Bizler görmesek de havalimanlarında sıkça kauçuk temizleme işlemi yapılıyor.
Kauçuklar temizlenmezse ne olur?
Uçaklar pistlere ne kadar kauçuk bırakıyor?
Uçaklar, özellikle iniş sırasında lastikleri ile pisti ilk kez temas ettiklerinde yüksek bir sürtünme ve basınç oluşuyor. Bu sırada lastiklerin dış yüzeyi âdeta aşınarak kauçuk parçacıkları bırakıyor.
Saniyeler içinde gerçekleşen bu durum aslında her uçuşta küçük ama sürekli birikimlere neden oluyor. Yani düşünsenize; bir havalimanına her gün yüzlerce uçak inip kalkıyor. Her biri de kendi kauçuk izini bırakıyor. Bu da uzun vadede pisti kaygan bir yüzeye dönüştürebiliyor.
Dünyanın en büyük yolcu uçağı olan ve 22 lastiği bulunan Airbus A380, iniş başına ortalama 13 kg kauçuk kaybediyor. Bu da 2 araba lastiğindeki kauçuk miktarına eş değer.
En işlek havalimanlarını baz alırsak da günlük 10 lastikli 650 uçak iniş yapıyor. Bu inişlerin toplamında ise pistte ortalama 5 ton kauçuk demek.
Her uçak inişte yaklaşık 260 derece sıcaklık da üretiyor. Bu sıcaklıkla beraber kauçuklar eriyerek pistteki pilotları yönlendiren ışıklara da yapışıyor.
Kauçuk temizlenmezse ne olur?
Kauçuk birikiminin en büyük tehlikesi, iniş sırasında uçakların yavaşlamasını sağlayan sürtünme kuvvetini azaltması. Piste biriken kauçuk tabakası, uçakların frenleme mesafesini uzatıyor ve özellikle yağmurlu veya ıslak havalarda büyük bir riske dönüşebiliyor.
Kayganlaşan pist; uçakların kontrolden çıkmasına, güvenli bir şekilde duramamasına da sebep olabiliyor. Bu nedenle, düzenli olarak kauçuk temizleme işlemi yapılmazsa kazaların yaşanma riski de artıyor.
Kauçuk birikimi radar ve diğer yer hizmetleri sistemlerinin performansını da etkileyebiliyor. Pist yüzeyi yeterince temiz değilse, uçakların iniş ve kalkışında kullanılan teknolojilerin düzgün çalışmama riski de ortaya çıkabiliyor. Bu da ekstra bir güvenlik zafiyeti demek.
Peki, bu kauçuk nasıl temizleniyor?
Pistlerden kauçuk temizleme işlemi ise özel ekipmanlar ve kimyasal çözücülerle yapılıyor. İşlemde kullanılan yüksek basınçlı su, kauçuk parçacıklarını yüzeyden temizlerken aynı zamanda pisti de zarar vermeden koruyor.
Son uçağın kalkışından sonra piste giriş yapan özel araçlar sayesinde düzenli temizlik yapılıyor ve uçuş operasyonları aksamadan devam ediyor.
Hem uçaklar için hem de yolcular için daha güvenli bir uçuş deneyimi sunan bu işlem, havacılığın görünmeyen kahramanlarından biri olarak karşımıza çıkıyor.
Kaynaklar: Airport Technology, Sky Brary, Business Insider, Science DirectBu içeriklerimiz de ilginizi çekebilir: