Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, geçen hafta TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.
Kanuna göre; Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan “yetki belgesi” almadan sarmalık tütün üretimi yapan, bunun ticaretini yapanlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Yetki belgesini alamayan üreticilerin tütün ticareti yapması tamamen yasaklanırken, yetki belgesi alanlar ise kurulacak kooperatif üzerinden satış yapabilecek. Ancak, 1 kilo sarmalık tütünün KDV ve ÖTV vergisi toplamda 182 TL’yi buluyor.
Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre; yerli tütün üretimi yapan çiftçilerin sayısı 2011’de 62 bin iken bu sayı 2021’de 40 bine düştü. Tütün üreticilerinin yüzde 35’i üretimden çekildi.
Üreticiler, kanunun içinde farklı maddeler bulunsa da en fazla bu maddelere tepki gösteriyor.
“YAPILAN AMERİKAN FİRMALARINA HİZMETTİR”
Tütünün “kaçak” olarak ifade edilmesinden rahatsız olduklarını belirten Adıyamanlı bir tütüncü esnafı, şöyle konuştu:
“Ne kadar kooperatifleşme, yasal çerçeveye oturtulması denilse de getirilen ÖTV ve KDV uygulamaları maalesef bizi çalışamaz duruma getirecektir. Üreticinin de satıcının da tüketicinin de belini bükecek bir uygulamadır. Biz de vergiye tabi olmasını isteriz. Yüzde 18-20 olsa herkes kazanır. Bize kooperatif yasasıyla beraber yüzde 40’lık bir vergiye tabi tutulacağını dillendirdiler. Daha sonra yüzde 55’lere çıkarıldı. Kararname ile yüzde 18 de KDV ekleneceğini öğreniyoruz. Bandrol parasıyla beraber yüzde 70 vergiye tabi olacağını öngörmekteyiz. Bu durumda çiftçi de fabrika sahibi de tüketici de kazanamaz. Yapılan bir nevi Amerikan firmalarına hizmettir, global firmalara hizmettir. Bunun Türkiye çiftçisinin lehine olduğunu düşünmüyoruz. Hiçbir şekilde bu yasaya sıcak bakmadık, ülkenin hayrına da olacağına düşünmüyoruz.
'İNSANLARI TÜTÜN TÜKETİMİNE SEVK ETTİREN PAKET SİGARANIN PAHALILIĞIDIR'
Bir paket sigarada, 20 dallık sigaranın 14 dalı eğer hazineye gidiyorsa, 6 daldan insanların kazanmasını bekliyorlarsa zor bir olaydır. Bu ülkeye, hazineye hizmet olabilir ama bu kesinlikle çiftçiye yönelik bir hizmet değildir. İnsanları tütün tüketimine sevk ettiren paket sigaranın pahalılığıdır. En ucuz tekel sigarası 30 TL ise vatandaş ister istemez alternatif ürünlere yönelecektir. Bu alternatif ürünlerin başında da Adıyaman tütünü, doğaldır organiktir, katkı maddesi yoktur. Adıyaman tütününün kaçakçılıkla tabir edilmesini kesinlikle doğru bulmuyoruz.”
"TÜTÜNÜ 4-5 KİŞİYE PEŞKEŞ ÇEKMENİN BİR ANLAMI YOK”
Adıyamanlı tütün üreticisi de tütünle milyonlarca insanın hayatını geçirdiğini belirterek, “Ne fabrika var ne bir şey var. Topyekûn icraatı geliri kaynağı budur, ötesi yoktur. Tütünü 4-5 kişiye peşkeş çekmenin bir anlamı yok. Mayıs ayından başla diğer seneye kadar tek gelir kaynağı budur” dedi.