ABD ile Çin arasındaki teknoloji çekişmesi, 19 Ocak'ta TikTok’un erişime açılmasının ardından yeniden gündeme geldi. TikTok, kısa bir süreliğine erişime kapandıktan sonra aynı gün içinde tekrar açıldı ve ABD Başkanı Donald Trump, TikTok yasağını 75 gün ertelemeye karar verdi. Bu karar, Çin menşeli uygulamalarla ilgili devam eden tartışmaların bir parçası olarak, iki ülke arasındaki gerilimin teknoloji alanındaki önemli bir ayağını oluşturdu.
TİKTO'UN GELECEĞİ BELİRSİZABD'de 170 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunan TikTok’un geleceği hakkındaki belirsizlik sürerken, bazı Amerikalı kullanıcılar geçen haftadan itibaren Çinli bir rakip uygulama olan RedNote’a geçmeye başladı. Bu gelişmeler, TikTok’un ABD’de yasaklanıp yasaklanmayacağına ilişkin sürecin henüz sonlanmadığını gösteriyor.
TEKNOLOJİK GELİŞMELER SİYASETE YANSIDITeknoloji alanındaki bu çekişmeler, ABD ve Çin arasındaki daha geniş kapsamlı siyasi gerginliklerin bir yansıması. İki ülke arasında yaşanan ticaret savaşının teknoloji boyutuna ise, Trump’ın başkanlık döneminde özellikle çip ve telekomünikasyon şirketlerine yönelik uygulanan kısıtlamalarla bir ivme kazandı.
TRUMP TİCARET SAVAŞINI BAŞLATTITrump, Çin'den ithal edilen güneş panelleri ve alüminyum gibi ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırarak ticaret savaşını başlattı. Ancak, bu gerginlik kısa süre içinde Çin’in teknoloji devi Huawei’ye yönelik kısıtlamalarla teknoloji savaşına dönüştü. Huawei’ye yönelik yasaklar, Çin’in 5G teknolojisi ve diğer telekomünikasyon altyapıları ile ilgili yatırımlarını hedef aldı. Trump, Huawei’nin ABD teknoloji şirketlerinden bile ürün almasını engellemek amacıyla çip üretimi ekipmanlarının Çin’e satışını kısıtladı. Ayrıca, ABD hükümeti birçok Çinli teknoloji firmasına ambargo uygulayarak, bunların gelişmiş teknolojilere erişimini sınırlamayı amaçladı.
Biden dönemiyle birlikte bu teknoloji çekişmesi devam etti. Biden yönetimi, yerli çip üretimini teşvik etmek amacıyla "Çip ve Bilim Yasası"nı 2022 yılında imzaladı. Bu yasa, ABD’nin yarı iletken üretim kapasitesini artırmayı ve bu alandaki bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. 52 milyar dolarlık bir kaynak sağlanarak, yerli çip üreticilerinin desteklenmesi planlanıyor.
ÇİN'İN DİJİTAL MÜCADELESİÖte yandan, Çin’de de benzer bir dijital mücadele yaşanıyor. Çin hükümeti, ABD merkezli sosyal medya platformlarına erişimi engelleyerek, dijital alanı yerli firmaların elinde tutmayı amaçlıyor. Google, YouTube, WhatsApp, Instagram, X ve Facebook gibi popüler ABD merkezli platformlara Çin'den erişim sağlanamıyor. Bu yasaklar, Çin’in dijital bağımsızlığını artırma ve kendi platformlarının gelişimini destekleme amacını taşıyor.