Dünyanın dört bir yanından bilim insanları, farklı hastalıklara yönelik çalışmalar gerçekleştiriyorlar. Yaygın olarak görülen nörolojik bir hastalık olan ALS (Amyotrofik laterol skleroz) de bunlardan biri. Dünya çapında 200 binden fazla insan, hareket kabileyetlerini kısıtlayan bu hastalıkla mücadele ediyor.
Şimdi ise ülkemizde bu hastaları yakından ilgilendiren bir gelişme yaşandı. Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre Sakarya Üniversitesinden (SAÜ) araştırmacılar, ALS hastaları için yapay zekâ destekli robotik kol geliştirdi.
ALS hastalarının hareket kabiliyetlerini artıracak ve hayatlarını kolaylaştıracak
Anadolu Ajansı .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
SAÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammed Kürşad Uçar, 5 yıl önce ALS hastalarının günlük yaşamlarını kolaylaştırmak için bir projeye atıldı. Bölümden öğrencilerin dönüşümlü olarak katıldığı projede çalışmalar sonucunda yapay zekâ destekli bir kol üretildi.
Anadolu Ajansı .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
TÜBİTAK’tan da destek alınarak geliştirilen bu robotik kol, beyindeki elektriksel hareketleri ölçmede kullanılan elektroensefalografi (EEG) başlığı aracılığıyla çalışıyor. Uçar, AA’ya verdiği demeçte ALS hastaların kabiliyetlerini artırmaya yönelik bu cihazın ileride insanlar tarafından evlerde kullanılabileceğini belirtmiş:
“Amacımız ALS hastalarının satranç oynama, su içme, masanın üzerinden bir şey alma gibi belirli ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve sadece beyin sinyalleriyle çalışan bir donanım üretmek. Geliştirdiğimiz prototip sistem, %97 doğruluk oranıyla çalışıyor.”
Anadolu Ajansı .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Sistem, robot kol ve yapay zekâ ile beyin sinyallerini işleme olmak üzere iki temel kısımdan oluşuyor. Projeye dahil olan Elektrik Elektronik Mühendisliği öğrencisi Ömer Göker, beyin sinyallerini alarak yapay zekâyla işlediklerini, ardından da sağ ve sol olarak çıktı aldıklarını belirtmiş. Bu da düşünce yoluyla kolun kontrol edilmesini sağlıyor.
Kolun ticarileşmesi için çalışmalar sürüyor. Araştırmacılara göre ileride bunun tüm vücudu kaplayan bir versiyonunu görmek bile mümkün olabilir. Prototip başarılı olsa da proje hâlâ geliştirilme aşamasında. Umarız gerçekten de hedeflere ulaşılır ve ALS hastalarının hayatını kolaylaştırabilecek bu ürün geniş çapta kullanılmaya başlayabilir.