ABD başkanlık koltuğuna yeniden oturan Donald Trump, önde gelen bazı ekonomistlere göre Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının bulunduğu Euro Bölgesi ekonomilerini zayıf büyüme döngüsünden daha derin bir resesyona itebilir. Yaklaşık 1 trilyon dolar olan ABD-Avrupa Birliği ikili ticareti, Trump’ın yüzde 10 ila 20 arasında olacağını vaadettiği yeni gümrük vergileriyle birlikte tehlikeye giriyor.
Hollanda merkezli yatırım bankası ING ekonomistlerinin Trump zaferinin kesinleştiği çarşamba günü yayınladıkları raporda “Avrupa’nın en kötü ekonomik kabusu gerçek oluyor” ifadeleriyle başta Almanya olmak üzere Euro Bölgesi ekonomilerinin yeni bir ticaret savaşından olumsuz etkileneceği değerlendirmesi yapıldı.
Donald Trump’ın vergi muhafiyetlerinin önemli bir bedeli olacağına vurgu yapılan raporda “Önce Amerika” politikalarının “Euro Bölgesi ekonomisi ile yeni bir ticaret savaşına yol açabileceği, başta ABD ile büyük bir ticaret hacmine sahip Almanya olmak üzere bölge ekonomilerinin tam bir resesyona girebileceğini ve özellikle Avrupa’nın otomotiv sektörünün Trump’ın korumacı politikalarından olumsuz etkileneceği” uyarısı yapılıyor.
RESESYON 2025’İN SONUNDA BELİRGİNLEŞECEK
ING ekonomistlerine göre Trump’ın Ukrayna ve NATO konularındaki tutumu da bölgein ekonomik güven göstergeleri için olumsuz bir gelişme. Raporda Trump’ın getirmeyi planladığı yeni gümrük vergilerinin etkilerinin 2025 sonlarında görülmeye başlayacağı ancak belirsizliğin geri dönmesinin ve ticaret savaşı endişelerinin Euro Bölgesi ekonomisini 2025’in sonunda tekrar resesyona iteceği öngörüsü paylaşılıyor. Ayrıca banka ekonomistleri seçim sonuçlarının Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) aralık toplantısında 50 baz puan faiz indirimine gitmesi olasılığını da güçlendirdiği görüşünde.
EURO BÖLGESİ İÇİN KAYIP 260 MİLYAR DOLARI BULACAK
Trump’ın tüm ithalata getirmeyi planladığı yüzde 10’luk yeni gümrük vergileri Hollanda merkezli yatırım bankası ABN Amro analistlerine göre ise Euro Bölgesi GSYH’sinin yüzde 1,5’inin silinmesine neden olacağını, bunun da 260 milyar euro ekonomik kayba denk geldiğini belirtiyor. Bankaya göre Avrupa’da ekonomilerin kötüleşmesi ECB’nin 2025’te faizleri tekrar sıfıra yakın bir noktaya çekmeye de zorlayabilir.
Bankaya göre Atlantik’in diğer yakasında ise ABD Merkez Bankası’nın faizleri Trump döneminde yeniden artırması ve bunun iki büyük merkez bankası arasında önemli bir ayrışmaya yol açması olasılık dahilinde. ABD merkezli Goldman Sachs ekonomistleri ise yeni gümrük vergilerinin Euro Bölgesi GSYH’sinin yüzde 1’ini sileceği tahminini paylaştı. İsviçre merkezli yatırım bankası UBS ekonomisti Samuel Adams ise Euro Bölgesi’nin GSYH kaybının yüzde 0,5 ila yüzde 1 arasında olacağı görüşünde. Almanya merkezli yatırım bankası Natixis’in Avrupa Makro Araştırmaları Direktörü Dirk Schumacher ise Trump’ın getireceği yüzde 10’luk ilave gümrük vergisinin Almanya için yüzde 0,5, Fransa için yüzde 0,3, İtalya için yüzde 0,4 ve İspanya için yüzde 0,2’lik bir GSYH kaybına yol açacağı görüşünde. Schumacher de Euro Bölgesi’nin artan gümrük vergileriyle resesyona girebileceği görüşünü paylaşıyor.
EN KÖTÜ ETKİLENEN ALMANYA EKONOMİSİ OLACAK
Almanya merkezli ekonomi araştırmaları enstitüsü IW’nin Reuters’la paylaştığı başka bir raporda ise tahminler çok daha karamsar. Raporda Trump’ın AB’ye yüzde 20 gümrük vergisi getireceği bir senaryoda Euro Bölgesi’nin 2025 GSYH’sinin yüzde 1,5’lik bir kayba uğrayacağı tahmin ediliyor. IW tahminlerine göre bu senaryoda birliğin GSYH’si 2027’de ve 2028’de yüzde 1,3 kayba uğrayacak ve vergiler Almanya için yüzde 1,5’lik bir büyüme kaybına yol açabilecek. Bu da 4 yıllık yeni Trump döneminde Avrupa ile yaşanacak yeni bir ticaret savaşının Almanya’ya maliyetinin 180 milyar doları bulabileceği anlamına geliyor.
Avrupa için en kötü gelişmelerden biri ise Trump hükümetinin Çin’e getirmeyi planladığı yüzde 60 gümrük vergisinin Çin mallarını Avrupa pazarlarına yöneltecek olması. Natixis Asya Pasifik başekonomisti Alicia Garcia-Herrero “Trump gümrük vergileri şüphesiz çok acılı olacak. Dahası sadece doğudan etkileriyle değil, Çin’e yönelik vergilerin Çin ihracatını Avrupa’ya yönlendirmesiyle dolaylı etkileriyle de Avrupa’yı vuracak” diyor.
ALMANYA’DA KOALİSYON ÇÖKTÜ, ERKEN SEÇİM OLASI
Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerini kazanmasından saatler sonra Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'da Başbakan Olaf Scholz'un maliye bakanını görevden alması ve erken seçime zemin hazırlamasıyla ülkedeki iktidar koalisyonu önceki gün çöktü. Hür Demokratlar (FDP) partisinden Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden alan Scholz'un Sosyal Demokratlar ve ikinci büyük parti olan Yeşiller ile birlikte bir azınlık hükümetine başkanlık etmesi bekleniyor. Lindner'i bütçe anlaşmazlıkları konusundaki engelleyici tutumu nedeniyle görevden aldığını belirten Scholz gazetecilere yaptığı açıklamada, "Harekete geçebilecek, ülkemiz için gerekli kararları alabilecek güce sahip bir hükümete ihtiyacımız var" dedi. Yasaları geçirmek için parlamentoda sahip olduğu çoğunluğuna güvenmek zorunda kalacak olan Scholz, 15 Ocak'ta hükümeti için bir güven oylaması yapmayı planlıyor.
PARİTE VE GELİŞEN PARALARI AŞAĞI ÇEKECEK
Trump zaferinin para piyasalarında da önemli bir dönüşüme yol açacağı bekleniyor. Seçim sonuçlarıyla birlikte dolar diğer tüm para birimleri karşısında yüzde 1 ila 2 yükselirken, ING ekonomistlerine göre korumacı politikalar hem euro/dolar paritesi hem de gelişen ülke paraları için kötü haber. Dolar endeksi seçim sonuçları öncesi 103,5 düzeylerindeyken, Trump zaferiyle 105 düzeyinin de üzerine çıktı ve salı erken saatlerde 104,77 düzeyinde seyretti. Euro/ dolar paritesi ise son 1 günde 1,09 düzeylerinden 1,07 düzeylerine geriledi. Gelecek haftalarda paritenin 1,05 düzeyine kadar ineceğini öngören ING ekonomistleri paritedeki düşüşün 2025'in sonlarına doğru daha da hızlanabileceği tahminini yapıyor.
Japonya'nın en büyük bankası MUFG ekonomistleri de Trump zaferinin doları yüzde 7 ila 8 yükseltebileceğini, paritenin 1,05'i de aşağı yönlü kırıp yıl sonuna doğru 1,03- 1,04 düzeylerine inebileceğini öngörüyor. Küresel borç maliyetleri için önemli bir gösterge olan ABD tahvil faizlerinin yükselişi ve Trump hükümetinin korumacı politikalarıyla küresel ticaretin zayıflaması, rapora göre gelişmekte olan ülkeler ve para birimleri için de negatif gelişmeler olacak.