?>

"Yardımlı İntihar" Nasıl Uygulanıyor? Türkiye'de Yasal mı?

Dünyada giderek yasallaşan ve doğuşu Antik Çağ'a dek uzanan ötanazinin bir çeşidi olan yardımlı intihar, günümüzde hâlen tartışılıyor. İntihar turizmi kavramını şekillendiren yardımlı intiharı, yasal olan bir ülkeye giderek gerçekleştirenlerin sayısı artıyor.

Teknoloji - 11 ay önce

Eski Yunancada "güzel (iyi) ölüm" anlamına gelen ötanazi, tıbben tedavisi mümkün olmayan bir hastalıktan muzdarip olan kişinin, dayanılmaz acılarına son vermek adına kontrollü bir mekanizmayla öldürülmesi anlamına geliyor. Antik Çağ filozoflarının ve dinlerin şekillendirdiği bu kavram günümüzde üç farklı şekilde, bulunulan ülkenin kanunlarına bağlı olarak gerçekleştiriliyor. 

Aktif ve pasif ötanazinin ardından uygulaması yasallaşan yardımlı intiharda; hekim, kişinin ölümüne yol açacak bir ilacı reçete ediyor ancak tıbbi görevlilerin müdahalesi olmaksızın hasta kendi kendine bu ilacı alarak yaşamını sonlandırıyor. Türkiye'de uygulanımı suç sayılan bu yöntemleri, yardımlı intihar hizmeti sunan organizasyonların bulunduğu İsviçre'ye giderek talep etmek ve gerçekleştirmek intihar turizmi olgusunu gündeme getiriyor. 

Bu yasal öldürmenin tarihi nereye uzanıyor? 

Felsefe birçok alanda olduğu üzere ötanazi kavramına ilişkin birçok eleştiri ve katkıda bulunuyor ve bu kavramın tarihini şekillendiriyor. Antik Çağ düşünürlerinden Platon her ne kadar ruhun ölümsüz olduğunu savunsa da kişinin ölümü kendisi için iyiyse bunun neden engellendiğini soruyor.

Bir taraftan Yasalar adlı kitabında, 'akılcı intihar' kavramını değerlendirirken diğer yandan tedavisiz hastalık ve sakatlıkların sonlanması için ötanaziyi gerekli bulduğunu ileri sürüyor.

Aynı dönem düşünürü Aristo, vatandaşın devlete üretmekle yükümlü olduğu, bu anlamda yaşamaktan kaçamayacağını savunurken sakat doğmuş çocukların öldürülmesinin (infantisit) yasal olmasını haklı buluyor. Hipokrat zamanına gelindiğinde, yeminde yer alan ötanazi yasağı Antik Çağ'da ötanazinin uygulanmadığına bir delil olarak kabul ediliyor.

Eski Roma'da Seneca, intiharın bir özgürlük olduğu kanısıyla "Bineceğim gemiyi, oturacağım evi seçiyorsam ölümümü de seçmeliyim." diyerek kendini öldürüyor. Romalılar döneminde açılan hospis isimli terminal evresindeki hastaların palyatif bakımlarının yapıldığı misafirhanelerin çoğu, dinî kuruluşlarca kapatılıyor ve Hristiyanlığın yükselişi ile ötanazi kavramından uzaklaşılıyor.

Reform ve Rönesans hareketlerinin ardından Yeni Çağ'da ötanazi olgusu yeniden gündeme geliyor ve ötanazinin yasallaşması için çalışmaların başladığı 20. yüzyıla kadar tartışmalı şekilde ele alınıyor.

1970’li yıllardan sonra birçok ülkede Ötanazi Cemiyetleri kuruluyor. Ötanazi yanlılarının kurduğu “Hemlock Topluluğu”, ötanazinin yasalaşması için çalışıyor ve nihayetinde 1992’de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Avrupa Tabip Birlikleri ile Roma’da yapılan toplantıda tedavisi mümkün olmayan hastaların onurlu ölüm hakkına sahip oldukları kabul ediliyor.

Ötanazi ve yardımlı intihar aynı kavramlar mı?

Ötanazi; ölümü hızlandırmak, ıstırabı hafifletmek için bilerek bir yaşamı sona erdirme amacıyla hekimin ilaç veya tedavi uygulamasıdır. Hekim bunu genellikle ölümcül bir enjeksiyon uygulayarak ya da hastayı yaşam desteğinden çıkartarak gerçekleştirir.

Eylem ne olursa olsun ötanazinin belirleyici özelliği, hastanın değil hekimin yaşamı sona erdiren nihai eylemi gerçekleştirmiş olmasıdır; pasif ve aktif ötanazi olarak iki türü vardır. 

Yardımlı intihar ise hekimin, hastanın ölümünü kolaylaştıracak eylemi yapması için hastaya intihar etme yolları hakkında bilgi ya da intihar etme araçları sağlayarak kişinin yaşamının başka bir yardıma ihtiyacı kalmaksızın sona erdirilmesi durumudur.

Yardımlı intihar, bir hekimin hastanın kendi yaşamına son verebilmesi amacıyla verdiği ölümcül ilaçların gönüllü olarak hasta tarafından kullanılması yoluyla yaşamın sona ermesini tanımlamak için kullanılmaktadır. 

Birçok kişi bu terimlerin eş anlamlı olduğuna inansa da hastanın ölümüne neyin yol açtığına odaklanan bir tanımın daha doğru olacağı düşünülmektedir. İntihar kelimesinden de anlaşılacağı gibi, yardımlı intihar neticesinde hayatına son veren kişi, hastanın kendisidir. Yardımlı intihar, hastanın intiharına imkân sağlayan bir ilacı reçete etmeyi de içermektedir; sodyum pentobarbital bu alanda kullanılan en yaygın ilaçtır. 

Yardımlı intihar artık bir turizm meselesi.

Alışılagelen turizm endüstrisine ve turist kavramına ne denli uzak olsa da çektikleri ızdırapların son bulması adına, kendi ülkesinde yasal olmayan yardımlı intiharı tercih eden birçok hasta bulunuyor. Bu konuda kendilerine profesyonel danışmanlık ve hizmet verebilecek ülkelere seyahat eden birçok insan var. Bu ülkelerden en önde geleni de İsviçre.

İsviçre'de bu hizmeti sunan Dignitas, 'onurlu yaşa, onurlu öl' sloganı ile yola çıkan İsviçre yasaları doğrultusunda kurulmuş bir dernek. Organizasyonun herhangi bir ticari çıkar amacı gütmediği yalnızca üyelerine onurlu bir ölüm sağlamak amacıyla varlığını sürdürdüğü ifade ediliyor.

26 Eylül 2005’te Dignitas’ın uygulamalarını takip etmek üzere Alman girişimcilerin destekleriyle Hannover’da da benzer bir klinik kuruluyor ve bugün, bu iki dernek 69 farklı ülkeden 7100’den fazla üyeye sahip.

Konuyla ilgili iki film önerisinde de bulunalım: İlki, yerli bir yapım: İşe Yarar Bir Şey

Diğeri ise Al Pacino'nun başrolde olduğu, gerçek bir hikâyeye dayanan Doktor Ölüm filmi:

Kaynaklar: SHKUD, DergiPark

Benzer içeriklere buradan ulaşabilirsiniz:

Haftanın Öne Çıkanları

Eşine ‘kahvehaneye gidiyorum’ diyerek evden çıktı: 11 gündür kayıp

2024-03-21 13:07 - Gündem

Trabzonspor - Fenerbahçe / Canlı yayın

2024-03-17 20:33 - Spor

Trabzonspor'dan Fenerbahçe'ye gönderme: Provokatörler

2024-03-19 01:07 - Spor

TikTok'u Twitch'e Çevirecek Uygulama: TikTok LIVE Studio

2024-03-19 19:58 - Teknoloji

MALATYA NAKLİYE

2024-03-20 14:36 - Gündem

En fazla para girişi olan hisseler (20/03/2024)

2024-03-20 20:22 - Ekonomi

CANLI maç izle! TÜM MAÇLAR! Canlı şifresiz donmadan HD maç izle! 21 Mart GÜNÜN MAÇLARI CANLI İZLE!

2024-03-21 20:12 - Spor

Beşiktaş-Antalyaspor maçı (CANLI YAYIN)

2024-03-16 20:37 - Spor

Çanakkale Savaşı'nda Alman Komutan, Bize Nasıl Yardım Etti?

2024-03-17 23:07 - Teknoloji

37 kişinin hayatını kaybettiği Zümrüt Apartmanı 14 yıl önce haberlere konu olmuş

2024-03-16 09:13 - Gündem

İlgili Haberler

2,4 milyon çocuğu kurtarmıştı! Altın kollu adam 88 yaşında hayatını kaybetti...

17:53 - Teknoloji

Volkswagen, Yeni SUV Modeli Tera'yı Tanıttı

17:42 - Teknoloji

realme, MWC 2025’te üç yıllık stratejisini açıkladı

17:37 - Teknoloji

vivo V50 Türkiye'de satışa başladı

17:32 - Teknoloji

Aksoy: Amacımız, her bir müşterimiz için en iyi deneyimlerle dijital devrime yön vermek

17:12 - Teknoloji

Günün Manşetleri

Türk Telekom’dan 5G’de yerlilik için büyük hamle

18:08 - Ekonomi

Türkiye-Yunanistan sınırına 8,5 kilometrelik duvar yapılacak

18:03 - Gündem

DEM Parti'den SDG açıklaması

17:57 - Politika

2,4 milyon çocuğu kurtarmıştı! Altın kollu adam 88 yaşında hayatını kaybetti...

17:53 - Teknoloji

Milan Skriniar defansın sigortası oldu

17:47 - Spor