzde 5.1 düşüşle 220 milyon 964 bin 449 adet ve 5 TL sayısı yüzde 82.3 artışla 404 milyon 894 bin 50 adet oldu.
Ayrıca 2018’den bugüne enflasyon verilerindeki artış da çok çarpıcı. TÜİK’e göre Nisan 2018’den Nisan 2023’e tüketici enflasyonu (TÜFE) yüzde yüzde 279.3, yurtiçi üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) yüzde 533.2 arttı. İTO’nun uzun yıllardır hesaplandığı İstanbul-TÜFE’deki (İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi) artış da yüzde 347.7 oldu.
AÇLIK 10 BİN 135 TL
Türk-İş’in hesapladığı açlık ve yoksulluk sınırı verileri, 2018’den bu yana geçen dönemde ücretlilerin yaşandığı sorunların ne kadar çoğaldığını gösteriyor. Çünkü Nisan 2018’de 1680 lira olan açlık sınırı Nisan 2023’e kadar yüzde 503.3 arttı ve 10 bin 135 liraya ulaştı. Yoksulluk sınırı da 5 bin 473 liradan 33 bin 15 liraya yükseldi.
Editor : Şerif SENCER
