Hapşırmak, vücudumuzun dış etmenlere karşı verdiği doğal bir tepkidir. Bu tepki hem koruyucu hem de oldukça kompleks bir refleks hareketidir. Birçoğumuzun sıradan bir olay olarak gördüğü hapşırmanın nedeni, aslında oldukça kritik bir noktaya dayanır. Peki, gerçekten hapşırmanın nedeni nedir ve arkasındaki bilimsel süreçler nelerdir?
Hapşırma Nasıl Gerçekleşir?
Hapşırmanın nedeni; toz, polen, alerjenler, virüsler ya da çevresel faktörlerin burun içindeki mukozayı tahriş etmesinden kaynaklanabilir. Bu hapşırmayı tetikleyici maddeler, burun mukozasına temas ettiğinde, trigeminal sinir (yüz duyu siniri) harekete geçerek beyne sinyal gönderir. Beyinde gelen bu uyarıya tepki olarak hapşırma refleksini başlatır. Bu refleksle birlikte önce gözler kapanır, burun ve ağız yoluyla hızla hava, mukoza ve yabancı parçacıklar dışarı atılır.
Hapşırma eylemi genellikle çok kısa bir süre içinde, saate 150 km hızla ve 8 metreye kadar sıçrayabilen damlacıklardan meydana gelir. Bu sayede, vücudun solunum yollarını tehdit eden, potansiyel enfeksiyona sebep olacak mikroplar vücuttan hızla uzaklaştırılır. Yaşanan bu anlık sarsıcı hava akışı hapşırmanın asıl nedenidir.
Hapşırmak Genetik Bir Özellik Olabilir!
Hapşırmak, burun içine giren alerjenler, virüsler veya diğer yabancı maddelerin temizlenmesi için vücut tarafından gerçekleştirilen bir savunma mekanizmasıdır. Hapşırmanın nedeni bu zararlı maddeleri dışarı atarak, solunum yollarındaki tıkanıklıkları önlemek ve daha ciddi sağlık problemlerine yol açabilecek enfeksiyonlardan bizi korumaktır.
Hapşırmayı tetikleyen en yaygın etkenler arasında, alerjenler, çevresel kirlilik, enfeksiyonlar ve hatta güneş ışığı yer alır. Yapılan araştırmalar, dünya genelinin ila %30’unun güneşe bakarken hapşırdığını kanıtlamaktadır. Güneşe bakarken hapşırmaya "fotik ışık refleksi" adı verilir ve genetik bir özelliktir.
Hapşırığı Tutmak Zararlı Mı?
Hapşırmanın nedeni doğal bir refleks olduğu ve vücudu korumak için gerçekleştirildiği için onu tutmak veya baskılamak tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Hapşırma esnasında vücutta yüksek bir basınç oluşur ve bu basınç başta kulaklar, boğaz, akciğerler ve damarlar olmak üzere çeşitli organlara ciddi zarar verebilir.
Sonuç olarak, hapşırmanın nedeni her ne kadar basit bir refleks gibi görünse de, hapşırmak vücudumuzun bizi zararlı olabilecek etkenlerden korumak içi geliştirdiği bir savunma mekanizmasıdır. Yapılan araştırmalarda, bu refleksin durdurulmamasını ya da baskılanmamasının ne denli önemli olduğunu vurgulamaktadır.
İlginizi çekebilir;
11 yıllık araştırma sonuçlandı: Ev işleri, egzersiz ve sosyal ziyaretler demans riskini azaltıyor!
Gözlerinizi dört açın: İnsanlar arasında saklanan uzaylıyı 9 saniyede bulabilir misin?
Kore yemeği kimchinin obeziteyi azaltma ve bağırsak sağlığını iyileştirme etkileri keşfedildi!