80 yıl önce, Türkiye’nin ilk yolcu uçağının hareket ettiğini biliyor muydunuz?
Hem de yerli uçak üretiminin yapıtaşı olarak havalanan Nu.D-38, Türk sanayisinde önemli bir yer tutuyor.
Türk sanayisinin önemli isimlerinden olan Nuri Demirağ, havacılık alanındaki vizyoner bakışıyla tarihe geçti.
Özellikle bugün de konuşacağımız Nu.D-38 uçağı, onun bu alandaki en dikkat çekici projelerinden biriydi. Türkiye'nin yerli uçak üretme yolundaki ilk adımlarından biri olan Nu.D-38, 1944 ‘te ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
Nu.D-38, Nuri Demirağ’ın sayesinde tasarlanıp üretilen, tamamen metal gövdeye sahip bir yolcu uçağıydı. 1944’te tamamlanan uçak, barış döneminde yolcu taşıma amacıyla kullanılabiliyorken savaş döneminde koltukları sökülerek bombardıman uçağına da dönüştürülebiliyordu.
Çift motorlu yapısı ve 160 beygir gücündeki motorlarıyla saatte 325 km hıza ulaşabilen Nu.D-38, dönemin teknolojik standartlarına göre oldukça etkileyiciydi.
İlk uçuş İstanbul Yeşilköy'den Ankara’ya yaklaşık 1,5 saat sürmüştü.
Nu.D-38’in tasarımında yaşanan zorluklar, özellikle II. Dünya Savaşı, proje sürecini aksatmıştı. Almanya'dan getirilen teknisyenlerin savaştan dolayı ülkelerine geri dönmesi, hammadde temini ve üretim sürecinde aksamalar yaşanmasına yol açtı.
Tabii bunlara rağmen 1944'te tamamlanan uçak, Türk Hava Kurumu ve diğer sivil havacılık kurumları için önemli bir referans olmayı başardı. Uçuş sertifikasını alan Nu.D-38, 26 Mayıs’ta yapılan tanıtım uçuşu ile büyük bir ilgi toplamayı başarmıştı.
Bu başarılı proje, ne yazık ki ticari anlamda beklenilen ilgiyi bulamadı.
Uçak, sınırlı sayıda üretilmesine rağmen daha sonra üretim için bir talep de gelmedi. Bu da Demirağ’ın işlerini tasfiye etmesine yol açtı. 1945’te siyasete atılan Demirağ, Milli Kalkınma Partisi’ni kurdu ve 1954’te bağımsız İstanbul milletvekili oldu.
Havacılığa katkısı yalnızca bu uçakla olmadı Demirağ’ın. Ülkemizde ilk uçak fabrikalarından birisini kurarak pek çok projeye de imza atmıştı. Pilot Gök Okulu gibi Türk havacılık tarihine adını kazıyan gelişmelerde başrol oldu. 1957’de ise Demirağ vefat edince ilk yerli uçağımız Nu.D-38, hurda olarak parçalandı.
Nu.D-38, ne kadar ticari bir başarı sağlayamamış olsa da bu uçağın, havacılık tarihimizde önemli bir dönüm noktası olduğunu unutmamak gerekiyor.
Kaynaklar: Savunma Sanayii Dergi, Nuri Demirağİlginizi çekebiir: