Amerikalı yatırımcı Mark Spitznagel Fortune’daki röportajında Amerikan ekonomisinin insan tarihinin gördüğü en büyük kredi balonunun ortasında olduğunu söyledi. Nassim Nicholas Taleb’le birlikte gerçekleştirdiği çalışmalarla tanınan ünlü borsa uzmanı olası bir piyasa çöküşünde küçük yatırımcılara borsa efsanesi Warren Buffett’ın tavsiyelerinden uzaklaşmamalarını önerdi.
Spitznagel, “Dünya tarihinin en büyük kredi balonunun içerisindeyiz ve bu benim düşüncelerim değil, bunlar rakamlar. Bir kaldıraç çağında, bir kredi çağında yaşadığımız ve bunun sonuçları olacağı konusunda hiçbir şüphe yok” ifadelerine yer verdi.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre ABD ekonomisine ilişkin son resmi veriler de ünlü borsa uzmanını doğrular nitelikte. New York FED verilerine göre ABD’de toplam hane halkı borçları ilk çeyrekte 17 trilyon dolarla rekor kırdı. Bu ay yayınlanan Birleşmiş Milletler raporuna göre küresel kamu borcu geçen yıl tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 92 trilyon dolara yükseldi. Bu rakamlar 2000’den bu yana %400’lük bir artış gösterdi.
Devletlerin borcu ile GSYİH oranı dünya çapında onlarca yıldır istikrarlı bir biçimde artıyor. ABD Merkez Bankası (FED) verilerine göre, ABD’de toplam kamu borcunun GSYİH’ya oranı ilk çeyrekte %118’i buldu.
ABD’de azalan enflasyon ve sağlam kalan şirket bilançoları FED’in agresif faiz artışlarına rağmen S&P 500 Endeksi’nin bu yıl yaklaşık %18 oranında sıçramasına imkan sağladı. Spitznagel’a göre rekor kamu borcu ve özel borçların arttığı bir süreçte bu hisse değerlemeleri endişe verici seviyelerde.
Borsa uzmanı değerleme göstergesi olarak Warren Buffett’ın ünlü göstergesini kullanıyor. Buffett göstergesine göre halka açık işlem gören bir şirketin toplam piyasa değeri ABD ekonomisinin toplam çıktısı ile karşılaştırılıyor.
Spitznagel göstergeye göre hisse senetlerinin “şu anda olduğundan çok daha düşük” seviyede değerlenmesi gerektiğini söyledi. Ancak borsa uzmanına göre birçok yatırımcı enflasyonun yavaşladığını ve istikrarlı ekonomik büyümenin görüldüğünü işaret eden kısa vadeli eğilimden adeta büyüleniyor. Spitznagel, “Sadece buraya ve şu ana bakıyorlar ki bu biraz Goldilocks bölgesine benziyor. Uzun vadeli temel verilerle ilgisi yok” açıklamasında bulundu.
YALNIZCA BUFFETT’I DİNLEYİN
Ünlü borsa uzmanı piyasalardaki bu endişe verici ortamda perakende yatırımcılar için de tavsiyelerde bulundu. Spitznagel, “Perakende yatırımcılara tavsiyem riskleri azaltma hamlelerinin yaptıkları en pahalı şey olabileceğini anlamalarıdır. Muhtemelen onlara zarar verecek olan yeni yaptıkları anlamsız yatırımlar olmayacak. Muhtemelen kötü bir şey olacağını düşündükleri sırada yaptıkları şeyler olacak. Bunun adı refleks reaksiyonudur” dedi.
Modern finans teorilerine eleştiri getiren Spitznagel, “Modern finans riske göre ayarlanmış getiri dedikleri şeyi en üst düzeye çıkarmakla ilgileniyor. Ve ben bu düşüncenin tüm yatırımlardaki en aldatıcı üç samimiyetsiz kelime olduğunu düşünüyorum. ‘Riske’ göre ‘ayarlanmış’ ‘getiri’ gerçekten önemli olan şeyden neredeyse uzaklaşmayı hedefliyor ki bu da elbette zaman içerisinde serveti en üst düzeye çıkarmaktır. Önemli olan tek şey budur” ifadelerine yer verdi.
Bu bağlamda ‘çeşitlendirme’ gibi önemli borsa taktiklerini de reddeden Spitznagel bu tür modern portföy stratejilerinin kullananların gelen portföy getirilerini uzun vadede düşürdüğünü savunuyor.
Spiztnagel küçük yatırımcılar için risk azaltmanın borsalardaki çöküşler sırasında altın gibi güvenli limanlara taşınıp korunmasından çok yatırımcıların kendi eylemlerinden korunması ile alakalı olduğunu söyledi:
“Riskleri azaltmak, piyasalara veya dünyadaki sistematik risklere veya korkunç bir şeye karşı korumak olarak düşünülmemelidir. Gerçekten, bunu sizin kendinize karşı kendinizi korumak ve korktuğunuzda yapacağınız aptalca şeylere karşı korunmak olarak düşünmek gerekir.”Yine de Spitznagel endişeli olan yatırımcıların hisse senetlerine yatırımlarını azaltmasını ve nakit tasarruflarını desteklemesini tavsiye etti. Bu sayede piyasalar gerileme sürecinden kurtulurken yatırımcılar kendini daha rahat hissedebilir. Söz konusu stratejiyi Warren Buffett da uyguluyor.
Spitznagel, “Sadece düşük maliyetli geniş çaplı bir endeks fonu satın alın ve piyasalar düşerse satışa geçeceğiniz bir konumda olmadığınıza emin olun. Bu Buffett’ın verdiği bir tavsiye gibi geliyor. O eğer şimdiye kadar yaşamış ve muhtemelen yaşayacak en büyük yatırımcıysa, ki öyle, muhtemelen bu da oldukça iyi bir tavsiyedir” dedi.