Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıldönümü vesilesiyle düzenlenen “Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonunda 19. Yüzyıl Türk Dünyası Kültür Mirası” Sergisi, Milli Saraylar Dolmabahçe Sanat Galerisi’nde açıldı.
Sergi ile, Sultan II. Abdülhamit’in meşhur Yıldız Fotoğraf Koleksiyonunun Türk dünyasının kültürel mirası çerçevesinde incelenmesi amaçlandı.
Dünyanın en zengin görsel arşivlerinden biri olan Sultan II. Abdülhamid Han’ın Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu, 918 albüm içerisinde 36 bin 585 fotoğraftan oluşuyor. Sözkonusu koleksiyondan özel bir seçkiye yer veren “Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonunda 19. Yüzyıl Türk Dünyası Kültür Mirası” sergisinde ise Semerkand'dan Edirne'ye uzanan bir coğrafyadan eserlerin asırlık fotoğrafları yer aldı. Bunlar arasında, bazıları Unesco Dünya Mirası listesinde de yer alan, Semerkand, Buhara, Hokand ve Hive’deki abidevi yapılar, Anadolu’da inşa edilen ilk cami olan Kars Ebu Manu Çehr Camii, Bakü’deki Şirvanşahlar Sarayı, Kazakistan’ın Türkistan eyaletinde bulunan Hoca Ahmet Yesevi Camii gibi yapıların fotoğrafları bulunuyor.
Sergi 19 Ocak 2023 tarihinde Milli Saraylar Dolmabahçe Sergi Salonu’nda açıldı. Açılış programına Türkiye Cumhurbaşkanı Sn Recep Tayyip Erdoğan’ın açılışa özel olarak gönderdiği telgraf mesajı okunarak başlandı. Cumhurbaşkanı Sn Recep Tayyip Erdoğan, mesajında Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılına ithafen düzenlenen “Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu’nda 19. Yüzyıl Türk Dünyası Kültür Mirası” adlı serginin açılışına davet için teşekkür etti. Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın, Türk halklarının maddi ve manevi değerlerini korumak, dünyaya tanıtmak ve gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla yürüttüğü çalışmaları değerli bulduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, mesajında Yıldız Sarayı arşivlerinden seçilen Bursa, Semerkand, Bakü, Hive, Türkistan, İstanbul, Edirne, Konya ve diğer şehirlerimizin kültür mirasını, mimari yapılarını ve kendilerine has özelliklerini yansıtan fotoğraflardan oluşan serginin Türk devletleri arasındaki işbirliği ve kardeşliğin gelişmesine fayda sağlayacağına inandığını ifade etti ve bu vesileyle, “Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu’nda 19. Yüzyıl Türk Dünyası Kültür Mirası” sergisinin hazırlanmasında emeği geçenlere şükranlarını sundu, tüm katılımcı ve davetlilere en kalbi muhabbetlerini iletti.
Açılışta konuşan Türk Kültür ve Miras Vakfı Başkanı Büyükelçi Günay Efendiyeva vakfın Türk kültür ve mirasının korunması, muhafazası, restorasyonu ve tanıtımı yönünde faaliyetler yürüttüğünü ifade ederek II. Abdülhamit'in Yıldız Fotoğraf Koleksiyonunun bu anlamda azametli Osmanlı İmparatorluğu’nun daim kulaklarda çınlayan yankısı ve Yıldız Sarayı’nın özgünlüğünün bir yansıması olduğuna dikkat çekiyor. Efendiyeva, bu koleksiyonun Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın kurucu üyesi olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ile Özbekistan ve Macaristan’ın eski dönemlerden beri gelişmiş şehircilik kültürünün bariz kanıtı olduğuna ve Türk dünyasına özgü mimari örneklerin farklı yönlerinin keşfedilmesi ve aynı zamanda yaşatılması adına önemli olduğunu söyledi. Efendiyeva, merkezi Azerbaycan Bakü'de bulunan vakfın, bu koleksiyonun sunduğu imkanlardan azami ölçüde faydalanacağını, serginin de ortak kültür mirasını dünden bugüne taşıyan bir köprü olduğuna ve Türk devletlerinin asırlara dayanan karşılıklı dostluk ilişkilerini, kardeşlik bağları için atılmış bir adım olduğunu ifade etti. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılında ortak köklere vurgu yapan etkinliklerin daha da anlamlı olduğunu belirten Efendiyeva, Türk Dünyası'nın kültürel güç birliği için çalışmaya devam edeceklerinin altını çizdi.
Sergi açılışında bir konuşma yapan Milli Saraylar Müzecilik ve Tanıtım Başkanı Adnan Gayhan ise, Sultan II. Abdülhamit’in Yıldız Fotoğraf Koleksiyonunun Osmanlı İmparatorluğu’na ve dünyaya dair bir bilgi kaynağı iken, bugün bizim için hazine değerinde olduğunu, fotoğrafların insan, mêkan, nesne ve sosyoloji verileriyle, artık insanlığa ait bir kültür mirası olduğunun altını çizdi. Gayhan, II. Abdülhamit’in özel ilgisine mazhar olan fotoğraflardan oluşan bu koleksiyondan yapılan seçkide, Semerkand’dan Edirne’ye kadar uzanan coğrafyadaki eserlerden oluşan “Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonunda 19. Yüzyıl Türk Dünyası Kültür Mirası” onun Türk ülkelerine dair ilgisini göstermekte olduğunu ve bu serginin Türk-İslam medeniyetinin, çağları aşarak bugüne ulaşan ortak tarihi, dili, kültürü, gelenek ve değerlerini anlamaya sağlamasını temenni ederek sözlerini bitirdi.
Açılışta konuşma yapan Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’in girişimi ve Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye Cumhurbaşkanlarının destekleriyle kurulan Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın 2015 yılından beri çok kıymetli bir amaç doğrultusunda hizmet ettiğinin altını çizerek bu amaç doğrultusunda kültür mirasının korunması, muhafazası, restorasyonu ve tanıtımı gibi birbirinden farklı alanlarda faaliyetler yürütmenin önemli olduğunu belirtti. Yavuz, Abdülhamid Han’ın dünyanın kültürlerine olan merakı, yenilikleri, gelişmeleri takip etme isteği Yıldız Sarayı’nda zengin bir fotoğraf koleksiyonu oluşturmasına vesile olduğunu ve Fotoğraf sanatı açısından onun döneminde altın çağını yaşadığını söylüyor. Yavuz, Serginin Semerkand’dan Edirne’ye kadar çok geniş bir coğrafyadaki eserlerden oluşan bir seçki olduğunu ve sergide bazı UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan yapıların koleksiyondaki tarihi fotoğrafları ve Macaristan’dan ve Türk dünyasının farklı bölgelerinden portreleri ve yaşayışa dair tarihi fotoğrafların yer aldığını, bunun özellikle Cumhuriyetimizin 100. kuruluş Yılına armağan ediliyor olması yönüyle çok anlamlı ve kıymetli olduğunu söyleyerek sözlerini bitirdi.
Konuşmaların ardından Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı Başkanı Günay Efendiyeva, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Fecir Alptekin, Milli Saraylar Başkan Yardımcısı Adnan Gayhan, Türk Parlamenterler Asamblesi Mehmet Süreyya Er, Genel Sekreteri Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreter Yardımcısı Ömer Kocaman, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Bilal Çakıcı, Mimar Sinan Üniversitesi Rektörü Handan İnci Elçi, Kazakistan Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev, Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu Nermina Mustafayeva, Kırgızistan İstanbul Konsolosu Lira Sydykova, Özbekistan Miras Kurumu Başkanı Bakhodir Abdykarimov, Macar Kültür Merkezi Direktörü Gábor Fodor’un katılımıyla temsili kurdele kesilerek açılış gerçekleştirildi.
Küratörlüğünü Uluslararası Türk Kültür ve Miras Vakfı Proje Müdürü Nuri Aksu’nun
üstlendiği sergi 23 Ocak 2023 tarihine kadar Beşiktaş’ta yer alan Milli Saraylar Dolmabahçe Sanat Galerisi’nde ziyaret edilebilecek.