Türk Eğitim Derneği’nin (TED), düşünce kuruluşu TEDMEM, sınav sisteminin çocuklar üzerinde kurduğu baskıya dikkat çekmek için “Sınavların Gölgesinde Eğitim Sistemi” adıyla rapor hazırladı ve çözüm önerilerini paylaştı.
Ezberi, müfredatı, bütçeyi konuşan Türk eğitim sisteminin çözemediği temel sorunun sınavlar olduğuna işaret edilen raporda, “Öğrencinin yararı, bütünsel gelişimi ve iyi olma hali önceliklendirilmeli. Okulda verilen eğitimin değeri artırılmalı. Eğitim öğretim süreçleri test odaklı olmaktan çıkarılmalı, yaşam becerilerini geliştirmeye odaklı olarak güçlendirilmeli. Okul dışındaki özel ders, kurs ve test odaklı basılı kaynaklara bağımlılık ortadan kaldırılmalı. Yapılacak düzenlemeler bütünsel, sürdürülebilir, tutarlı ve uzun vadeli olarak planlanmalı” denildi.
ÖLÇME DEĞERLENDİRME
Eğitim sisteminin sınav odaklı, ezbere dayalı yapısını ortadan kaldıracak bir yapılandırmaya gidilmesi gerektiği kaydedilen raporda, yeralan bazı öneriler şöyle:
- Ezbere dayalı içeriğin aktarılması yerine, yaşam becerilerinin kazandırılması önceliklendirilmeli.
- Öğretmenler de eleştirel düşünme, sorgulama ve problem çözme gibi üst düzey düşünme becerilerini kazandırmada yetkin hale getirilmeli.
- Sonuç odaklı ölçme değerlendirme, süreç odaklı bir ölçme değerlendirme anlayışına evrilmeli.
- Ulusal izleme ve değerlendirme çalışmaları yapılmalı.
MESLEKİ EĞİTİM
- Üniversite sayısı, bölümler ve öğrenci kontenjanları bölgesel/ kentsel ihtiyaçlar ve işgücü arz-talep dengesi gözetilerek planlanmalı.
- Meslek lisesi öğrencilerinin not ortalamalarına göre sınavsız biçimde meslek yüksekokullarına geçiş yapabilmeleri sağlanmalı.
- Mesleki eğitim merkezlerindeki eğitimlerin süresi, alanın özelliklerine göre 2-3 yıl olmalı.
- Mesleki eğitim mezunlarını kendi alanlarında çalışmaya teşvik edecek bir ücret düzenlemesi yapılmalı. Kendi alanında istihdam edilen mesleki eğitim mezunları için taban maaş, asgari ücretin en az 1.5 katı olacak şekilde belirlenmeli.”
"DİPLOMA" ÖNERİSİ
- Lise kademesinin işlevi yeniden gözden geçirilmeli.
- Lise diploması sahibi olmak hayata etkin katılım için “yeterli” ve anlamlı hale getirilmeli.
- Her öğrencinin temel yeterlilikleri ve ortak becerileri kazanacağı kapsayıcı bir öğretim programı ve bunun üzerine ilgi, yetenek ve potansiyelleri farklılaşan öğrenciler için ileri düzey dersler gibi çeşitlendirmeler sağlanmalı.
- Liseden sonra istihdama katılmak isteyen öğrencilere 11. sınıfın sonunda “standart lise diploması” verilmeli.
- 12. sınıf üniversiteye hazırlık yılı olarak yapılandırılmalı. 12. sınıfın sonunda “ileri lise diploması” verilmeli.