İnsanlık olarak yaklaşık 70 yıldır çeşitli amaçlarla uzaya uydular fırlatıyoruz. Uydu deyince ise hemen herkesin aklında benzer bir görsel canlanır; metal bir kutu. Tabii bu oldukça basit bir tanım ancak görüntü kabaca budur işte.
Fakat fırlatılan sayısız uydunun oluşturduğu uzay çöpleri, son yılların en önemli tartışma maddelerinden biri. Neyse ki Japonya'dan bir araştırma ekibi, bu soruna çözüm olabilecek oldukça ilginç bir adım atmışlar.
Kulağa garip gelse de, çözüm ahşap uydular;
Uzay, romantik tarafından bakmayı bırakınca epey acımasız bir yer. Haliyle oraya gönderdiğimiz tüm uzay araçlarının, uyduların dayanıklı malzemelerden üretilmesi gerekiyor. Durum buyken de kimsenin aklına malzeme olarak ahşap kullanmak gelmemiş.
Ancak Japonya'da LignoSat isimli bir proje yürüten araştırma ekibi, yaratıcı bir bakış açısıyla esnek, dayanıklı ve hafif bir malzeme olarak ahşabın kullanılabileceği düşüncesi üzerine çalışmaya başlamış. Tabii ki üzerinde çalıştıkları spesifik bir ağaç var; manolya ağacı ve ondan elde edilen ahşap.
Ahşap uyduların hayata geçirilmesi durumunda yörüngemizde biriken dev uzay çöplerinin de sorun olmaktan çıkabileceği düşünülüyor. Çünkü uyduların atmosfere girerek yanmaya başladığı sırada geride bıraktığı kimi parçalar yanmadan uzay boşluğunda kendi mini yörüngelerinde sıkışıp kalabiliyor ve bu da zaman içinde dev uzay çöplüğünün bir parçası olmalarına neden oluyor. Ancak tahmin edeceğiniz üzere, ahşap bir materyal için bu söz konusu değil.
Deneyler, manolya ağacının dayanıklılığını ortaya koymuş durumda;
Yürütülen proje kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu'nda bir modülün etrafına numune ahşap parçaları yerleştirildi. 290 gün boyunca uzayda yüksek radyasyona maruz kalan ve test edilen parçalar, dünyaya geri getirildi ve incelendi.
İncelemeler ve dayanıklılık testleri, numune ahşap parçalarında herhangi bir deformasyon, bozulma ya da hasar tespit edilmediğini ortaya koydu. Ekip, NASA ve JAXA ortaklığında 2024 yılında gerçekleştirilecek bir görevde de teste devam edecekler. Ayrıca nano ölçekte hasar olup olmadığının anlaşılması için de çeşitli incelemeler gerçekleştirilecek.
Ancak şimdiye kadar elde edilen veriler, özellikle sayısı epey fazla olan küçük ve orta ölçekli uydular için ahşabın umut vadeden bir materyal olduğunu ortaya koyuyor.