Peki bunun nedeni ne? Yaşlı insanlar neden uykuya kolay dalamıyor? Aslında çoğu hayat sorumluluğunu geride bıraktıkları için daha çok ve daha kolay uyumaları gerekmez mi?
Uyku ile yaş arasında nasıl bir ilişki var?
Yaşlandıkça uykuya dalma süresi ve uykuda geçirilen zaman değişime uğruyor ve aslında bu çok normal.
Yaşlandıkça uykuda ortaya çıkan değişimlerin çoğu biyolojik. Örneğin bebekler, gece boyunca sık sık uyanıyor ve gün içinde gündüz uykusuna ihtiyaç duyuyorlar. Genç yaşlarda ise geceleri makul bir saatte yatmak ve sabahları uyanmak çok zorlayıcı oluyor.
Yani uyku düzeni aslında hayatın belli evrelerinde değişime uğruyor. Uyku düzeni nasıl ki bebeklik, çocukluk ve gençlik yıllarında sürekli olarak farklılaşıyorsa yaşlılıkta da bu durum ortaya çıkıyor.
Öyle ki kapsamlı bir araştırmaya göre 20 yaşından 60 yaşına kadar her 10 yılda bir, toplam uyku süresinden yaklaşık 10-20 dakika kaybediliyor. Yani yaş ilerledikçe, uyku süresi azalıyor.
Esasen 60 yaşında bir insan ile 35-40 yaşlarında bir insanın aynı miktarda uykuya ihtiyacı var.
Fakat 60 yaş ve üzeri kişiler, çoğunlukla ihtiyaç duydukları uykuyu almakta zorluk çekiyorlar. Çünkü uyku sırasında, daha hafif olan uyku evrelerinde çok daha fazla zaman geçiriyorlar. Yani derin uykuya bir türlü geçemiyorlar veya uzun dakikalar/saatler sonra geçiyorlar.
Ayrıca yaş aldıkça ortaya çıkan uyku değişimlerinin çoğu, vücutta meydana gelen değişikliklere atfedilse de bazı zamanlar yaşam tarzı değişiklikleri de buna neden oluyor. Çünkü 60 yaş ve üzeri emekli kişiler, gün içinde şekerleme yapmaya çok daha fazla vakit ayırabiliyor.
Yine onlar, gün içinde genellikle 30 yaşındaki biri kadar aktif değiller. Bu nedenle vücutları ve beyinleri çok yorulmuyor. Bu da elbette gece uykusunu etkiliyor. Tüm bu şartlarda gece uykusuna dalmak çok daha zorlaşıyor.
Özetle yıllar geçtikçe, uykuda birçok değişiklik meydana geliyor.
Uyku, yaşlandıkça daha parçalı hâle geliyor ve bu sebeple gece uyanmaları çok daha sık görülüyor. Derin uyku ve REM uykusu azalıyor, hafif uykuda ise artış meydana geliyor. Yani uyku evreleri değişiyor.
Yaş almak, sirkadiyen ritmi de değiştiriyor. Bu da yaşlı kişilerin beklenmedik anlarda uykuya dalmasına ve sabahları da çok daha erken uyanmasına neden oluyor.
Kaynaklar: Very Well Mind, Sleep FoundationUyku ile ilgili ilginizi çekebilecek farklı içeriklerimiz: