Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi de olan, Onkoloji uzmanı Prof. Dr. Kutluk, 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya geneli kanser istatistiklerine ilişkin bilgileri paylaştı.
Dünyada kanser istatistikleriyle ilgili en güncel bilgi olan, 2022 yılı verilerinin yeni yayımlandığını belirten Kutluk, "Dünyada her yıl yaklaşık 20 milyon kişinin kansere yakalandığı bildiriliyor. Maalesef bu hastalardan 10 milyonu kaybediliyor ancak 10 milyon kişi de kurtarılıyor. Geçmiş yıllara bakıldığında kanserden kurtarılan kişi sayısı her yıl artıyor." ifadesini kullandı.
Halihazırda dünyada kanseri atlatan ve kanser tanısı alan toplam 53 milyon kişinin bulunduğunu aktaran Kutluk, "Türkiye'de ise 2020'de her yıl yaklaşık 230 bin kişi kansere yakalanırken, 2022 itibarıyla yılda 240 bin kişinin kanser olduğu biliniyor. Maalesef bu hastaların da yaklaşık 130 bini kaybediliyor." diye konuştu.
Prof. Dr. Kutluk, Türkiye'de son 5 yıl içinde kanser tanısı almış ve kanserle yaşayan 700 bine yakın kişinin bulunduğunu bildirdi.
2045'te 32 milyon kişinin kansere yakalanacağı öngörülüyor
Kanserle ilgili Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) gelecek projeksiyonlarına da işaret eden Kutluk, "DSÖ, 2045 yılında dünyada 32 milyon kişinin kansere yakalanacağını ve şu an yılda 10 milyon olan kanser kaynaklı ölümlerin 17 milyona çıkacağını öngörüyor. Türkiye'de ise kanser vakalarının 2045'te 420 bine, kanserden ölümlerin ise 256 bine ulaşacağını biliyoruz." açıklamasında bulundu.
Prof. Dr. Kutluk, kanserden kayıplar devam etse de her geçen yıl tedavi başarısının arttığını ve dolayısıyla daha fazla insanın bu hastalıktan kurtarıldığını vurguladı.
En sık akciğer kanseri görülüyor
Yetişkinlerde en sık akciğer, meme ve kalın bağırsak kanserinin görüldüğünü anlatan Kutluk, "Dünyada her sene 1,5 milyon civarında insan akciğer kanserine yakalanıyor. Türkiye'de ise tütün kullanımının da etkisiyle rakamlar bir miktar ürkütücü. Her sene 40 bin kişi akciğer kanseri oluyor. Bunu 25 bin vakayla meme kanseri ve 21 bin vakayla kalın bağırsak kanseri izliyor." dedi.
Kutluk, çocuklarda en sık görülen kanser türleri içerisinde sırasıyla lösemiler, beyin tümörleri ve lenfomaların yer aldığını söyledi.
Dünya genelinde yaklaşık 200 bin çocuğun kanser tanısı aldığını, 200 bin çocuğun da hastalığına rağmen tanı alamadığının öngörüldüğünü belirten Kutluk, "Türkiye'de 0-14 yaş grubunda kansere yakalanan 3 bin 500 civarında çocuğumuz bulunuyor." ifadesini kullandı.
Akciğer kanserinin baş sorumlusu "tütün"
Prof. Dr. Tezer Kutluk, kanserde en önemli risk faktörünün tütün ve tütün ürünleri kullanımı olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Gerek ülkemiz gerekse dünyada görülen akciğer kanserlerinin yüzde 90'ı tütün kullanımı kaynaklı. Tütünün bir şekilde dünyadan elimine edilmesi, yok edilmesi gerekiyor. Bunun dışında kilo fazlalığı da kanser açısından önemli bir risk faktörü. Dünya genelinde her yıl görülen kanserlerden 500 bininin kilo fazlalığı, şişmanlıkla ilişkili olduğu biliniyor. Ayrıca UV ışınlarının yol açtığı, güneş ışığına aşırı maruziyet nedeniyle dünyada 170 bin kişinin kansere yakalandığı bildiriliyor. Bunların yanında dünyada her yıl görülen kanserlerin 750 bini alkol kullanımı ilişkili."
Kutluk, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, tütün kullanımından uzak durulması ile kanserden korunmanın mümkün olduğunu belirtti.
"Erişkin kanserlerinin tedavisinde gelinebilecek en iyi nokta yakalandı"
Kanserde erken tanı ve tedavinin önemine dikkati çeken Kutluk, Türkiye'de meme ve kalın bağırsak kanseri konusunda belirlenen yaş gruplarında ücretsiz taramaların yapıldığını anımsattı.
Kutluk, bireylerin mutlaka zamanı geldiğinde kanser taramalarını yaptırması gerektiğinin altını çizdi.
Son yıllarda kanser tedavisinde yeni gelişmelerin yaşandığına da değinen Kutluk, radyoterapi ve kemoterapinin yanında özellikle 2000'li yıllardan itibaren hedef odaklı, bireyselleştirilmiş tedavilerin ön plana çıktığını dile getirdi.
Prof. Dr. Kutluk, şunları kaydetti:
"Halk arasında 'akıllı ilaç' olarak da anılan, hedefe yönelik, bireyselleştirilmiş yöntemler kanser tedavisinde çığır açtı. Şu an tüm kanser türleri için geçerli olmasa da bu ilaçlar, tedavi başarısında önemli bir kapı araladı. Uzun yıllardan beri erişkin kanserlerinin tedavisinde gelinebilecek en iyi nokta yakalandı. Hedefe yönelik ilaçlarla 5 yıllık yaşam şansı yüzde 70 gibi bir orana ulaştı. Çocuk kanserlerinde ise tedavi başarısı yüzde 85'lere çıktı."
1947'de kurulan Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Derneği'nin 19 yıldır Kanserli Hastalar Kongresi'ni düzenlediğini aktaran Kutluk, kanserle mücadelenin hastalar ve yakınlarıyla birlikte sürdürülmesi gerektiğini, kongrenin de bu amaçla yapıldığını söyledi.
Kutluk, bu yılki kongrenin de 1 Nisan'da Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina Hastanesi'nde gerçekleştirileceğini sözlerine ekledi.