Türkiye'de piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda 9 kamu kurum ve kuruluşunun katılımıyla sürdürülüyor.
Bu kapsamda, Sanayi ve Teknoloji, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Tarım ve Orman, Sağlık, Ulaştırma ve Altyapı bakanlıklarının yanı sıra Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) piyasa gözetim ve denetimi faaliyetleri gerçekleştiriyor.
Denetlenen ürün sayısı yüzde 12 arttı
Ticaret Bakanlığı, söz konusu kuruluşların 2022 yılı piyasa gözetim ve denetim faaliyetlerini bir raporda topladı.
Rapora göre, geçen yıl denetlenen ürün partisi sayısı, bir önceki yıla kıyasla yüzde 12 artarak 233 bin 644 oldu.
Bu ürünlerin 64 bin 932'si gıda, 168 bin 712'si ise gıda dışı sektörlerde yer aldı. Denetlenen ürün partileri içinde 10 bin 881'i uygunsuz bulundu. Bundan dolayı söz konusu ürünler için 424 milyon 29 bin 69 lira idari para cezası uygulandı.
Gıda en fazla denetlenen ürün grubu
En fazla parti ürünü denetleyen kurum 120 bin 30 ile Tarım ve Orman Bakanlığı oldu. Bu kurumu 50 bin 145 ile Sağlık Bakanlığı izledi.
Bir önceki seneye göre denetlenen ürün partisi sayısını en fazla artıran kurum ise yüzde 109 ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı oldu. Bu kurumu denetimlerini yüzde 41 artıran BTK takip etti.
Gıda, 64 bin 932 ile en fazla denetlenen ürün grubunu oluşturdu. Bunu 46 bin 350 ile kimyevi ve organik gübreler, 39 bin 420 ile biyosidal ürünler (hijyen amacıyla zararlı organizmaları uzaklaştıran ürünler) takip etti. Asansör, elektrikli ekipman, yem, hazır beton ve hazır beton dışındaki yapı malzemeleri, ambalajlı su ve makine gibi ürünler de 2022 yılında en çok denetlenen diğer ürün grupları arasında yer aldı.
Denetimlerde uygunsuz bulunan 10 bin 881 parti üründen 907'si "risk taşıyan", 205'i "ciddi risk taşıyan", 9 bin 769'u ise etiket, işaret gibi eksiklikleri bulunan diğer uygunsuz ürün grubunda sınıflandırıldı.
Gıda, asansör ve kozmetik, en fazla uygunsuzluk tespit edilen ilk 3 ürün grubu oldu. Bunları makine, elektrikli ekipman ve yem izledi.
Risk taşıyan ürün gruplarında ilk sırayı hazır beton, ciddi risk taşıyan ürün gruplarında tıbbi cihazlar, diğer ürün grupları içinde ise gıda aldı.
İthal ürünler de denetimden geçti
Yetkili kuruluşlar tarafından iç piyasada denetlenen 233 bin 644 parti ürünün 34 bin 532'sini ithal ürünler oluşturdu.
Denetlenen ithal ürünlerin 33 bin 54 partisi uygun, 1435'i uygunsuz bulundu.
Geçen yıl denetlenen ithal ürünlerde uygunsuzluk sayısının en yüksek olduğu ilk 5 ürün grubu, makine, kozmetik, elektrikli ekipman, telsiz ve gıda oldu.
Öte yandan, piyasa gözetimi ve denetimi kuruluşlarının denetim personeli sayısı 2022 yılında bir önceki seneye göre yüzde 22 artarak 13 bin 734 olarak kayıtlara geçti.