Uçaklara yapılan testler, tahmin ettiğimizden çok daha ayrıntılı ve titizdir. Tavukların jet motorlarına fırlatılmasından kuş vuruşlarının simüle edilmesine, kanatların yüksek açılarda bükülmesine kadar uzun bir test sürecinden sonra havalanabilir.
Gelin uçakların geçtiği testlere daha yakından bakalım.
Bu testlerden ilki, kanatları bükmektir.
Birçoğumuz, uçak yolculuklarında inişli çıkışlı bir deneyim yaşamışızdır. Ancak uçaklar, testlerde öylesine sallanır ki gördüklerimiz devede kulak kalır.
Örneğin 2013’te, A350 XWB Airbus’ta bir yük testi gerçekleştirilir. Uçağın kanatları, uçuş sırasında karşılaşacağından 1,5 kat daha fazla yük alır. Nihai yükte uçağın kanat ucu sapması, 5 metreyi aşar ve bu, yükün kanadı neredeyse 90 derece büktüğü anlamına gelir.
Sıradaki test, kuşlarla ilgili.
Bir uçağın sıcak iklimlere doğru giderken bir kuş sürüsüyle karşılaşması sadece kuşlar için kanlı bir karşılaşma değil, aynı zamanda uçağın içindekiler için de büyük bir risktir. Oldukça küçük kuşlar bile motorun durmasına ve patlamasına sebebiyet verebilir.
Üreticiler ise bir kuş çarpmasından sonra motorların çalışmaya devam etmesini sağlamak için, ölü kuşları tavuk tabancası ismi verilen bir tür basınçlı hava topuyla test motorlarına atarlar.
Gelelim sıcak ve soğuk testlerine.
Üreticiler; motorların, malzemelerin ve sistemlerin aşırı yüksek sıcaklıklarda ve yüksek irtifada kusursuz çalıştığından emin olmak için uçakları, yoğun ısınma ve donma koşullarında test ederler.
Örneğin mühendisler, Airbus A350 XWB’nin donma sıcaklıklarına dayanma yeteneğini ölçmek için onu, Kanada’nın Arktik bölgesine götürdü. Bu uçağa -28°C’ye kadar düşük sıcaklıklarda ve kar üzerinde itme testleri yapıldı.
Son deneme: Yıldırım.
Ortalama olarak her ticari uçağa, yılda yaklaşık 1 kez yıldırım çarpar. Örneğin Boeing’de yıldırım testine yönelik iki farklı sistem bulunur. Bunlardan ilki, iç mekanda yıldırım çarpmasına sebep olan ve uçuş sırasında bir uçağın yıldırım düşeceği yeri taklit edebilen 2 megavoltluk yüksek voltaj jeneratörüdür.
İkinci sistem ise uçağın yüzeyine güçlü bir darbeyi simüle etmek için 200.000 amper çıkış verebilen 50-60 kilovoltluk yüksek akım sistemidir. Özetle uçaklar çeşitli testlerden geçer ve bunlar tamamlandıktan sonra havalanmaya başlar.
Kaynaklar: Interesting Engineering, BBCİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: