2024 Paris Olimpiyat Oyunları'nda takım arkadaşı Şevval İlayda Tarhan'la Türkiye'ye 10 metre havalı tabanca karışık takım mücadelesinde gümüş madalya kazandıran Yusuf Dikeç'in atış pozu, sosyal medyada gündem oldu. Dikeç'in ekipman kullanmadan rahat bir şekilde yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafı ve video görüntüleri milyonlarca etkileşim aldı. Çok sayıda uluslararası medya kuruluşunun yanı sıra milyonlarca takipçisi bulunan hesaplar milli sporcunun görsellerini paylaştı.
Öte yandan, sporcuya ait poza ilişkin çok sayıda farklı tişört baskıları ve animeler de yapıldı. Uzmanlar, bu pozun ticari amaçla kullanılmasının sporcu açısından maddi ve manevi zararlara yol açabileceğine işaret etti.
Patent Marka Vekilleri Derneği Başkanı Uğur Yalçıner yaptığı değerlendirmede, herkesin kendisine ait isim, unvan, yazılı ya da görsel tüm görüntülerinin, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Sınai Mülkiyet Kanunu ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında koruma altında olduğunu anımsattı.
Yalçıner, uluslararası alanda da tescil haklarının geçerli olduğuna dikkati çekerek, gerçek kişilerin bu haklarının izinsiz olarak başkaları tarafından herhangi bir şekilde kullanılmasının, ilgili mevzuat kapsamında hukuki ve cezai yaptırımlara tabi olduğunu ifade etti.
GÖRSELLERİN KULLANIMI YAZILI İZNE TABİ OLMALI
Dikeç'in olimpiyat oyunlarında yaptığı atış sırasında çekilen fotoğrafının dünya genelinde kullanılması ve bu görsellerin tişörtlerde ve benzer ürünlerde kullanılmasının izne tabi olması gerektiğini belirten Yalçıner, "İznin kapsamı ve süresi açıkça belirtilecek şekilde yazılı olması önemle gerekir. Bu tür yazılı izin marka, tasarım ve telif hakları ile ilgili olduğunda lisans sözleşmesine konu olur. Lisans sözleşmesi, kullanıma izin verilen kullanıcının kullanımı ile ilgili tüm ayrıntıları kapsamalıdır." diye konuştu.
Yalçıner, Yusuf Dikeç'in kişisel görüntülerinden üretilen animelerle ilgili hem yurt içinde hem de yurt dışında ilgili mevzuat kapsamında hukuki işlem yapılabileceğine işaret etti.
"İZİNSİZ KULLANIM YAPANLAR..."
Sporcuların ve ünlülerin kendi isim ve imajlarını başkaları tarafından ticari olarak kullanılmasından kaynaklanan risklerin bulunduğunu bildiren Yalçıner, şu değerlendirmede bulundu:
"İsimleri ve imajları başkaları tarafından ticari olarak kullanılan kişiler, izinsiz kullanımdan dolayı maddi ve manevi zarara uğrayabilirler, İzinsiz kullanım yapanlar isim ve imajını kullandıkları kişinin ün ve itibarlarından yararlanarak haksız kazanç elde edebilir ya da kötü kullanımdan dolayı kişinin ün ve itibarları zarar görebilir. Sporcuların ve ünlülerin isimlerini ve imajlarını izinsiz olarak kullanan kişiler, hukuk davaları yoluyla sebep oldukları zararı ve elde ettikleri haksız kazancı ilgili kişiye ödemeye mahkum edilebilirler ve ayrıca para ve hapis cezasına çarptırılabilirler."