Eğer daha önce yüzünün sadece bir tarafını tıraş etmiş ya da sadece tek ayakkabısını giymiş birini gördüyseniz ve “marjinal” diye düşündüyseniz aslında o kişi, ihmal sendromuna sahip olabilir.
Bu ilginç sendromun nasıl ortaya çıktığına, ne gibi semptomları olduğuna ve bir tedavisinin olup olmadığına bakalım.
Öncelikle, bu “ihmal sendromu” nasıl ortaya çıkar?
İhmal sendromuna sahip kişiler genellikle, parietal lob dediğimiz beynin yan lobuna (çevreyi algılamamızı ve dikkat etmemizi sağlayan kısım) bir hasar ya da darbe almışlardır.
Bunun yanı sıra tümör ya da felç gibi durumlarda da ortaya çıkabilir. Beynimizin sağ tarafı, vücudun sol tarafını kontrol ederken beynimizin sol tarafı, vücudumuzun sağ tarafını kontrol ettiği için hasarın alındığı bölge önemlidir.
Örneğin beynin sol tarafına hasar alan bir kişi, sağ taraftan gelen herhangi bir uyarana karşı kayıtsız ve tepkisiz kalabilir. Mesela tabağındaki yemeğin sadece sol tarafını yiyip sağ tarafı bırakabilir.
Sendromdan muzdarip kişilerin görmeyle ilgili herhangi bir sorunu yok.
Göz bozukluğuyla uzaktan yakından alakası olmayan hastaların aslında yalnızca görsel dikkati bozuktur. Yani kişi, dikkatini ihmal edilen tarafa verebilirse o taraftaki uyaranları da görebilir.
Sendroma sahip kişiler, çok ilginç ve zor durumlarla karşı karşıya kalıyorlar.
Aslında bu sendrom kabaca, "kişisel ihmal" ve "dış dünya temelli ihmal" olarak ayrılabilir. Kişisel ihmal sendromuna yakalanmış bir kişi, kendi bedeninin bir tarafıyla kopuş yaşar.
Mesela sadece ihmal edilmeyen tarafa makyaj yapabilir veya yüzünün bir tarafını tıraş edebilir. İhmal edilen tarafına dokunduğunuzda hissetmeyebilir.
Dış dünya temelli ihmale sahip kişilerin ise dış dünyayla uyumu zorlaşır. “Bana bir saat çiz.” derseniz, sadece 12 ila 6 arasındaki sayıları çizebilir ve hatta 12 sayısının tamamını saatin bir yarısına koyabilir. İşte tabaktaki yemeğin sadece bir tarafını yemek de yine dış dünya temelli ihmal kaynaklıdır.
Diğer enteresan belirtiler ise şu şekilde:
İhmal edilen taraftaki nesnelere çarpmaDokunuşların, sıcaklık ya da soğukluk gibi algıların ihmal edilen tarafta hissedilmemesiFelç olmadığı hâlde ihmal edilen taraftaki uzuvların kullanılmamasıResimlerin yarısını çizmeİhmal edilen taraftan duyamamaPeki bunun bir tedavisi var mı?
Evet, evresine ve boyutuna göre ihmal sendromuna müdahale edilebilir. Bunun için nöropsikologlar, terapistler, konuşma dili patologları, nörolojik müzik terapistleri, dil ve konuşma bozuklukları alanında uzman dil bilimciler ve fizyoterapistler gibi birçok farklı meslek grubundan insana başvurulabilir.
Genellikle sol tarafta ortaya çıkan sendromun tedavisinde ise görsel tarama eğitimi, sağlam taraftaki gözü kapatma, dikkat süresini uzatma eğitimi, boyun kası titreşim tedavisi, zihinsel imaj eğitimi, sanal gerçeklik eğitimi gibi pek çok yöntem kullanılabilir.
Kaynaklar: Scientific American, Nature, TUBİTAK, Gülçin Kaymak KarataşSendromlarla ilgili diğer ilgi çekici içeriklerimiz: