Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından zeytinyağı işletmelerinin çevreye olabilecek olumsuz etkileri en aza indirmek, su kirliliğin önlenmesi, su tüketiminin azaltılması amacıyla “Zeytinyağı İşletmelerinin 2 Fazlı Üretime Geçişi Genelgesi” yayımlandı.
Genelgenin yayınlandığını Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, resmî sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada duyurdu.
"KİRLİLİĞE NEDEN OLAN İŞLETMELER GÖRÜYORUZ"
Bakan Kurum, “Zeytinyağı üretimi sonucu çevresel kirliliğe neden olan işletmeler olduğunu görüyoruz. Bunları tespit edip en ağır yaptırımları uyguluyoruz. Önüne geçmek için de yeni bir genelge hazırladık ve imzaladık. Hem kirlilik yükü azalacak, hem su tüketimi en aza inecek!” ifadelerini kullandı.
Zeytinyağı üretimi sonucu çevresel kirliliğe neden olan işletmeler olduğunu görüyoruz.Bunları tespit edip en ağır yaptırımları uyguluyoruz.Önüne geçmek için de yeni bir genelge hazırladık ve imzaladık.Hem kirlilik yükü azalacak hem su tüketimi en aza inecek! pic.twitter.com/wnLlldqsdW
— Murat KURUM (@murat_kurum) January 25, 2023SON TARİH 15 EYLÜL 2023
Genelge ile zeytinyağı sektörü faaliyetlerinin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, su kirliliğinin önlenmesi, su tüketiminin azaltılmasına yönelik olarak 2 fazlı üretim teknolojilerinin uygulanması amaçlanıyor. Türkiye genelinde yer alan ve 3 fazlı üretim yapan zeytinyağı işletmelerinin 15 Eylül 2023 tarihine kadar 2 fazlı sistemlere geçişi zorunlu hale getirildi.
ATIK SU MİKTARI YÜZDE 75 AZALACAK
3 fazlı üretimle hali hazırda zeytinyağı işletmelerinden kaynaklanan atık su miktarının 2 faza geçişle birlikte yaklaşık yüzde 75 oranında, toplam su tüketiminin de yaklaşık yüzde 63 oranında azalacağı öngörülmektedir. Türkiye’de zeytinyağı işletmelerinden kaynaklanan toplam kirlilik yükü 3 fazlı işletmelerde hali hazırda ton başına 96 kilogram Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) iken, 2 faza geçiş ile bu miktarın yüzde 98 azalarak 1,25 kilogram KOİ’ye düşmesi amaçlanıyor. Ayrıca 3 fazlı üretimden 2 fazlı üretime geçildiği zaman elde edilen zeytinyağı kalitesi daha yüksek olacak.
"ZEYTİNYAĞI KALİTESİ YÜKSELECEK!"
Ayrıca açıklamada, 3 fazlı ve 2 fazlı üretim prosesinde elde edilen ürün miktarında fark olmaması fakat 2 fazlı üretimde zeytinyağı kalitesinin daha yüksek olduğunun altı çizildi.
Bu kapsamda, zeytinyağı üretiminin geleneksel olarak zeytinlerin pres makinalarında sıkıştırılması ya da sürekli 3 fazlı ve ya 2 fazlı santrifüj yöntemi ile gerçekleştirildiği belirtilmekte olup, iki sistem arasındaki en temel farkın 3 fazlı sistemlerde yüksek su tüketimine bağlı olarak karasu miktarının da fazla olması ayrıca pirina ve karasuyun ayrı ayrı toplanması olduğu, 2 fazlı sistemlerde ise üretim gereği daha az su tüketildiğinden oluşan karasu miktarının düştüğü ve karasu ile pirinanın bir arada toplanması olduğu aktarıldı.
1264 ÜRETİM TESİSİNDEN 816'SI 2 FAZLI ÜRETİM YAPIYOR
Bakanlık açıklamasında, Türkiye’de 816 adet 2 fazlı, 444 adet 3 fazlı, 4 adette taş baskı üretim yapmak üzere toplam 1264 adet zeytinyağı üretim tesisinin faaliyet gösterdiği belirtilerek,
“3 fazlı zeytinyağı üretimi sonucu oluşan zeytin karasuyu, organik kirlilik yükü bakımından çok yüksek değerlere sahip olup; aynı zamanda asidik karaktere sahip olması ve iletkenlik değerinin de yüksek olması sebebiyle, arıtılması çok zor ve maliyetli bir atık su niteliğinde oluyor.” ifadeleri kullanıldı.
Öte yandan 1000 ton zeytinin işlenmesi sonucunda, 3 fazlı üretimde oluşan atık su kirlilik yükü 96 bin kilogram Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) iken, 2 fazlı sistemde oluşan atık su kirlilik yükü 1250 kilogram KOİ olup iki üretim prosesi arasında kirlilik yükleri açısından yaklaşık 76 kat fark görülmekte olduğu belirtildi.