Türkiye'nin su ürünleri yetiştiriciliğinde AB ülkelerine kıyasla ilk sırada yer aldığına dikkati çeken Kirişci, "2022 yılında 500 bin tonun üzerinde yetiştiricilik üretimi gerçekleştirirken, 103 farklı ülkeye su ürünleri ihracatı yaptık. Sektörümüzü desteklemeye, dünyada da söz sahibi olmaya devam edeceğiz." değerlendirmesini yaptı.
Su ürünleri yetiştiriciliğinde Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla 1’nci sıradayız.2022 yılında 500 bin tonun üzerinde yetiştiricilik üretimi gerçekleştirirken, 103 farklı ülkeye su ürünleri ihracatı yaptık.Sektörümüzü desteklemeye, dünyada da söz sahibi olmaya devam edeceğiz. pic.twitter.com/0vYIKCuS1V
— Prof.Dr.Vahit Kirişci (@VahitKirisci) April 15, 2023Su ürünleri yetiştiriciliğinde 2023 hedefi 600 bin ton üretim
Konuya ilişkin Tarım ve Orman Bakanlığından yapılan açıklamaya göre de artan dünya ve ülke nüfusu gıdaya olan talebi çoğaltıyor.
Bilim insanları, gelecek 30 yıl içinde hayvansal proteine ihtiyacın, bugüne kıyasla en az iki katı artacağını öngörüyor. Bu ihtiyacın, su ürünlerine talepte de büyük artış meydana getireceği gerçeğinden hareketle ülkelerin büyük bölümü, mevcut su kaynakları potansiyelinden en fazla düzeyde yararlanmak amacıyla yetiştiricilik yatırımlarını desteklemeye yöneldi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri dikkate alındığında 2021'de dünyadaki su ürünleri üretimi 182 milyon ton iken bunun 91,2 milyon tonu avcılıktan, 90,8 milyon tonu ise yetiştiricilikten elde edildi. Türkiye'de 2021 yılı su ürünleri üretimi, 799 bin 844 ton olarak gerçekleşti. Bunun da 328 bin 158 tonu avcılıktan (yüzde 41,1) , 471 bin 686 tonu ise yetiştiricilikten (yüzde 58,9) elde edildi. 2022'de su ürünleri yetiştiriciliği sektöründe 500 bin tonun üzerinde üretim gerçekleşmesi beklenirken, 2023 yılı hedefi ise 600 bin ton olarak belirlendi.
Ülkede 2 bin 382 yetiştiricilik işletmesi bulunuyor. Bu işletmelerin 1829'u iç sularda, 553'ü denizlerde üretim yapıyor. Son yıllarda özellikle Karadeniz'de yaşanan gelişmeler ve yeni faaliyete alınacak tesislerle, Marmara Denizi'ndeki çift kabuklu yetiştiriciliği ilave edildiğinde, kapasitenin daha da artması bekleniyor.
Ülkede yetiştiricilik yapılan başlıca türler, alabalık, levrek, çipura ve Türk somonu. Sarıağız da denilen granyözün yanı sıra kalkan, fangri, mercan, sinagrit, yayın balığı, yılan balığı yetiştiriciliği için de çalışmalar sürdürülüyor.
Avrupa Birliği ülkeleri ile kıyaslandığında, Türkiye, su ürünleri yetiştiriciliğinde son 4 yıl içinde 1. sıraya yerleşti ve dünyada da üst sıralara doğru yükselmeye devam ediyor.Su ürünleri ihracatı
Su ürünleri üretimindeki artışa paralel olarak, ihracatta da artış yaşandı. 2016'da 145 bin ton olan ihracat, 2021'de 239 bin tona, 2022'de ise 252 bin tona ulaştı. Değer olarak ise 2021'de 1,37 milyar dolar olan su ürünleri ihracatı, 2022'de 1,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2022'de 103 farklı ülkeye su ürünleri ihracatı yapıldı.
Türkiye'de su ürünleri yetiştiricilik ve işleme sektöründe kullanılan ileri teknoloji ve ürünlerinin sahip olduğu yüksek standartlar sebebiyle birçok firma, ulusal ve uluslararası nitelikte kalite yönetim sistemleri tarafından verilen sertifikasyon belgelerine sahip bulunuyor.
Diğer yandan, ülkede su ürünleri yetiştiriciliği işletmelerinde yetiştirilen balıklar dünyanın en kaliteli balıkları seçilerek değişik yıllarda ITQI Kalite Ödülü aldı.
Su ürünleri desteklemeleri
Sağlıklı beslenme açısından önemli bir protein kaynağı olan, başta balık olmak üzere, tüm su ürünleri üretiminde tür çeşitliliğinin ve üretim miktarının artırılması Bakanlığın öncelikleri arasında yer alıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı sağlıklı bir nesil için en sağlıklı ürünlerden olan, avcılık ve yetiştiricilik yoluyla elde edilen su ürünlerini halkın daha bol tüketebilmesini hedefleniyor. Bu kapsamda, Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğünce, sektörün mevcut durumu da dikkate alınarak ve her yıl yeni düzenlemeler yapılarak su ürünleri desteklemeleri uygulanıyor.
Desteklemeler kapsamında 2003'ten bugüne kadar sektöre toplam 1,64 milyar lira ödeme yapıldı. 2022 yılı su ürünleri yetiştiriciliği kapsamında ise yetiştiricilik faaliyetinde bulunan üreticilere 119,34 milyon lira destekleme ödemesi gerçekleştirildi.