Tünellerden arabayla geçerken dikkatimizi çeken devasa fanları mutlaka görmüşsünüzdür.
Aslında tünellerdeki fanlar, epey önemli. Neden mi? Sizi şöyle aşağıya alalım.
Tünellerde fan kullanımı, araçların egzoz ve ısı ile oluşturduğu hava kirliliğinden kaynaklanır.
Özellikle karbonmonoksit, nitrojen oksitleri, sülfür dioksit ve organik bileşikler gibi zararlı gazlar, tünel içinde birikerek yolcuların sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir.
Karbonmonoksit, benzin motorlarından çıkan başlıca kirletici maddelerden biridir ve çok az miktarlarda bile ölümcül olabilir.
Nitrojen oksitleri ise hem benzin hem de dizel motorlarından salınır ve karbonmonoksite göre daha az zehirlidir ancak yine de tehlikelidir.
Sülfür dioksit ise geniz ve bronşları tahriş edebilir ancak motorlu araçlardan üretilen miktarlar genellikle düşüktür ve havalandırma problemi yaratmaz.
Tünellerdeki havalandırma sistemleri, özellikle trafiğin yoğun olduğu zamanlarda hayati önem taşır.
Fanlar, egzoz gazlarının ve ısının birikmesini önleyerek hava kalitesini kontrol altında tutar. Havanın tünelin bir ucundan girip diğer ucundan çıkmasını sağlayarak kirli havayı temiz hava ile değiştirir.
Boyuna havalandırma sistemi, en basit havalandırma türüdür. Bu sistemde hava, tünelin bir ucundan girer ve diğer ucundan çıkar. Hava akışı, rüzgâr, basınç farkı, araçların hareketi veya fan sistemleri ile sağlanır.
Enine havalandırma sisteminde ise hava, bir kanaldan çekilir ve diğer kanaldan verilir, böylece hava kalitesi korunur.
Sistemler, tünel içindeki hava kalitesini sürekli olarak izler ve gerektiğinde havalandırma yaparak kirli havayı dışarı atar. Özellikle uzun ve trafiğin yoğun olduğu tünellerde, fanlar olmadan hava kalitesini korumak neredeyse imkânsızdır.
Kaynaklar: KMK Mekanik, TMMOB Makine Mühendisleri Odasıİlginizi çekebilecek diğer içeriklerimiz: