Prof. Dr. Celal Şengör’ün “Santorini’deki yanardağ patlar ise hepimize Allah’a ısmarladık.” sözleri de epey bir panik havası yaratmış durumda.
Peki bölgedeki depremler Türkiye’yi nasıl etkiliyor, yanardağ patlaması mümkün mü? Konu hakkında tüm merak edilenlere açıklık getiriyoruz.
Son günlerde bölgede 400’den fazla deprem meydana geldi.
Cumadan bu yana çoğu 4.0 ve üzeri büyüklükte birçok deprem kaydedildi. Özellikle Santorini ve çevresindeki adalarda yaşayanları alarma geçiren depremlerin en büyüğü 5.1 olarak Anafiye Adası’nın 19 km kuzeyinde gerçekleşti.
Sürekli sarsıntılar nedeniyle yüzlerce kişi Santorini’yi terk etmeye başladı. Adadan kalkan uçaklar arttırıldı, talep yoğunluğu nedeniyle limanlarda da uzun kuyruklar oluştu.
Yunan yetkililer; Santorini, Anafi, Amorgos ve Ios adalarındaki okullarda eğitime ara verdi ve halktan kapalı ortamlarda toplu hâlde bulunmaktan kaçınmalarını istedi.
Fay hattı 120 km boyunca uzanıyor.
Mevcut depremlerin yaşandığı fay hattı sadece Santorini ve Amorgos arasındaki güney kısmında aktive edildi. Depremlerin merkez üsleri ise adaların herhangi birine yaklaşık 20-30 km uzaklıkta yani bu da kara altındaki bir merkez üssünün potansiyelindense daha iyi bir haber olarak ele anıyor.
Yine de tsunami ihtimali göz önüne alınıyor ve bu yüzden de insanların kıyı bölgelerinden uzak durmaları, önemli bir deprem hissetme durumunda iç kesimlere gitmeleri isteniyor.
Peki ya volkanik patlamalar?
Santorini, Ege Denizi’nde aktif bir volkanik bölgede yer alsa da ve tarihte büyük volkanik patlamalar yaşanmış olsa da şu an adanın sadece artan sismik aktivitelerle karşı karşıya olduğu dile getiriliyor. Yunan bilim insanları da bunu destekliyor ve mevcut depremlerin volkanik aktiviteyle bağlantılı olmadığını söylüyor.
Santorini’deki yanardağ aktif olsa da son kayda değer patlamanın 1950’de gerçeklemiş olması, bu yanardağın her 20 bin yılda birçok büyük patlamalar ürettiği ve dolasıyla da büyük bir patlamayla karşılaşmak için çok uzun bir zaman olduğu da Sismolog ve Helenik Volkanik Yay Bilimsel İzleme Komitesi Başkanı Efthymios Lekkas tarafından belirtiliyor.
Lekkas aynı zamanda richter ölçeğine göre 5'in üzerinde bir deprem olmasının muhtemel olduğunu söylerken bunun 6’ın üzerinde olmasının ise neredeyse imkânsız olduğunu açıkladı.
Bununla birlikte, bazı uzmanlar farklı görüşlere sahip.
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan ise Ege Denizi'ndeki deprem fırtınasının denizin içindeki yanardağa bağlı olduğunu öne sürüyor.
Ercan, "Magmadan yaklaşık 45 kilometre derinden gelen, 1200 santigrat derece sıcaklığındaki erimiş yüksek kıvamlı magma, yüksek basınçla yukarıdaki magma odalarını dolduruyor. Bu baskı, bölgenin patlama için basıncını artırıyor. Basıncın artması sonucunda da depremler oluşuyor." diye konuştu.
Santorini Yanardağı'nın patlama riski konusunda farklı görüşler olsa da olası bir patlamanın etkileri ciddi olabilir. Böyle bir durumda lav akıntıları, kül yağışı ve potansiyel tsunamiler gibi tehlikeler söz konusu.
Türkiye’ye etkisi ne olur?
Türkiye açısından bakıldığında Santorini Adası, Bodrum’a yaklaşık 170 km uzaklıkta. Volkanik patlama mı olacak yoksa olası büyük bir deprem mi herkes beklemede ancak bunlardan herhangi birinde en çok etkilenen bölge, Ege olacak.
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, "Depremle birlikte süpürtü dalgaları oluşabilir ve bununla beraber kızgın kül bulutları çevrede görülebilir. Bu dalgalar bütün Ege'deki adaları, Girit'i, Yunanistan kıyılarını ve Türkiye kıyılarını da etkileyebilir." ifadelerini kullandı.
Deprem riski için ise Ercan, Türkiye kıyıları için uyarı yapılacak çekinceli bir durum olmadığını söylüyor.
Yer Bilimci Naci Görür ise Hürriyet gazetesine verdiği açıklamada şu sözleri söyledi: Burası, Muğla ve Aydın’a yakın. Buraya yakın bir kırılma olursa depremden etkileniriz. Tsunami olabilir. Çünkü tsunami yaratabilecek bir fay var. Dikkatli olalım!
Sonuç olarak, Santorini ve çevresindeki artan sismik aktiviteler, bölge halkı ve yetkililer tarafından yakından izleniyor. Olası risklere karşı önlemler alınırken halkın da yetkililerin uyarılarını dikkate alması büyük önem taşıyor. Tedbiri elden bırakmamakta fayda var.
Kaynaklar: The Guardian, NTV, Live Science, Son Dakika, Volcan Discovery, ABC News, Alja Zeera, Euro NewsDepremler hakkında bilgi almak isteyebileceğiniz diğer içerikler: